Nestlé

Nestlé
	Good food, Good life
Datuak
Izen ofiziala	Nestlé S.A., Nestlé Ltd. eta Nestlé AG
Mota	konglomeratua, enpresa, kapital irekiko enpresa, multinazionala eta nekazaritzako elikagaien enpresa
Jarduera sektorea	Elikagaien industria
Herrialdea	Suitza
Jarduera
Kidetza	German-Swiss Chamber of Commerce (en)
Honen parte	Big Chocolate (en) eta Swiss Market Index (en)
Eskumendekoak	Nestlé Waters (en) , Nestlé (United States) (en) , Nestlé (Canada) (en) , Orion (en) , Osem (company) (en) , Froneri (en) , Nestlé Česko (en) , BlueTriton Brands (en) , Nespresso (en) , Nestlé Rossiya (en) , Nestlé Deutschland (en) , Nestlé India (en) , Nestle España (en) , Cereal Partners Worldwide (en) , Unilac, Inc. (en) eta Tivall CZ (en)
Enplegatuak	270.000 (2023)
Ekoizpena	Nescafé (en) , Nesquik, edateko ur, Nestea, El Chaná (en) , Nespresso (en) , Vascolet (en) eta Café El Águila (en)
Agintea
Zuzendari exekutiboa	Ulf Mark Schneider (en)
Zuzendaria	Ulf Mark Schneider (en)
Zuzendaritza-taldea	Peter Brabeck-Letmathe (en) , Paul Bulcke (en) eta Patrick Aebischer (en)
Egoitza nagusi	Vevey; 46°28′01″N 6°50′06″E / 46.4669°N 6.835°E;
Legezko forma	Aktiengesellschaft (en) eta kapital irekiko enpresa
Jabea	treasury stock (en) , BlackRock eta Norges Bank Investment Management (en)
Zeren jabe	L'Oréal eta L'Oréal
Ekonomia
Aktiboak	135.182.000.000 Fr (2022ko abenduaren 31)
Kapital berekia	41.982.000.000 Fr (2022ko abenduaren 31)
Diru-sarrerak	94.424.000.000 Fr (2022)
Irabazi garbia	9.270.000.000 Fr (2022)
Ustiapen-mozkina	12.326.000.000 Fr (2022)
Burtsa-kapitalizazioa	237.363.000.000 Fr (2018ko abenduaren 31)
Balore-burtsa	Swiss Stock Exchange (en)
Historia
Sorrera	1866
Sortzailea	Henri Nestlé (en)
Aurrekoak	Q5514334
Jasotako sariak	Stockholm Industry Water Award ; Public Eye People's Award (2005)
	webgune ofiziala;

Nestlé S.A./AG mundu osoko elikagai-enpresa handiena da. Bere egoitza Suitzako Vevey udalerrian du. Bere produktu gamaren eskeintza ur mineraletik hasi eta abere-elikagaietaraino doa, txokolateak eta esnekiak ere barne hartuz.

Diru-sarreren eta beste metrika batzuen arabera, munduko elikagai-enpresarik handiena izan da, 2014, 2015 eta 2016. urteetan. Fortune Global zerrendako 72. zenbakian sailkatu zen 2014ean.

Nestlé-ren produktuak hauek dira: haurtxoentzako elikagaiak, janari medikoa, botilako ura, gosaltzeko zerealak, kafea eta tea, gozokiak, esnekiak, izozkiak, elikagai izoztuak, maskotentzako elikagaiak eta aperitiboak. Nestléren marketako hogeita bederatzik 1.000 milioi dolarretik gorako salmentak dituzte urtean, besteak beste, Nespresso, Nescafé, Kit Kat, Smarties, Nesquik, Stouffer, Vittel eta Maggi. Nestlék 447 fabrika ditu, 194 herrialdetan dihardu eta 339.000 langileri ematen die lana. L'Oréal munduko kosmetiko-konpainia handienaren akziodun nagusietako bat da.

1866an Suitzan bizileku hartu zuen Henri Nestlé (Heinrich Nestle) alemaniarrak konpainia sortu zuen. Amaren bularretatik (edota garaiko ohiko ordezkoetatik) elikatu ezin ahal zuten umeak elikatzeko asmoz janaria sortu zuen botikariak.

1905ean, Anglo-Swiss Milk Companyk Estatu Batuetan bat egin zuelako, 1866an George eta Charles Page anaiek eta Farine Lactée Henri Nestlék sortu zuten. Konpainia asko hazi zen Lehen Mundu Gerran, eta berriro ere Bigarren Mundu Gerraren ondoren. Esne kondentsatuko lehen produktuetatik eta haur-formulatik harago hedatu zituen eskaintzak. Konpainiak zenbait erosketa korporatibo egin ditu, besteak beste, Crosse & Blackwell 1950ean, Findus 1963an, Libby's 1971n, Rowntree Mackintosh 1988an, Oetan 1998an eta Gerber 2007an.

Nestlé konpainiaren logo edo ikurraren arrazoia Nestle abizenak suabieraz "abitxoa" esan nahi duela da, hain zuzen ere marrazkiak adierazten duena.

Historia aldatu

Joan den mendearen erdialdeko europar negoziatzaile oro bezala, Suitzan ezarri zen 1843an Vevey herrian gas-fabrika bat sortzeko. Baina haurrentzako esne artifiziala sortzearen ideia, gero eta handiagoa zen Nestléren buruan.

1860 amaierara iritsi ez zenean, behi-, gari- eta azukre-esnearen zenbait konbinazio probatzen hasi zen, harik eta Nestlék gari-irin lakteatua izeneko produktua aurkitu zuen arte, amaren esnea ordezteko gai zena.

Hori Suitzan, baina Chamen (Alemania), gertatzen ari zen bitartean, Charles eta George Page anaiek Anglo Swiss Kondentsed Milk Company izeneko esne kondentsatuko fabrika bat jarri zuten, Nestléren lehiakide gogorrena bihurtu zena.

Bi enpresak merkataritza-gerra gogor batean txirikordatu ziren, eta 1875ean amaitu zen, Nestlék esne-irinaren fabrika Genevako enpresaburu batzuei saldu zienean. Jabe berriek, fabrikaren eta produktuen izena gorde zuten. Henri Nestlé 1890ean hil zen.

Henri Nestlé gozogile suitzarra izan zen Nestléren sortzailea eta esne kondentsatuaren sortzaile nagusietako bat.

Nestléren eskumena ere jabez aldatuta zegoen, eta jabe berriak Cailler taldea zen, beren hartzekoetan txokolate-fabrika bat baitzuten. Enpresa berriak 1875ean txokolate esneduna, txokolatina, asmatu zuen.

Anglo Swiss Kondentsed Milk Company 1904 inguruan irentsi zuen Nestlék, eta txokolatina berria eta esne kondentsatua izan ziren enpresaren produkturik bereizgarrienak. Horrela sortu zen Nestlé & Anglo Swiss Kondentsed Milk. Anglok hiru fabrika jarri zizkion gizarte berriari Suitzan, lau Ingalaterran eta bi Norvegian. Nestlék, berriz, ondare berria lau solairurekin osatu zuen Suitzan eta Norvegian, Estatu Batuetan, Britainia Handian, Alemanian eta Espainian.

Europa zaharra I. Mundu Gerrarekin astindu zenean, etxeko produktuen eta egunkariaren kontsumo-bolada bat sortu zen. Eskari horri erantzuteko, Nestlék hiru fabrika berri jarri zituen martxan Estatu Batuetan, eta gerraren amaieran, enpresak 40 fabrika zituen mundu osoan, ekoizpena bikoiztu egin zen 1914tik.

Aniztasuna, baina mundu-gerra amaitu zenean, esne kondentsatuaren kontsumitzaileak, esne freskoaren ohitura zaharretara itzuli ziren, eta 1921 inguruan multinazionalak lehen galera handiak izan zituen.

Egoera horren ondorioz, konpainiak gehiago pentsatu zuen beste produktu batzuetan, hala nola txokolatinan, produktu hori izan baitzen bigarren jarduera garrantzitsuena. Gero, produktu berriak agertu ziren, hala nola esne malteatua, Milo gari-irin destrinatua, haurrentzako esne-hautsa, eta 1938an Nescafé agertu zen.

Azken produktua, Nescafé, erabateko arrakasta izan zen, merkatuan agertu zenean errotoiloari eta koladoreari graziazko kolpea ematen baitzien.

Magiaz eta zorte onez, II. Mundu Gerra iritsi zen, konpainiari ere mesede egin ziona, eta Nescafé etxe eta borroka-eremu odoltsu guztietan egon zen. 1943an bakarrik, Nescafék milioi bat kafe-kaxako ekoizpen errekorra lortu zuen, eta enpresaren utilitateak bost milioi dolarretik 225 milioira igaro ziren 1945ean.

Gerra amaitu zenean, nestlek: 1947an Alimentanarekin, Maggi zopa-ekoizlearekin, bat egin zuen; 1950ean Crosse & Blackwell erosi zuen; 1963an Findus erosi zuen; 1971ean Libby erosi zuen, eta 1973an Stouffer. Bitartean, Nescaféren salmentak goitik behera igotzen jarraitzen zuten.

1974an, enpresak gehiengoaren parte-hartzea erosi zuen, L'Oréal kosmetikoen enpresan, produktuak dibertsifikatzeko. Urte horretan bertan, kafearen eta kakaoaren prezioak izugarri igo ziren, eta enpresak beste sektore batzuetan jarri behar izan zuen begia. Alcon Laboratories izeneko farmazia- eta oftalmologia-produktuen enpresa erostea erabaki zuen. Eta 1988an Italiako Buitone-Perugina pasta-konpainia erosi zuen.

Elikagai naturalen uhin berriaren ondorioz, Nestlé bete-betean sartu zen zerealen eremuan, eta 1989an joint-venture bat sortu zuen General Mills-ekin, zerealen negozio bat garatzeko.

Gaur egun, Suitzako taldeak 495 fabrika ditu mundu osoan eta 225.000 langile, 95 produktu-marka desberdin ditu eta bere negozioen % 98 Suitzatik kanpo egiten du.

Fakturazioaren %41a Europan egiten da,%36a Amerikan eta % 23a Afrikan, Ozeanian eta Asian.

Nazioarteko hazkundea (1990-2011) aldatu

90eko hamarkadaren lehen erdiak, Nestléren aldekoa zela frogatu zuen. Merkataritzaren oztopoak gainbehera izan zuten, eta munduko merkatuak, merkataritza-eremu gutxi-asko integratu ziren. 1996. urteaz geroztik, hainbat erosketa egin dira; besteak beste, San Pellegrino (1997), D'Onofrio (1997), Spillers Petfoods (1998) eta Ralston Purina (2002). Bi erosketa garrantzitsu egin ziren Ipar Amerikan: Ekainean, Nestlék izozkien negozioa konbinatu zuen Dreyer-en, eta abuztuan US $ 2.600 milioi Chef America erosi zituela iragarri zen, Hot Pockets sortu zuena. Denbora-tarte berean, Nestlé Cadburyrekin batera eskaintza batean sartu zen, eta, azkenik, Hershey konfitateria estatubatuarra erostetik gertu egon zen.

2003an hasi zen Mövenpick izozkiak erosten, eta Nestléren posizioa hobetu zuen produktu-kategoria horretan. 2006an, Jenny Craig (pisua erabiltzen duen enpresa amerikarra) eta Uncle Toby´s Nestleko paper-zorroari gehitu zitzaizkion.

2005eko abenduan, Nestlék Delta Ice Cream enpresa grekoa erosi zuen 240 milioi euroren truke. 2006ko urtarrilean, Dreyerren jabetza osoa hartu zuen, eta munduko izozki-fabrikatzaile handiena bihurtu zen, %17,5eko merkatu-kuotarekin. 2007ko uztailean, aurreko urtean iragarritako akordioa osatu zuen. 2007ko uztailean, aurreko urtean iragarritako akordioa osatuz, Nestlék Novartis Pharmaceuticalen nutrizio medikoaren dibisioa eskuratu zuen 2.500 milioi dolarren truke, eta Ovaltine izeneko esnearen zaporeko produktua, "Boost" eta "Resource" nutrizio gehigarrien lerroak eta Optifast dietako produktuak ere eskuratu zituen.

2007ko apirilean, sustraietara itzuliz, Nestlék AEBetako Gerber haurtxoentzako elikagaien fabrikatzaileari erosi zion, US $ 5.500 milioidunak Nestlék aliantza estrategiko bat sinatu zuen Belgikako txokolate-fabrikatzaile batekin, Pierre Marcolinirekin.

Nestlék erabaki zuen, Alconen zuen kontroleko partaidetza, Novartisi saltzea 2010eko urtarrilaren 4an. Salmenta US $ 39.300 milioiko eskaintza zabalago baten parte litzateke, Novartisek egina, munduko begien zainketarako konpainia handiena osorik eskuratzeko. 2010eko martxoaren 1ean, Nestlék Kraft Foods-en pizza izoztuaren negozioa erosi zuen AEBetako 3.700 milioi dolarren truke.

2010etik, Nestle lanean aritu da nutrizio-, osasun- eta ongizate-enpresa bihurtzeko, gozoki-salmenten murrizketari aurre egiteko eta elikagai horien gobernu-araudia zabaltzeko. Ahalegin hori Nestlé Osasun Zientzien Institutuaren bidez egiten da, Ed Baetge-ren zuzendaritzapean. Institutuaren helburua da "elikagaien eta farmazia-produktuen arteko industria berria" garatzea, pilula-botiletako sendagaien ordez osasunerako prebentzio- eta zuzentze-propietateak dituzten elikagaiak sortuz. Osasun Zientzien adarrak hainbat produktu ekoitzi ditu, hala nola, desnutrizioari, diabeteari, digestio-osasunari, obesitateari eta bestelako gaixotasunei aurre egiteko edariak eta proteina-irabiakiak.

2011ko uztailean, Nestlé SAk Hsu Fu Chi International Ltd.-ren %60 erostea erabaki zuen, US $ 1.700 milioiren. Nestlék, 2012ko apirilaren 23an, Pfizer Inc.-en haurrentzako nutrizio-unitatea erostea erabaki zuen, lehen Wymeh Nutrition zena, US 11.900 milioiko eskaintza batuan.

Bilakaera berria (2012-2020) aldatu

Azken urteotan, Nestlé Health Science-k hainbat erosketa egin ditu. Vitaflo erosi zuen, arazo genetikoak dituzten pertsonentzako nutrizio-produktu klinikoak ekoizten dituena; CM & D Pharma Ltd., gaixotasun kronikoak (giltzurrun-gaixotasuna, adibidez) dituzten gaixoentzako produktuak garatzen espezializatutako enpresa; eta Prometheus Laboratories, gaixotasun gastrointestinaletarako eta minbizirako tratamenduetan espezializatutako enpresa. Halaber, Vital Foods-ek ere gutxi parte hartzen du; Zeelanda Berrian du egoitza, eta kiwietan oinarritutako irtenbideak garatzen ditu baldintza gastrointestinaletarako 2012tik aurrera.

Berriki egindako beste erosketa batean sartu zen Jenny Craig-en pisua galtzeko programa, US $ 600 milioiren truke. Nestlék Jenny Craig-en negozio-unitatea saldu zion North Castle Partnersi 2013an. 2013ko otsailean, Nestlé Health Science-k Pamlab erosi zuen, zeinak L-metilfolatoan oinarritutako elikagai medikoak egiten baitzituen depresiorako, diabeteserako eta oroimenaren galera. 2014ko otsailean, Nestlék PowerBar kirol-elikadurako negozioa saldu zion Post Holdings, Inc. enpresari. Geroago, 2014ko azaroan, Nestlék iragarri zuen aukera estrategikoak aztertzen ari zela Davigel elikagai izoztuen ordezko gisa.

2014ko abenduan, Nestlék iragarri zuen 10 ikerketa-zentro ireki zituela mundu osoan azala zaintzeko, eta inbertsio handiagoa egin zuela osasunerako produktu hazkunde handiagoko merkatu batean. Urte horretan, Nestlék 350 milioi dolar inguru gastatzen ditu dermatologian ikertzen eta garatzen. Nestlé Skin Health Investigation, Educación y Desarrollo de la Longevidad ikerketa-zentroetako lehena 2015. urtearen erdialdean inauguratu zen New Yorken, ondoren Hong Kong eta São Paulo, eta geroago Ipar Amerikan, Asian eta Europan. Ekimena Zahartzeari buruzko Mundu Koalizioarekin (GCOA) batera jarri zuten abian. Besteak beste, Intel eta Bank of America konpainiek osatzen dute partzuergoa.

Nestlék iragarri zuen Estatu Batuetako Glendaleko (Kalifornia) bulego nagusiak Rosslynera (Virginia) eramango zituela, Washington, dc-tik kanpo.

Presentzia Espainian aldatu

Espainia aldatu

1905ean, XX. mendearen hasieran Santanderreko industria- eta abeltzaintza-jarduera handia zela eta, Nestléko lehen lantegia sortu zen Espainian, La Penilla herrian. Hasieran, 30 langile zituen, Lorenzo Pfersich Wüscher buru zela. Suitzako multinazionalak jatorrizko herrialdetik kanpo ezarri zuen lehen fabrika da. Nestlé irin lakteatuko poteak ekoitzi zituen lehen aldiz, nahiz eta produktu hori lehendik ere bazegoen herrialdean, eta, gainera, marka berri batekiko hasierako mesfidantzari esker, negozioak hazkunde zaila izan zuen hurrengo hamarkadaren bukaera arte.

1920rako, enpresak konfiantza-marka izatea lortu zuen Espainian, eta AEPA (Anónima Española de Productos Alimenticio) sozietatea eratu zuen. Espainiako hiri garrantzitsuenetan ordezkaritzak sortuz hedatu zen, eta 1927an Alfontso XIII.a erregearen "Realaren hornitzaile ofiziala" titulua lortu zuen. Aldi horretan, Nestlék marketin- eta irudi-kanpaina handietan inbertitu zuen, eta 1928an Peter, Cailler eta Kholer markekin egindako txokolate-ekoizpena eta -salmenta sartu zituen bere fabrikan (ordura arte atzerriko lantegietan ekoitziak eta Espainian merkaturatu gabeak). 1929an Chocolate Suisses, S.A.rekin bat egin ondoren, La Penilla fabrika munduko hamahiru fabriketako bat bihurtu zen, eta Nestlé txokolate-linea berria sortu zen. Haren kontura Jaime de Borbón infantea izendatu zuen.

Gaur egun, Nestlék Esplugues de Llobregaten (Bartzelona) du egoitza, eta 10 ekoizpen-zentro, bost autonomia-erkidegotan banatuak. Pontecesures (Pontevedra), Gijón eta Sebares (Asturias), La Penilla (Kantabria), Girona eta Viladrau (Girona), Castellbisbal (Bartzelona), Reus (Tarragona), Miajadas (Cáceres) eta Herrera del Duque (Badajoz).

4.500 langile ditu Nestlék, eta bizitzako etapa guztietan kontsumitzeko elikagaiak eskaintzen ditu: haurrentzako elikagaiak, esnekiak, txokolateak, kafeak eta zerealez, sukaldaritzaz, gosaritarako zerealak, ultraizoztuak, ur mineralak, nutrizio klinikoko espezialitateak eta maskotentzako elikagaiak eta zainketak.

Espainiako proiektuak aldatu

Nescafé Dolce Gusto kafe-kapsulak

Kafe-kapsulak birziklatzeko plan integrala

Nestlé Españak udalekin eta udal-erakundeekin kafe-kapsulak birziklatzeko plan integrala jarri zuen martxan 2011n. Gaur egun, 12 autonomia-erkidegotako 16 milioi biztanleri baino gehiagori (Andaluzia, Aragoi, Asturias, Balear Uharteak, Kantabria, Gaztela eta Leon, Katalunia, Errioxa, Madril, Nafarroa, Euskadi eta Valentzia) zerbitzua ematen dieten 1.469 kapsula biltzen dituzte udalek.

Kakao jasangarriarekin egindako txokolateak, UTZ ziurtagiria

2016. urtetik, UTZ ziurtagiria duen nekazaritza iraunkorreko programak ziurtatzen du Nestlék Kantabriako Penilla de Cayón fabrikako txokolate guztia ekoizten duen kakaoa. Erakunde horren helburua da kakaoa erabiltzen duten nekazarien bizimodua hobetzea eta ingurumena babestea. Gaur egun, Nestlék erosten duen kakaoa Boli kostatik, Ghanatik eta Ekuadorretik dator batez ere.

Nutrizio arloko 10 konpromisoak

2014. urtean, Nestlé Españak bere 10 Nutrizio Konpromisoak aurkeztu zituen, enpresak elikaduran duen estrategia definitzen dutenak. Konpromiso horiek hiru arlotan oinarritzen dira: produktuen formulazioa, kontsumitzailearentzako informazioa eta hezkuntza.

Marka nagusiak aldatu

Markak merkatuen arabera daude sailkatuta eta irabazi ekonomikoen kopuruaren arabera ordenatuta (handienetik txikienera). Nazioartean oihartzun handiena dutenak bakarrik sartzen dira. Nestlék ere akzioen % 29ko partaidetza du L'Oréalen, baina Françoise Bettencourt Meyersek (L'Oréaleko zuzendari-taldeko kidea) duen % 30aren gainean EEP bat prestatzen ari da. Markak jatorrizko izenarekin agertzen dira hemen (ingelesez, normalean), produktu bera, maiz, izen desberdinekin aurkezten baita banatzen diren herrialdeen arabera. Kontuan hartu behar da, gainera, zenbait herrialdetan transnazionalak bere markak dituela, bertan aitorpena besterik ez duten tokiko konpainiak erosi baititu.