Munia Gaztelakoa[1], baita Mayor, Muniadona, edo Mumadonna Santxitz izenez ere ezaguna ( 995 - d.1066), Iruñeko erregina (10101035), Ribagorza (10171035) eta Gaztelako konderrien (10291035) kondesa izan zen.

Munia Gaztelakoa
Nafarroako errege-erregina ezkontidea

1011 - 1035
consort count of Aragon (en) Itzuli

1011 - 1035
Bizitza
Jaiotza995 (egutegi gregorianoa)
Heriotza1066ko uztailaren 13a (70/71 urte)
Familia
AitaAntso Gartzeitz Gaztelakoa
AmaUrraca Gómez
Ezkontidea(k)Antso III.a Gartzeitz, Iruñeko Erregea
Seme-alabak
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakantzinako gaztelania
Jarduerak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa

Biografia aldatu

Antso Gartzea Gaztelako kondearen eta bere emazte Urraka Gomezen alaba, Palentziako Banu Gomez kontalariaren familiakoa, Munia, Antso III.a Nagusia ezkondu zuen, 1011 inguruan.

1017an, Ribagortzako kondea, Gilen Isarno, Arango haranera eginiko espedizio batean eraila izan zen.[2] Munia Ramon II.a Ribagortzakoaren birloba zen.[3] Bai Mayor Gartziak, Gartzeiz Fernandez eta Ava Ribagortzakoa konde-kondesaren alabak eta Erramun III.a Pallars Jussakoaren alargunak, bai Antso Nagusia erregeak, bere emaztearen izenean, bere eskubide dinastikoak aldarrikatu zituzten. 1017an nafar tropek konderria inbaditu zuten eta Antsok Gilen Isarnoren lurraldeen kontrola hartu zuen.[4]

1028an, berriro, Muniaren eskubide dinastikoak aldarrikatu zituzten. Gartzea Santxitz Gaztelakoa kondearen hilketaren ondoren — Leonen Bela leinukoek egina —, Antso Nagusia erregeak konderriaren kontrola hartu zuen, Munia hildakoaren arreba zela argudiatuz. Hala ere, 1029an Fernando Antso bere semea konde tituluarekin izendatua izan zen.[5]

Testamendua aldatu

1066ko ekainaren 13an testamentua egin zuen, honen bidez, ordura arte zaldiak gozatzen zituztenei emandako zaldien behin betiko lagapena eta bere menpe zeuden kristautasunera bihurtutako mairuen askatasuna zehazten zituelarik. Berak eraikitako Frómistako San Martin monasterioak erabili zituen onibarren titularra zena ezarri zuen, eta, gainera, beste jabetza batzuk eman zizkion Bobadilla eta Agero hirietan, Frómista eta Población de Camposko tertzio hamartarrak, baita zelai erdia eta Villotako serna bat ere. Frómistan zituen ardiak, behiak eta behorrak Santa Maria, San Juan Bataiatzailea eta San Martin eliza-zentroen artean banatu zituen, eta Asturiasen zituen behiak lurperatua izan zen lekuaren, Fromistako San Martin monasterioaren eta bere arimaren alde otoitz egiten zuten hiru monjeen artean.

Ezkontza eta seme-alabak aldatu

1010an, Iruñeko Antso III.a Nagusia erregearekin ezkondu zen. Lau seme-alaba izan zituzten:

Erreferentziak aldatu

Bibliografia aldatu

Kanpo estekak aldatu