Mateo García Pumacahua Chihuantito (Chinchero, Cuzco, 1740ko irailaren 21a - Sicuani, Cuzco , 1815eko martxoaren 17a) Peruko erregeordetzako militar eta funtzionario indigena bat izan zen, honen parte hartzea Tupac Amaru II.aren aurka erabakigarria izan zelarik honen matxinadaren porroterako. Urte batzuk beranduago, Angulo anaien kausa askatzailearekin bat egin zuen, 1814ko Cuscoko matxinadaren liderrik nabarmenena izan zelarik, eta, horregatik, Peruren independentziaren heroitzat hartzen da.

Mateo Pumacahua

Bizitza
JaiotzaChinchero District (en) Itzuli1740ko irailaren 21a
Herrialdea Peru
HeriotzaSicuani (en) Itzuli1815eko martxoaren 17a (74 urte)
Heriotza modua: burugabetzea
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakofizierra
Graduabrigada-jeneral

Biografia aldatu

 
Pumacahua-ren efigea Limako Próceres-eko Panteoian.

1740an jaio zen eta Chinchero (bere jaioterria), Maras, Huayllabamba, Umasbamba eta Sequecanchako kuraka kargua heredatu zuen.

Milizia indigenen buruzagitzan, José Gabriel Condorcanqui (Tupac Amaru II.a) jazarri zuen 1780 eta 1781eko matxinadan, eta kausa errealistan lagundu zuen, lanabesez eta gizonez. Aldi berean, noblezia inkaren artean ospea lortu zuen, 1802an Indios Nobles del Cuzcoko Errege alferez hautatua izan zelarik.

Bibliografia aldatu

  • Atlas departamental del Perú, varios autores, Ediciones Peisa S.A., Lima, Perú, 2003 ISBN 9972-40-257-6
  • Apellidos y fisonomía moral de Pumaccahua, Luis Antonio Eguiguren Escudero, Tall. Graf. P.L. Villanueva, Lima, Perú, 1959.
  • El Perú en los tiempos modernos, Julio R. Villanueva Sotomayor, Ediciones e Impresiones Quebecor World Perú S.A., Lima , Perú, 2002.
  • Historia de la República del Perú, Jorge Basadre Grohmann, Diario "El Comercio", Lima, Perú, 2005. ISBN 9972-205-62-2
  • Nuevo Atlas del Perú y el Mundo, Juan Augusto Benavides Estrada, Editorial Escuela Nueva S.A., Lima, Perú, 1991.