Magna Carta

Magna Carta edo Magna Carta Libertatum (Askatasunen Gutun Handia latinez) 1215eko ekainaren 15ean Joan Lurgabea Ingalaterrako erregeak sinatutako eskubide-dokumentua da, herrialdeko baroi ugari erregearen kontra matxinatu eta Londres hartu ondoren (maiatzaren 17an). Izan ere, Frantziako Bouvines eta La Roche-aux-Moines porrot militarren ostean, erregearen eskakizun militar eta ekonomikoek noblezia altuen altxamendua eragin zuen.

Magna Carta
Mota	charter (en) kontratu Eskuizkribu
Indarraldi	1215eko ekainaren 15a -
Honetan oinarritua	Articles of the Barons (en)
Herrialdea	Ingalaterrako Erresuma
	Robert Fitzwalter (en)
	Robert de Vere, 3rd Earl of Oxford (en)
	Roger de Montbegon (en)
	Robert de Ros (en)
	Richard de Percy (en)
	William Marshal, 2nd Earl of Pembroke (en)
	William II de Forz, 3rd Earl of Albemarle (en)
	William Malet (en)
	William de Lanvallei (en)
	William Hardell (en)
	William de Beauchamp (en)
	William d’Aubigné (en)
	William de Mowbray (en)
	John de Lacy (en)
	Geoffrey de Saye (en)
	Richard de Clare, 3rd Earl of Hertford (en)
	Richard de Montfichet (en)
	Saer de Quincy, 1st Earl of Winchester (en)
	Geoffrey FitzGeoffrey de Mandeville, 2nd Earl of Essex (en)
	John FitzRobert (en)
	Hugh Bigod, 3rd Earl of Norfolk (en)
	Gilbert de Clare, 5th Earl of Gloucester (en)
	Roger Bigod, 2nd Earl of Norfolk (en)
	Eustace de Vesci (en)
	Henry de Bohun, 1st Earl of Hereford (en)
	William of Huntingfield (en)
Lanaren edo izenaren hizkuntza	Medieval Latin (en)
Kultura ondare

Dokumentu horrek erregeen eskubideak murriztu zituen, lege-prozedurak errespetatzera behartuta eta monarken nahia legeen mugen barnan finkatuta. Atxiloketa arbitrarioak galarazten zituen Habeas Corpus eskubidea bermatu zen. Horretaz gain, eskubide feudalak, hirien askatasuna errege-nahiaren aurka eta Erresumaren Kontseilu Gorenak kontrolatutako zergak ere abian jarri zituen.

Erdi Aroan eta hurrengo mendeetan eraberritu zen Magna Carta, eta, XIX. mendearen hasierako, artikulu gehienek ez zuten balio juridikorik Ingalaterrako zuzenbidean. Nolanahi ere, eragin handia izan zuen, AEBetako Konstituzioak eta Eskubideen Aldarrikapenak erakusten duten bezala.

Ikus, gainera

• Nafarroako Foru Orokorra
• Arbroatheko Aldarrikapena

Kanpo estekak

• Datuak: Q12519
• Multimedia: Magna Carta / Q12519