Lerdeki hankahori
Lerdeki hankahoria (Gomphidius glutinosus) Gomphidiaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Jateko bikaina da, baina larruazal likatsua kapelatik kendu egin behar da, gainazal osoa bereiz baitaiteke. Haragia belztu egiten da egostean, baina horrek ez dio batere kentzen jateko duen kalitate ona.
| Lerdeki hankahoria | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Iraute egoera | ||||||||||||||||||||||||||||
 Arrisku txikia (IUCN 3.1) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Boletales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Gomphidiaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Gomphidius | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Gomphidius glutinosus Fr., 1838 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Deskribapena aldatu
Kapela: 6 eta 12 cm arteko diametrokoa. Gaztetan hemisferikoa, gero ganbila, azkenean erdian hondoratuta, titi zabal eta kamuts batekin. Okre-marroixka edo marroia, gris-morexka kolorekoa, erdian ilunagoa. Gelatinazko geruza garden batez estalitako azal leuna du eta karpoforo osoa biltzen duela. Ertz kurbatua du.
Orriak: Lodiak, zabal, eta oso dekurrenteak; hasieran zuriak, gero arre-beltzaxkak esporengatik.
Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.
Hanka: 4 eta 8 cm arteko luzerakoa eta 1 eta 1,5 cm-ko lodierakoa, irmoa, erdira pixka bat puztuta, Oinarrian mehetua edo sustrai antzekoarekin. Zuria goitik eraztuneraino, hortik behera lirdingatsua, normalean horiz zikinduta egoten da eta zahartzean marroi bihurtzeko joera du.
Haragia: Trinkoa, lodia, kolore zuri grisaxka du kapelan.[2]
Etimologia: Glutinosus epitetoa latinetik dator, lirdingatsua esan nahi duen "Glutinosum" hitzetik. Bere lirdingagatik.
Jangarritasuna aldatu
Jateko ona azala kentzen bazaio.[3]
Nahasketa arriskua aldatu
Espezie hau ez da erraza beste batekin nahastea.[4]
Sasoia eta lekua aldatu
Udazkenean, mendietako izeien basoetan. Ez da oso ugaria eta ohikoa gure eskualdean.[5]
Banaketa eremua aldatu
Eurasia, Ipar Amerika.
Espeziearen egoera aldatu
Aranzadi Elkartearen arabera, lerdeki hankahoria desagertzeko arriskuan dauden onddoen eusko-kantauriar Zerrenda Gorrian dago.[6] Azken urteotan mikologia adituek onddo batzuen beherakada kuantitatibo eta kualitatibo handia egon dela ohartarazi dute. Adituen esanetan, egoera honek hainbat eragile ditu, tartean klima aldaketa, pestiziden erabilera eta bilketa masiboak.
Galeria aldatu
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Kutxa Fundazioa Sozial eta Kulturala. (1992). Euskal Herriko perretxikoak,. Litografía Danona s. coop.ltda., 245 or. ISBN 84-7173-211-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 95 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 459 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 184 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ Zerrenda Gorria, Aranzadi Zientzia Elkartea
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q790626
Multimedia: Gomphidius glutinosus / Q790626
