José Oliver y Hurtado
José Oliver y Hurtado (Málaga, 1827-Madril, 1887) historialari, arkeologo eta apaiz katoliko espainiarra izan zen. 1875tik 1886ra Iruñeako apezpikua izan zen. Haurrei doktrina irakasteko euskarazko eskuliburuak prestatzea agindu zuen. Haren ustez haurrek erakusbideak haien ama-hizkuntzan jaso behar zituzten. Gaixotasun bat zela eta, kargua utzi behar izan zuen.
| José Oliver y Hurtado | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1875eko abuztuaren 17a - 1886ko irailaren 3a ← Pedro Cirilo Uritz - Antonio Ruiz-Cabal → Elizbarrutia: Iruñea eta Tuterako artxidiozesia | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotza | Málaga, 1827ko uztailaren 28a | ||
| Herrialdea |  Espainia | ||
| Heriotza | 1887ko urriaren 31 (60 urte) | ||
| Familia | |||
| Anai-arrebak | ikusi
| ||
| Hezkuntza | |||
| Heziketa | Granadako Unibertsitatea Unibertsitate Zentrala | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | apaiz katolikoa, historialaria, liburuzaina eta apezpiku katolikoa | ||
| Enplegatzailea(k) | Espainiako Liburutegi Nazionala | ||
| Kidetza | Historiaren Errege Akademia Artxibozain, Liburuzain eta Arkeologoen Kidego Fakultatiboa | ||
| Sinesmenak eta ideologia | |||
| Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa | ||
Oliver eta euskara aldatu
Oliverren ustez haurrek erakusbideak haien ama-hizkuntzan jaso behar zituzten. Horregatik, herri euskaldunetan, katixima euskaraz irakasteko agindua eman zuen, horretarako liburuxka erabilena «y sea más conforme al vascuence que se hable en el país». Esaten zuen haurrek haren berezko hizkuntzan erlijioaren kontzeptuak hobeto ulertuko zituztela. Helburu horrekin, Iruñeko apezpikua izan zen urtetan Garpar Asteteren liburuxkaren hiru edizio egin ziren eta horietatik bi euskaraz egin ziren. Euskarazko itzulpena Damaso Legazek prestatu zuen, Cristauaren Ikasbidea izenburuaz. (Jose Lordaren moldiztegia, 1880).
Obra aldatu
Guztiak, Viaje arqueológico izan ezik, Manuel Oliver y Hurtado anaiarekin sinatuta:
- Munda Pompeiana, Memoria premiada por voto unánime de la Real Academia de la Historia en el concurso de 1860, Madril, Manuel Galiano, 1861.[1]
- Viaje arqueológico emprendido en el mes de mayo de 1864 de orden de la Real Academia de la Historia por su individuo de número don José Oliver y Hurtado, [Segunda parte de Munda Pompeyana: dictamen de Aureliano Fernández Guerra y Orbe], Madrid, M. Rivadeneyra, 1864.[2]
- Iliberi y Granada, El Arte en España, Madril, Rivadeneyra, 1870.[3]
- Granada y sus monumentos árabes, Málaga, M. Oliver Navarro inprimategia, 1875.[4]
- De la batalla de Vejer o del lago de la Janda, comúnmente llamada del Guadalete, Granada, 1879 [16 orriko liburuxka].
| Aurrekoa Pedro Cirilo Uriz Labayru |
Iruñeko apezpikua 1875 – 1886 |
Ondorengoa Antonio Ruiz-Cabal y Rodríguez |
Erreferentziak aldatu
- ↑ http://bdh-rd.bne.es/viewer.vm?id=0000079508&page=1 Munda Pompeiana
- ↑ Munda Pompeyana: dictamen de Aureliano Fernández Guerra y Orbe, Espainiako Liburutegi Nazionala. Liburutegi Digitala.
- ↑ Iliberi y Granada,Espainiako Liburutegi Nazionala. Liburutegi Digitala.
- ↑ Granada y sus monumentos árabes
Kanpo estekak aldatu
- (Gaztelaniaz):Historiaren Errege Akademiaren webguneko biografia.
- (Gaztelaniaz):Jose Goñi Gaztambideren artikulua Príncipe de Viana aldizkarian, ISSN 0032-8472, 36.urte, 138-139 zk., 1975, 253-366 or.
Datuak: Q21129880
Multimedia: José Oliver y Hurtado / Q21129880
