James George Frazer
James George Frazer Sir James George Frazer (Glasgow, Eskozia, 1854ko urtarrilaren 1a, – † Cambridge, Ingalaterra, 1941eko maiatzaren 7a) Eskoziar antropologoa, magia, mitologia eta erlijio gonbaratuaren gaineko lehenengo ikerketetan ibilia eta itzal handikoa.
| James George Frazer | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | James George Frazer |
| Jaiotza | Glasgow, 1854ko urtarrilaren 1a |
| Herrialdea |  Erresuma Batua |
| Heriotza | Cambridge, 1941eko maiatzaren 7a (87 urte) |
| Familia | |
| Aita | Daniel Frazer |
| Ezkontidea(k) | Lilly Frazer (en)  |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Glasgowko Unibertsitatea Cambridgeko Unibertsitatea Trinity College Lomond School (en) |
| Tesi zuzendaria | William Robertson Smith |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | antropologoa, idazlea, historialaria, mythographer (en) , Ikasketa klasikoetan aditua, teologoa, folklorista, etnologoa eta etnografoa |
| Lantokia(k) | Eskozia |
| Enplegatzailea(k) | Cambridgeko Unibertsitatea Liverpoolgo Unibertsitatea |
| Jasotako sariak | |
| Kidetza | Alemaniar Arkeologia Institutua Royal Society Britainiar Akademia Prusiako Zientzien Akademia Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia Académie des Inscriptions et Belles-Lettres Itsasoz-haraindiko zientzien akademia Académie des sciences, belles-lettres et arts de Rouen (en) |
   | |
Biografia aldatu
Aita presbiteriar artzaina zen, James ikasketa klasikoetan ibili zen Glasgow bertako eta Cambridgeko unibertsitateetan, gero etnologia, antropologia eta folklorearen ikerketetara urbildu zen, 1887an argitaratu zuen bere lehen lana, Totemism (gero, 1910ean Totemism and Exogamy liburuarekin zabalduko zuen), eta 1890ean The Golden Bough: a Study in Magic and Religion (euskaraz Urrezko abarra I, klasikoak bilduma 1995). 1896an Lilly Grove idazlearekin ezkondu zen, 1907an Liverpooleko Unibertsitateko Gizarte Antropologiako katedra eman zioten, 1914an Sir izendatu zuten, 1920an Royal Societyko kide izendatu zuten eta 1925ean Merituaren Ordena eman zioten. 1930erako itsutu egin zen.
The Golden Bough (Urrezko adarra) aldatu
Antropologiari eginiko ekarpena eztabaidatua da, Robert. H. Lowiek etnologiaren historiaz idatzitako liburuan esaten duenez Antropologiaren Historian baino Ingalaterra eta Europako Literaturako Historian du bere tokia. XIX. gizaldiko pentsamenduari egindako ekarpena, hala ere, ezin ukatuzkoa da, eta, baita, lehen aipatutako Lowieren esanetan erlijio gonbaratuaren garapenaren ikerketaren ikasketari egin zion ekarpena ezin pasa daiteke ezagutu barik .
Urrezko adarra (1890) lan handian magiaren gaineko bere teoria azaldu zuen. Magia bide luze baten hasieratzat hartzen zuen, bere sasoiko eboluzionismoan kokatu behar dugu Frazerren pentsaera, bide honetan maila eboluzionatuagoan legoke erlijioa, eta maila gorena zientzia litzateke, bere etnozentrismoa agerian dago teoriotan.
Magia definitzeko gauzen arteko sinpatiaren teoria darabil, hau era bitara eman liteke, homeopatiaz eta kutsatuz. Homeopatiazko printzipioak zera dio: berdinak berdina eragiten duela, hau da, ondorioa zergatiaren antzerakoa da, voo-doo errituek hau darabilte. Kutsatzearenak dio elkar ukitzen dauden gauzek, bananduta ere, elkarri eragiten segitzen dutela.
Magia eta erlijioa argi banatu zituen Frazerrek, horrela, bere teoriaren arabera gizaki primitiboak ez zituen desberdinduko bere ideiak eta naturaren legeak eta pertsonak, animaliak eta eguraldia eduki zitzaketela uste zuen. Honen aurrerapausoa litzateke erlijioa gizakiaren pentsamenduaren historian. Azalpen erlijiosoak naturaren legeak bestela onartzea dakar, ulergarria litzatekeen ordenaren ordez jainkoen gogoaren araberako mundu aldakorra onartzera pasatzen baita.
Magiak, erlijioak eta zientziak bide ezberdinetatik ez dabiltzala esaten eta argumentatzen lehena izan zen. Horren sorrera Ariciako (Italia) Diana jainkosari lotutako abadetzaren segipena zelan gauzatzen zen azaltzen hasi zuen liburua. Frazerren arabera erritu hau fertilitate eta naturaren botere sinpatikoen gainekoa da (gorago aipatutakoa) eta bere inguruko komunitatean rol nagusia dauka. Osotasun fisikoari eusteko tabu sistema eratu zuten eta osotasun espiritualerako sinbolikoki transferitutako kanpoko arima, urrezko adarra.
Bere tesien arabera magiaren huts egiteek erlijioak sortzea eragin zuten eta, bestalde, magiaren eta erlijioaren aldean zientziak ere ez du desberdinegi jokatzen bere ideia orokorretan. Gauzak antzerako eran sumatzeak eta antzerako beldurrak edukitzeak antzerako mitoak sortu zituzten kultura ezberdinetan; eta kultura ezberdinek zerok garatu dituzte, munduaren gaineko antzerako ikuspegi eta intuizioak, unibertsoa ikusteko antzerako era eta munduaren sakratutasunaz sentimendu bera.
Frazerren lanetan XIX. gizaldiko pentsaerako hutsak nabarmenak dira, Darwinen eboluzionismoaren ideiak orduko pentsalari aurrelari guztiengan eragin zuen, garapenarekin hartu-eman zuzena zeukan eboluzionismoak. Horregatik Frazerrek demostratu bako oinarri bi jakintzat ematen ditu: Gizateriaren historiak eboluzio eta segipen hori erakusten duela, bata, eta bigarrena, horren erakusgarri gorena mendebaldeko gizartea dela.
Lanak aldatu
- Totemism (1887), honen gainean Sigmund Freudek oinarritu zuen bere Totem and tabu.
- The Golden Boug: a study in Magic and Religion (1890)
- Urrezko abarra (Frazer) I, ISBN 84-88303-77-7
- Urrezko abarra II, ISBN 84-88303-82-3
- Folklore in the Old Testament (1907)
- Totemism and Exogamy (1910)
- The Scapegoat (1913)
- The Golden Boug, 3. argitaraldia, 12 tomo.
- The Fear of the Dead in Primitive religion (1933-36) Itsu zegoela argitaratutakoak.
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q151936
Multimedia: James George Frazer / Q151936
