Jaime Balmes

filosofo espainiarra

Jaime Balmes (Vic, Katalunia, 1810eko abuztuaren 28a - 1848ko uztailaren 9a) apaiz katolikoa, kazetaria eta filosofoa izan zen. Filosofo gisa, eskolastizismo modernoaren barnean kokatzen da, eta XIX. mendeko Espainiako filosofo nagusietakotzat hartzen da.

Jaime Balmes

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJaume Llucià Balmes i Urpià
JaiotzaVic1810eko abuztuaren 28a
Herrialdea Espainia
HeriotzaVic eta Casa Bojons (en) Itzuli1848ko uztailaren 9a (37 urte)
Hobiratze lekuaViceko katedrala
Hezkuntza
HeziketaUniversity of Cervera (en) Itzuli
Hizkuntzakkatalana
gaztelania
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakfilosofoa, presbiteroa, idazlea eta apaiza
InfluentziakAgustin Hiponakoa, Tomas Akinokoa, René Descartes, Gottfried Wilhelm Leibniz eta Thomas Reid
KidetzaReal Academia Española
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa

Bere lanean eta zuzendu zituen aldizkarietan —La sociedad (Bartzelona, 1843) eta El pensamiento de la nación (Madril, 1844) aldizkarietan— politika, ekonomia eta gizarteari zegozkion gaiez jardun zuen. Langileen elkarteen alde egin zuen, haien eta ugazaben artean akordioak lortzeko bide bila. Industria eta nekazaritzarekiko protekzionismoaren alde egin zuen. Politikaren alorrean, nazioaren interesak alderdien gainean daudela aldarrikatuz, liberalak eta karlistak programa bakar baten inguruan bildu nahi izan zituen. Ildo horretatik, elkarren kontrako gerran ari ziren monarkiaren bi adarrak batzea, Elisabet eta Montemolíngo kondea elkarrekin ezkonaraziz, Balmesen asmorik ausartena eta porrot handiena izan zen.

Lanak aldatu

Lan garrantzitsuenak: El protestantismo comparado con el catolicismo (1842), El Criterio (1843) (euskarara Zinkunegik itzulia, Irizpidea, 1918), Filosofía fundamental (1846) eta Filosofia elemental (1847).

Erreferentziak aldatu