Granadako geltokia
Granada Andaluziako Granadako probintziako tren geltoki bat da, Granada udalerrian kokatuta dagoena.
| Granada | |
|---|---|
| Hurrengo trenak | |
 | |
 | |
| Kokapena | |
| Udalerria | Granada,  Espainia |
| Geltokiaren datuak | |
| Kodea | 05000 |
| Irekiera | 1874ko abenduaren 10a |
| Zerbitzuak |      |
| Aldageltokia |     |
| Nasak | 3 |
| Trenbideak | 11 |
| Jabea | ADIF |
| Eragilea | Renfe Operadora |
Egoera aldatu
Geltokia honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:
Antequera — Granada: 211,0 kilometro-puntua- Fuente de Piedra — Granada: 122,3 kilometro-puntua
- Moreda — Granada: 56,7 kilometro-puntua
Historia aldatu
1864 inguruan, Fuente de Piedra-Granada burdinbidearen eraikuntza jarri zen martxan, Bobadilla kokagunetik abiatzen zen Kordoba-Malaga burdinbidearen adar bat. Eraikuntza zaila izan zen eta zerbitzuan sartu zen lehen zatia Granada-Loja izan zen, 1866an. Garai hartan, geltokia Granadako ibarrean zegoen, herrigunetik kanpo. Adar osoa osatu ondoren eta geltokia martxan jarri ondoren, 1877an ustiatzen zuen jatorrizko tren konpainia Compañía de los Ferrocarriles Andaluces konpainian sartu zen. Horregatik, denboraren poderioz, estazioa "Andaluziarren geltokia" bezala ezagutzen hasi zen.
XX. mendera arte, Granada hiriburu izan zuen geltoki bakarra izan zen, 1904an Nazarera bigarren tren konexio bat iritsi zen arte, Moredaren bidez, Espainiako Hegoaldeko Burdin Bideen Konpainiaren barnean zegoena. Lotura honek Granadako bere geltokia izan zuen, Hegoaldeko geltokia izenekoa, Hegoaldeko Gurutzea kalean kokatua. Salgaien eta pertsonen transbordoak errepidez egin behar ziren, ez baitzegoen trenbide-loturarik bi geltokien artean. 1907an, bi konpainiek eraikitako adar bat jarri zen martxan, bi geltokiak trenbidez lotzeko.
Andaluziarren konpainiak tren-makina biltegi bat jarri zuen Granadan,Fuente de Piedra-Granada burdinbidea zerbitzatzeko. Trenbide-instalazioak ere handitu zituen, merkantzia-kaiak, kotxetegiak, trenbideentzako etxebizitzak eta abar eraikiz.
1929an Andaluziarren konpainia Espainiako hegoaldekoa heldu zen, eta, ondoren, Andaluziarren geltokia Granadarako geltoki nagusia bihurtu zen, une horretatik aurrera Hegoaldeko geltokia bigarren mailako estazio bezala geratuz. 1960ko hamarkadan geltoki hori behin betiko baztertuta geratu zen kotxetegi eta tailerretarako, eta Andaluziarren geltokia Granadako bakarra bihurtu zen.
1936an, Espainiako Bigarren Errepublikan, "Andaluziarrak" Espainiar Estatuak konfiskatu zuen bere arazo ekonomikoengatik, eta bere azpiegituren kudeaketa Mendebaldeko Trenbideen Konpainia Nazionalari esleitu zitzaion. Egoera honek ez zuen asko iraun, 1941ean, zabalera iberiarreko trenbide guztiak nazionalizatu zirenean, geltokia sortu berria zen RENFEren esku geratu baitzen. RENFEren kudeaketapean, lurrun-trakzioaren ordez, diesel makinak erabili ziren pixkanaka, eta horrek geltokia hartzen zuen lokomotora-biltegia kentzea ekarriko zuen. 1985eko urtarrilean, defizit handiko trenbideak itxi ziren, eta horien barruan, Guadix eta Almendricos arteko trenbidea itxi zen. Horrek esan nahi zuen Granadak Baza, Murtzia eta Valentziar Herrialdetarekin zuen lotura galdu zuela.
1990eko hamarkadaren erdialdean, Granadako Munduko XXIII. Eski Alpino Txapelketa zela eta, handitze lan batzuk egin ziren, terminal berri bat gehitzea suposatu zutenak. Hala ere, jatorrizko geltokia mantendu egin zen eta instalazioak ia ez ziren modernizatu.
2005eko urtarriletik, Renfe iraungitzen denetik, Adif erakundea da tren-instalazioen titularra.
Abiadura Handiko etorrera aldatu
2006an Antequera-Granada abiadura handiko burdinbidea eraikitzen hasi zen. Linea honen etorrera zela eta, hasiera batean, geltoki berri bat eraikitzea planteatu zen, "Granada-Mariana Pineda" deituko zena, Mariana Pineda Granadako liberalaren omenez. Hainbat aukera aztertu ondoren, geltoki berria geltoki historikoak hartzen dituen lurretan eraikiko zela erabaki zen, eta aukera horrek zenbait kritika jaso zituen. 2009ko martxoan proiektua Rafael Moneo arkitektoari esleitu zitzaion, erabaki polemikoa, arkitektoa pertsonalki aukeratu baitzen, lehiaketa publikorik gabe. La Chana barrutiak lurperatutako trenbidea integratzeko proiektu bat planteatu zen, mendebaldetik zetozen lineak sartzeko. Ekialdetik datozen bideetarako, bigarren ingurabidearekiko paraleloan iristea planteatu zen, Mercagranada inguruko beste korridorearekin bat egin arte, salgaien garraiorako zentroa bertan egongo baitzen. Proposamenaren arabera, 570 milioi euroko kostua izango luke geltokia eta hura integratzeko behar diren azpiegiturak eraikitzeak.[1][2][3]
Lanen kostu handiak eta Granadako Udalaren eta Espainiako Sustapen Ministerioaren artean sortutako desadostasunek azkenean baztertu egin zuten Moneoren proiektua. Beraz, geltoki berria hiriaren kanpoaldean eraikitzeko aukera planteatu zen, non trenak lur azpiko Chana zeharkatuko zuen, horrela geltoki zaharraren eremua parke handi bat eraikitzeko utziz. Hala ere, hegaztia hirira iristea merkeagoa izango zen beste aukera batzuk aztertu ondoren, geltokia birmoldatzea erabaki zen.[4]
2015etik, hainbat birmoldaketa-lan egin behar izan zituzten estazioan, hegaztia hirira iritsi eta Granadako metroa inauguratu zutelako. Besteak beste, trenbide-hondartza berrantolatu zen, atari berri bat eraiki zen eta geltokiaren ondoko espazioa egokitu zen metroaren linearekin lotzeko. Abiadura handiko linearen obrek atzerapen handiak izan zituzten, eta, ondorioz, Granadak Andaluzia mendebaldeko lineekin zuen lotura historikoa galdu zuen eta trenbide-saretik zati batean deskonektatuta geratu zen hainbat urtez. Azkenik, 2019ko ekainean, Antequera-Granada abiadura handiko burdinbidea jarri zuten martxan.[5]
Zerbitzuak aldatu
|
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Gaztelaniaz) «Amigos del Ferrocarril pide que un comité de expertos independiente decida la integración del AVE» Ideal 2011-01-05 (Noiz kontsultatua: 2021-01-16).
- ↑ «Rebelión por la estación del AVE. Ideal» www.ideal.es (Noiz kontsultatua: 2021-01-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) Hoy, Granada. (2010-04-17). «La llegada del AVE y la estación de Moneo costarán 570 millones» Granada Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) Nogueras, Rocío S.. (2013-02-19). «La nueva estación del AVE, junto a la rotonda Europa» GranadaiMedia (Noiz kontsultatua: 2021-01-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) Hoy, Granada. (2015-03-22). «El AVE 'pisará' Granada a partir de agosto en fase de pruebas» Granada Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-01-16).
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q3096587
Multimedia: Granada train station / Q3096587
