Henry Graham Greene (Berkhamsted, Hertfordshire, 1904ko urriaren 2a - Vevey, Suitza, 1991ko apirilaren 3a) idazle ingelesa izan zen, bere eleberrigileengatik ezaguna, nahiz eta bestelako generoak ere landu zituen: narrazio laburra, antzerkia, gidoigintza, kritika literarioa... Greeneren lanek, kritikaren oniritzia jaso ez ezik, mota guztietako irakurleengana ailegatzea lortu dute.

Graham Greene

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakHenry Graham Greene
JaiotzaBerkhamsted (en) Itzuli1904ko urriaren 2a
Herrialdea Erresuma Batua
BizilekuaBerkhamsted (en) Itzuli
HeriotzaVevey1991ko apirilaren 3a (86 urte)
Hobiratze lekuaCorseaux
Heriotza moduaberezko heriotza: leuzemia
Familia
AitaCharles Henry Greene
AmaMarion Raymond Greene
Ezkontidea(k)Vivien Greene (en) Itzuli  (1927ko urriaren 15a -  1991ko apirilaren 3a)
Seme-alabak
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaBalliol College
Berkhamsted School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, eleberrigilea, antzerkigilea, kazetaria, gidoilaria, autobiografialaria, haur literatura idazlea eta espioia
Enplegatzailea(k)Secret Inteligence Service
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakEvelyn Waugh, Ford Madox Ford, François Mauriac, Gilbert Keith Chesterton, Henry Rider Haggard, Henry James, Joseph Conrad, Karl Stern (en) Itzuli, Marcel Proust, Miguel de Cervantes eta Robert Louis Stevenson
KidetzaErrege Literatura Elkartea
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa

grahamgreenebt.org
IMDB: nm0001294 Allocine: 2603 Allmovie: p92487 IBDB: 5949
Musicbrainz: 50c2d07b-13ca-41e3-b857-bfd1aef56857 Discogs: 812243 Find a Grave: 5204 Edit the value on Wikidata

Bizitza aldatu

Graham Greene Berkhamsteden (Hertfordshire, Erresuma Batua) jaio zen. Aita Berkhamsteadeko ikastetxeko zuzendaria zen eta Grahamek bertan egin zituen ikasketak. Ama, berriz, Robert Louis Stevenson idazlearen ondorengoa zen.[1]

Ikasketak egin ondoren The Times aldizkariko zuzendariordea izan zen. 1926an katolikoa egin zen eta hurrengo urtean Vivian Dayrell-Browningekin ezkondu zen, hau ere erlijio katolikoaren jarraitzailea[2]. Bi seme-alaba izan zituzten, Lucy eta Francis.

1929an, The Man Within, lehenengo nobela argiratu zuen, harrera oso ona izan zuen eta The Timeseko lana uztea erabaki zuen, literaturan erabat murgiltzeko. Bigarren liburu arrakastatsua Stamboul Train izan zen, 1931an argitaratua, eta zinemara Orient Express izenburuarekin adaptatu zena (1934). Ondoren etorriko ziren The Heart of the Matter (1948), The Third Man (1950) eta The quiet american (1955). Jarraian, besteak beste, Our Man in Havana (1958), The Honorary Consul (1973) eta The Human Factor (1978), Monsignor Quixote (1982) eta The Tenth Man (1985) argitaratu zituen.

1966tik 1990era Frantziako Kosta Urdinean bizi izan zen, Antibesen. Ondoren Suitzara aldatu zen eta 1991ko apirilaren 3an Vevey hirian zendu zen, Leman aintziraren ertzetan.

Lanak aldatu

Poesia aldatu

Eleberriak aldatu

Memoriak aldatu

Bidaia liburuak aldatu

Antzerkia aldatu

Zinemarako gidoiak aldatu

Narrazio laburrak aldatu

Narrazio bilduma hauek hainbat urtetako idazkien bildumak dira, han eta hemen argitaratuak:

  • Twenty-One Stories (1954)
  • A Sense of Reality (1963)
  • May We Borrow Your Husband? (1967)
  • The Last Word and Other Stories (1990)

Haur literatura aldatu

  • The Little Fire Engine (n.d., illus. Dorothy Craigie; 1973, illus. Edward Ardizzone)
  • The Little Horse Bus (1966, illus. Dorothy Craigie)
  • The Little Steamroller (1963, illus. Dorothy Craigie)
  • The Little Train (1957, illus. Dorothy Craigie; 1973, illus. Edward Ardizzone)

Bestelakoak aldatu

  • British Dramatists (1942)
  • The Lost Childhood: and Other Essays (1952)
  • Collected Essays (1969)
  • The Old School: Essays by Divers Hands (ed. Greene, 1974)
  • An impossible woman: The memories of Dottoressa Moor of Capri (ed. Greene, 1975)
  • Introduction to My Silent War, by Kim Philby, 1968, British Intelligence double agent, mole for Soviets
  • J'Accuse - The Dark Side of Nice (1982)
  • Lord Rochester's monkey: Being the life of John Wilmot, Second Earl of Rochester (1974)
  • The Pleasure-Dome: The Collected Film Criticism, 1935–40 (ed. John Russell Taylor, 1980)
  • Yours, etc.: Letters to the Press (1989)
  • Why the Epigraph? (1989)
  • Reflections (1991)

Graham Greene euskaraz aldatu

Bi dira Graham Greeneren liburuak euskaraz irakur ditzakegunak:

Hirugarren Gizona (The Third Man). Elkar, 1988. Itzultzailea: Iñaki Ibañez

Giza faktorea (The Human Factor). Ibaizabal, 1998. Itzultzailea: Iñaxio Lopez Arana

Erreferentziak aldatu

  1. Graham Greene: Un caso acabado; En busca de un personaje. RBA, 2009
  2. Graham Greene: Inglaterra me hizo así. Debate, 1990

Ikus, gainera aldatu

Kanpo loturak aldatu


Bibliografia aldatu

  • Diemert, Brian, 1996. Graham Greene's Thrillers and the 1930. McGill-Queen's Univ. Press.
  • Duran, Leopoldo, Graham Greene: Friend and Brother, translated by Euan Cameron, HarperCollins
  • Greene, Graham, 2008. Graham Greene: A Life in Letters. Little, Brown.
  • Kelly, Richard Michael, 1984. Graham Greene. Ungar.
  • --------, 1992. Graham Greene: A Study of the Short Fiction. Twayne.
  • Paul O'Prey, 1988. 'A Reader's Guide to Graham Greene. Thames and Hudson.
  • Shelden, Michael, 1994. Graham Greene: The Man Within. William Heinemann. Random House ed., 1995, ISBN 0-679-42883-6
  • Sherry, Norman, 1989. The Life of Graham Greene: Vol. 1, 1904-1939. Random House UK, ISBN 0-224-02654-2. Viking, ISBN 0-670-81376-1. Penguin reprint 2004, ISBN 0-14-200420-0
  • --------, 1994. The Life of Graham Greene: Vol. 2, 1939-1955. Viking. ISBN 0-670-86056-5. Penguin reprint 2004: ISBN 0-14-200421-9
  • --------, 2004. The Life of Graham Greene: Vol. 3, 1955-1991. Viking. ISBN 0-670-03142-9
  • Cedric Watts, 1996. A Preface to Greene. Longman.
  • W J West, 1997. The Quest for Graham Greene. Weidenfeld & Nicolson.
  • The Graham Greene Film Reader.

Kanpo loturak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Graham Greene