Ferredoxina edo "fd" hainbat prozesu metabolikotan elektroien garraioan parte hartzen duen proteina da, batez ere fotosintesiaren fase argidunean eta baita arnas katean ere. Burdin-sufre proteina bat da.

Ferredoxina molekula bat.

Etimologia aldatu

Izenak bi zati ditu, aurrenekoa latinezko ferrum hitza ("burdina") eta bestetik redox, erredukzio-oxidazio prozesuaren akronimoa dena. D.C. Wharton zientzilariak ezarri zion izena 1962. urtean L.E. Mortenson, R.C. Valentine eta J.E. Carnahan-ek isolaturiko burdin-proteinari. Clostridium pasteurianum bakteriotik atera zuten ferredoxina[1]. 1962. urtean bertan ziazerbaren kloroplastoetan K. Takawa eta D.I. Arnon-ek kloroplastoko ferredoxina aurkitu zuten[2].

Egitura aldatu

Burdin-sufre loturako klusterrak dituzten proteina txikiak dira ferredoxinak. Burdinak elektroiak hartu eta erreduzitu egiten da, Fe (II), eta elektroiak emanez oxidatu egiten da, Fe (III), eta horregatik egokia da elektroiak garraiatzeko.

Motak aldatu

 
Fe2S2 ferredoxinaren klusterra
 
Fe4S4 ferredoxinaren klusterra

Fe2S2 ferredoxinak aldatu

Proteinaren erdigunean beta(2)-alfa-beta(2) egitura dute. ehun aminoazido inguru ditu eta 2Fe-2S klusterrak lau zisteinaren erradikalak elkartzen ditu[3]. Mota honetako ferredoxina batzuk tiorredoxina, putidarredoxina[4], terpredoxina[5] eta adrenodoxina dira[6].

Landare zeluletako kloroplastoetan mota honetako ferredoxina aurkitzen da. Fotosintesiaren fase argiduneko fotofosforilazio ez-ziklikoan eta ziklikoan hartzen du parte. Ez-ziklikoan elektroien azken hartzailea da eta bide batez NADP+ erreduktasa entzima erreduzitzen du. NADP+ urria denean ordea ferredoxinako elektroiek plastokinonara egiten dute salto eta fotofosforilazio ziklikoa gertatzen da[7].

Mitokondrioetan ere agertzen da, II konplexuaren barnean. Adrenodoxina izeneko ferredoxina proteina da. Gizakietan hormona tiroideoen sintesian ere hartzen du parte[6].

Fe4S4 eta Fe3S4 ferredoxinak aldatu

Ferredoxina hauek potentzial baxukoak (bakterietakoak) edo potentzial handikoak izan daitezke. Ferredoxina hauetan lau zisteinaren erradikalak 4Fe-4S duen kluster bati lotzen zaizkie[8].

Potentzial handikoek elektroien garraio kate anaerobikoan hartzen dute parte[9].

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) Mortenson, L. E.; Valentine, R. C.; Carnahan, J. E.. (1962-05-29). «An electron transport factor from Clostridiumpasteurianum» Biochemical and Biophysical Research Communications 7 (6): 448–452.  doi:10.1016/0006-291X(62)90333-9. ISSN 0006-291X. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  2. (Ingelesez) Tagawa, Kunio; Arnon, Daniel I.. (1962-08). «Ferredoxins as Electron Carriers in Photosynthesis and in the Biological Production and Consumption of Hydrogen Gas» Nature 195 (4841): 537–543.  doi:10.1038/195537a0. ISSN 1476-4687. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  3. (Ingelesez) Armengaud, J.; Sainz, G.; Jouanneau, Y.; Sieker, L. C.. (2001-02-01). «Crystallization and preliminary X-ray diffraction analysis of a [2Fe–2S ferredoxin (FdVI) from Rhodobacter capsulatus»] Acta Crystallographica Section D: Biological Crystallography 57 (2): 301–303.  doi:10.1107/S0907444900017832. ISSN 0907-4449. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  4. (Ingelesez) Sevrioukova, Irina F.. (2005-04-01). «Redox-dependent Structural Reorganization in Putidaredoxin, a Vertebrate-type [2Fe-2S Ferredoxin from Pseudomonas putida»] Journal of Molecular Biology 347 (3): 607–621.  doi:10.1016/j.jmb.2005.01.047. ISSN 0022-2836. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  5. Mo, Huaping; Pochapsky, Susan Sondej; Pochapsky, Thomas C.. (1999-04-01). «A Model for the Solution Structure of Oxidized Terpredoxin, a Fe2S2 Ferredoxin from Pseudomonas,» Biochemistry 38 (17): 5666–5675.  doi:10.1021/bi983063r. ISSN 0006-2960. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  6. a b Beilke, Dirk; Weiss, Roland; Löhr, Frank; Pristovšek, Primož; Hannemann, Frank; Bernhardt, Rita; Rüterjans, Heinz. (2002-06-01). «A New Electron Transport Mechanism in Mitochondrial Steroid Hydroxylase Systems Based on Structural Changes upon the Reduction of Adrenodoxin» Biochemistry 41 (25): 7969–7978.  doi:10.1021/bi0160361. ISSN 0006-2960. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  7. (Ingelesez) Fukuyama, Keiichi. (2004-09-01). «Structure and Function of Plant-Type Ferredoxins» Photosynthesis Research 81 (3): 289–301.  doi:10.1023/B:PRES.0000036882.19322.0a. ISSN 1573-5079. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  8. (Ingelesez) Fukuyama, Keiichi; Matsubara, Hiroshi; Tsukihara, Tomitake; Katsube, Yukiteru. (1989-11-20). «Structure of [4Fe-4S ferredoxin from Bacillus thermoproteolyticus refined at 2.3 Å resolution: Structural comparisons of bacterial ferredoxins»] Journal of Molecular Biology 210 (2): 383–398.  doi:10.1016/0022-2836(89)90338-0. ISSN 0022-2836. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).
  9. (Ingelesez) Ciurli, Stefano; Musiani, Francesco. (2005-07-01). «High potential iron–sulfur proteins and their role as soluble electron carriers in bacterial photosynthesis: tale of a discovery» Photosynthesis Research 85 (1): 115–131.  doi:10.1007/s11120-004-6556-4. ISSN 1573-5079. (Noiz kontsultatua: 2020-03-13).

Kanpo estekak aldatu