Equitable Building New Yorkeko eraikin bat da, Manhattan-en hegoaldean kokatua, Broadwayko 120. zenbakian. Etxeorratz hau ingeniaritzaren alorreko mugarri eta egiazko lorpena izan zen. Ernest R. Graham-ek diseinatu zuen, eta 1915ean bukatu zen eraikitzen.

Equitable Building
Equitable Building
 AEBko Leku Historikoa
Wall Street Historic District
Eraikina kaletik ikusia.
Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe Ameriketako Estatu Batuak
Estatua New York
Ameriketako Estatu Batuetako hiri New York
BoroughManhattan
Koordenatuak40°42′30″N 74°00′38″W / 40.70822°N 74.01052°W / 40.70822; -74.01052
Map
Historia eta erabilera
Irekiera1915
Inaugurazioa1915
JabeaLarry Silverstein (en) Itzuli
KudeatzaileaEquitable Holdings
Arkitektura
ArkitektoaErnest R. Graham (en) Itzuli
Materiala(k)adreilua, granite (en) Itzuli, terrakota eta Yule marble (en) Itzuli
EstiloaArkitektura neoklasikoa
Dimentsioak164 (altuera) m
Solairuak36
Ondarea
AEBko Leku Historikoa78001869
Kontaktua
Helbidea120 Broadway

Jose Frantzisko Navarro Arzak donostiarrak sortutako Equitable Life Assurance Society aseguruetxearen egoitza izatekoe eraikia izan zen.

Eraikin honek duen garrantziaren arrazoietako bat da eztabaida handia piztu zuela egin zenean, bere tamaina handiak aldameneko kalearen zati oso handi bat itzalpean uzten zuelako. Eztabaida horrek bultzada handia eman zion Manhattanen harrezkero egitekoak ziren eraikinei murriztapen-sorta bat ezarriko zizkien lehenbiziko araudia onesteari.

Nahiz eta bere inguruan gerora eraiki diren etxe orratz altuagoek eragindako efektuarengatik gaur egun Equitable Building-ek jadanik hain handia ez dirudien, oraindik heltzen dio bere nortasun bereziari, Lower Manhattanen.

1978an National Historic Landmark izendatu zuten (eraikin, toki, egitura, objektu edo distritu bati Estatu Batuetako Gobernuak ematen dion izendapena, duen balio historikoa aintzat harturik).

Deskribapena aldatu

Eraikina estilo neoklasikokoa da, 164 metroko altuera dauka eta bere barneko espazioak guztira 176.000 metro koadroko azalera dauka. Eraiki zenean, mundu osoan metro koadro gehien zeuzkan eraikina zen.

Eraikin bakar bat den arren, elkarren aldamenean zutituriko bi dorre berdinen itxura hartzen du. Bi dorre horiek eraikinaren atal baten bitartez lotuta daude alde batetik, dorreen altuera guztian, halako moduan non, eraikina goitik ikusten denean, "H" hizkiaren itxura duen.

Eraikinaren ezaugarri nagusi bat da ez daukala atzeragunerik; alegia, bere altuera osoan zehar espaloiarekiko lerrokadura berari eusten dio. Eta ezaugarri honek arazoak sortu zituen.

Historia aldatu

Eraikina egin zen Jose Frantzisko Navarro Arzak donostiarrak sortutako "The Equitable Life Assurance Society of the United States" konpainiaren egoitza nagusia izateko, konpainia horrek lehenago zeukan egoitza sute batean erre baitzen, 1912an. Hasiera batean, asmoa izan zen eraikinak 40 solairu izatea, baina gero ikusi zen 36 solairuko altuera zela egokiena igogailuak instalatzeko.

Eraikinaren tamaina erraldoiak (ordura arte ez zen inoiz hain eraikin handirik egin) bere aurkarien haserre bizia sortu zuen; izan ere, zer eta 28.000 metro koadroko itzala egiten zuen bere inguruko kaleetan. New Yorkeko biztanle asko izutu egin zen, pentsatuz horrelako eraikin gehiago eginez gero Manhattan kale-laberinto ilun eta goibel bat bihurtuko zela. Horri aurre egiteko, hirigintza-arau bat onetsi zen, "1916 Zoning Resolution" deritzona, eraikinen altuera mugatzen zuena eta eraikin berrietarako atzeraguneak agintzen zituena, eguzkiaren argia espaloietaraino iritsi ahal izan zedin. Zehazki, araudi horrek zera ezartzen zuen, eraikinak altuera jakin batzuetara iristen ziren neurrian beren lerrokadura barrurantz sartzea, halako moduan non, zenbat eta solairuak altuago egon, orduan eta azalera txikiagokoak izan zitezen, era horretan kaleen goialdea espazio irekiagoa izan zedin, hortik eguzkiaren argia errazago iritsi ahal izateko kalearen mailaraino.

Aurrerantzean aplikatzekoak ziren murriztapen berri horien ondorioz, Equitable Building-ek metro koadrotan munduko bulego-eraikin handiena izateari eutsi zion, harik eta 1931n Empire State Building eraiki zen arte.

Atzeraguneetan egituratze hori ezarri zuen baldintzak Chrysler Building eta Empire State Building bezalako eraikinen estiloa erakarri zuen: eraikin horiek, altuera hartzen duten neurrian, koska-itxurako atal gero eta estuagoz osatuta daude. Alabaina, 1960. urte ingurutik aurrera, arkitektoek plaza-estiloari heldu zioten: eraikinak ez ziren zuzenean espaloi ertzean hasten, baizik eta plaza baten erditik, World Trade Center-eko Dorre Bikiak bezalaxe, edo eraikinaren eta espaloiaren artean plaza bat ipintzen zen, Seagram Building-en kasuan bezala.

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu