Epsilon Eridani
Epsilon Eridani Eridanus konstelazioko izar bat da. Lurretik 10,5 argi-urteko distantziara dago, eta gure eguzki-sistematik gertuen dagoenetako bat da, baita begi hutsez ikus daitekeen laugarren hurbilenekoa ere. Sekuentzia nagusiko izar bat da, K2 espektro motakoa, gure eguzkiaren antzekoa, 0,83 eguzki masako masarekin, 0,895 eguzki erradioko erradioarekin eta gure eguzkiarenaren 0,28ko argitasunarekin.
 | |
| Behaketa data Garaia J2000.0 Ekinokzioa J2000.0 | |
|---|---|
| Konstelazioa | Eridanus |
| Igoera zuzena | 03h 32m 55.84496s |
| Deklinazioa | −09° 27′ 29.7312″ |
| Itxurazko magnitudea (V) | 3.736 |
| Ezaugarriak | |
| Mota espektrala | K2V |
| Itxurazko magnitudea (B) | 4.61 |
| Itxurazko magnitudea (V) | 3.73 |
| Itxurazko magnitudea (J) | 2.228 ±0.298 |
| Itxurazko magnitudea (H) | 1.880 ± 0.276 |
| Itxurazko magnitudea (K) | 1.776 ± 0.286 |
| U−B kolore indizea | +0.571 |
| B−V kolore indizea | +0.887 |
| Aldakor mota | BY Dra |
| Astrometria | |
| Abiadura erradiala (Rv) | +15.5 ± 0.9 km/s |
| Berezko mugimendua (μ) | IZ: −975.17 mas/u Dec.: 19.49 mas/u |
| Paralajea (π) | 311.37 ± 0.1 mas |
| Distantzia | 10,475 ± 0,003 au (3,212 ± 0,001 pc) |
| Magnitude absolutua (MV) | 6.19 |
| Zehaztasunak | |
| Masa | 0.82 ± 0.02 M☉ |
| Erradioa | 0.735 ± 0.005 R☉ |
| Argitasuna | 0.34 L☉ |
| Gainazaleko grabitatea (log g) | 4.30 ± 0.08 |
| Tenperatura | 5,084 ± 5.9 K |
| Metaltasuna [Fe/H] | −0.13 ± 0.04 dex |
| Errotazioa | 11.2 egun |
| Biratze abiadura (v sin i) | 2.4 ± 0.5 km/s |
| Adina | 400−800 Mu |
| Beste izendapenak | |
| Datubase erreferentziak | |
| SIMBAD | data |
Bere espektro optikoa oso aldakorra da, igorpenezko espektro lerro askorekin. Gutxi gora-behera 11 egunetik behin biratzen duen eremu magnetiko indartsu bat du. Bere errotazio periodoa 12 egunekoa da. Guzti hau horrela izateko arrazoia bere gaztetasuna da, 600 milioi urteko adina bait du, gure eguzkiak 4600 milioi urte dituen bitartean.
Planeta sistema aldatu
Bere inguruan biratzen duen exoplaneta bat du, Epsilon Eridani b izenekoa, 2000n Artie Hatzes buru zuen astronomo talde batek aurkitu zuena. Jupiterren masaren 1,2 ± 0,33 du, eta bere izarretik 3,3 unitate astronomikoko distantziara dago. Beste behatzaile batzuk, Geoffrey Marcy barne, planetak izarrari eragiten dion Doppler efektuari buruzko informazio gehiago eskatu zuten, eremu magnetiko handi eta aldakor bat eragiten baitzuen. Bere existentzia, aurretik, 1990eko hamarkada hasieran Bruce Campbell eta Walker Gordon buru zituen kanadar talde batek susmatu zuen. Berrikiago, 2006an, Hubble espazio teleskopioak berretsi zuen bere existentzia. Orbita bat betetzen 6,9 urte behar ditu, eta oso orbita eszentrikoa du e=0,702koa. Bere izarrera 1,01 unitate astronomikoko distantziara hurbiltzen da, 2007an gertatu zena, eta izarragandik 5,77 unitate astronomikoko distantziara urruntzen da.
Bi hautsezko laino ditu, gure eguzki sistemako asteroide gerrikoa eta Kuiperren gerrikoa dauden antzeko distantzian, hurrenez hurren. Epsilon Eridani b planetaren plano berean daude, eta, beraz, Hubblek planetak hauts lainotik sortzen direla berretsi duela esaten da. Lainoko perturbazioek planeta berri batzuen existentzia adieraziko luke, Epsilon Eridani c eta Epsilon Eridani e deituko liratekeenak, Jupiterren masaren %10a izango luketenak eta, hurrenez hurren, 40 eta 25 unitate astronomikoko distantzian orbitatzen ariko liratekeenak, baina oraindik euren existentzia ez da baieztatu.
Epsilon Eridani izan zen bere inguruan planeta bat duen Lurretik gertuen dagoen izarra, 2012an ESOk Alfa Centauri Bbren aurkikuntza iragarri zuen arte.
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q194394
Multimedia: Epsilon Eridani / Q194394
