Eleanor Pairman
| Eleanor Pairman | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Lasswade, 1896ko ekainaren 8a |
| Lehen hizkuntza | ingelesa |
| Heriotza | White River Junction (en)  , 1973ko irailaren 14a (77 urte) |
| Hobiratze lekua | Dartmouth College Cemetery (en) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Bancroft Huntington Brown (en) |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | George Watson's College (en) (1908 - 1914) Edinburgheko Unibertsitatea (1914 - 1918) Radcliffe College (en) (1919 - 1922) |
| Tesia | Expansion theorems for solution of a Fredholm homogeneous integral equation of the second kind with kernel of non-symmetric type (en) |
| Tesi zuzendaria | George David Birkhoff (en) |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | matematikaria, irakaslea eta asmatzailea |
| Enplegatzailea(k) | Londresko University College (1918 - 1919) Dartmouth College (1955 - 1959) |
  | |
Eleanor "Nora" Pairman, Nora Brown izenez ere ezaguna, (Broomieknowe, Lasswade, Eskozia, 1896ko ekainaren 8a - White River Junction, Vermont, 1973ko irailaren 14a)[1] [2] eskoziar matematikaria izan zen eta Massachusetts-eko Radcliffe College-n matematikako doktoretza lortu zuen hirugarren emakumea izan zen. Geroago bizitzan metodo berriak garatu zituen ikasle itsuei matematika irakasteko.
Bizitza eta ibilbidea aldatu
Pairman Eskoziako Broomieknowe-n, Lasswade -n, lau neba-arrebetatik gazteena zen. Gurasoak Helen eta John Pairman, Eskoziako Gorte Gorenetako abokatua. Aita lau urte baino ez zituela hil zen eta arazo ekonomikoak izan zuen familiak.[1][3] [4]
Lasswade Goi Mailako Eskolan (1903-1908) joan zen George Watson-en Ladies College-ra (1908-1914).[1] 1914an Scottish Leaving Certificate azterketak amaitu ondoren,[5] Edinburgoko Unibertsitatean hasi zen matematika ikasten.[1] [4] 1917an graduatu zen matematika eta filosofia naturalaren lehen mailako ohoreekin, eta, ondoren, hiru urteko Vans Dunlop beka bat eman zioten, edozein unibertsitatetan ikasketak jarraitzeko aukera eman ziona[1]. Bekari esker, Edinburgoko Unibertsitateko graduondoko ikaslea izan zen, 1918an, Londresko University College-ko Karl Pearson-en laborategira joan aurretik.[1] [6] Pairman-ek bi artikulu irakurri zituen Edinburgoko Matematika Elkartearen bileretan 1918 hasieran.[1]
Bere irakasleetako batek, Cargill G. Knott-ek, gomendio-gutun bat idatzi zuen esanez:
"Aukera egokiarekin karrera bikain eta erabilgarriaren promesa guztiak ditu."
Pairman 1919ko urriaren 12an iritsi zen New Yorkera eta Cambridge -ra joan zen (Massachusetts) Radcliffe College-n ikastera, gizonezkoen Harvard College -rekin oso lotutako emakumezkoen unibertsitatean.[7] Han George David Birkhoff-ekin ikasi zuen. Bere tesiak "Fredholm-en ekuazio integral homogeneo linealaren soluzioari buruzko hedapen-teoremak bigarren motako nukleo mota ez-simetriko bereziarekin/ Fredholm-en ekuazio integral homogeneo linealaren soluzioari buruzko hedapen-teoremak bigarren motako nukleo mota ez-simetriko bereziarekin"" izenekoa izan zen eta 1922an doktoretza lortu zuen.[1] [7] Doktoretza egin zuenean, Radcliffe College-n matematikan doktoregoa lortu zuen hirugarren emakumea izan zen. Urte horretan bertan graduko ikaskide batekin ezkondu zen, Bancroft Brown. [1]
Bikotea 1922an Hanover-era joan zen bizitzera, Bancroft-ek Dartmouth College -n irakasle postu bat hartu ahal izateko, garai hartan gizonezkoen eskola bat zen, gizonezkoen fakultatea zuen, baina noizean behin emakumeak graduondoko ikasle gisa onartzen zituen.[1] Geroago, 1927an Pairman-ek Rudolph E. Langer ikaskide izan zenarekin batera egindako lan bat argitaratu zuen.[1] [8]
Askoz beranduago, Pairmanek matematika irakatsi zuen Dartmouthen denbora partzialean, 1955eko irailetik 1959ko ekainera arte.[9] [1]
Matematika braillez irakastea aldatu
1950. urte inguruan, Pairman ikasle itsuei matematika irakasten. Horertarako Braille ikasti zuen eta gero Nemeth kodigoa matematikarako, batez ere geometria azaltzeko eta bere josteko makina eta etxeko beste gauza batzuk erabiliz diagramak egiten ikasten hasi zen.[1] Bere alaba Margaretek geroago idatzi zuen:
"Geometria arazo berezi bat zen, benetan diagramak behar dituzulako. Braille paperean egiten da kartulina mehea bezala. Beraz, era guztietako tresnak bildu zituen, hala nola, zizaila arrosa eta pastel gurpilak eta halakoak, eta hatzekin senti daitezkeen diagramak sortu zituen, Braille ikurrak bezala. Antza denez, inork ez zuen inoiz horrelakorik egin." [1]
Pairman-en suhia Thomas Streeter-ek Hannoverra egindako bisitari buruz idatzi zuen, bere lanetako batzuk erakutsi zizkiotenean:
“Harvard-eko graduondoko ikasle bat itsua zen eta liburu jakin bat behar zuen Braillen jarri, eta ikur matematikoz beteta zegoen. Zer egin? Josteko makina, noski! Matematika idatzia zuen eta makinaren ondoan zeukan. Braille paper zati bat jarri zuen oinaren azpian eta sinboloak erreproduzitzen hasi zen papera orratzaren azpian gidatuz. Hark idatzitakoaren ispilu irudia izan behar zuen." [1]
1959 inguruan, Hanover Gazette-k bere artikulu bat argitaratu zuen, Pairman bi testu matematiko transkribatzeko prozesuan zegoela esaten zuena, bata Boston College-ko lehen ikasle batena eta bestea, taldeen teoriari buruzko erreferentzia-liburua, ondorengo baterako zuzendua, graduondoko ikastaroa New Yorkeko Columbia Unibertsitatean. Artikuluak esaten zuen astean hiru ordu Dartmoutheko matematikako ikasleekin ohiko eztabaidetan ari zela eta, antza, udaberriko hiruhilekoaren amaieran, ikastaroaren irakaskuntza hartu zuela.[1] Pairman-en alabak Margaretek idatzi zuen geroago:
“Braille proiektu hauek poztasun handia eman zioten, baina benetan zoriontsua zen irakasten ari zenean. Eta horretarako aukera gutxi izan zuen, jakina, bere garaiari aurrea hartuta bizi baitzen. Gizonezkoentzako soilik zen unibertsitate komunitate batean sartuta zegoen eta ezkondutako andreek profesionalki funtzionatzea ia ezinezkoa zen mundu batean." [1]
Bizitza pertsonala aldatu
1922ko abuztuaren 10ean, Pairman Bancroft Huntington Brown (1894-1974) ezkondu zen Roselean, Broomieknowe-ko Pairman etxean, Eskozian, eta ondoren Eleanor P. Brown izena hartu zuen, Nora Brown izenez ezaguna bihurtuz. Bere senarra Harvardeko graduondoko ikaslea zen eta 1922an doktoregoa ere jaso zuen.[10] Elkarrekin, lau seme-alaba izan zituzten, John Pairman (j. 1923), Barbara (1925-1979), Joanna, umertan hil zena (1935-1935) eta Margaret Wylde (j. 1937). Bizirik iraun zuten bere bi semeek doktoretza propioak lortu zituzten.[1] [7]
Pairman bularreko minbiziarekin borroka luze baten ostean hil zen 1973ko irailaren 14an, 77 urte zituela, White River Junction-en, Vermont-en. Bere senarra, bi ahizpa, hiru seme-alaba, zazpi biloba eta birbiloba bat geratu ziren. Bere senarra hurrengo urtean hil zen. [1]
Hautatutako argitalpenak aldatu
Pairman-ek bere karreran zehar parekideen berrikuspeneko hainbat lan idatzi zituen edo kolaboratu zituen, besteak beste:
- (Ingelesez) Pairman, Eleanor. (1917). «On a Difference Equation due to Stirling» Proceedings of the Edinburgh Mathematical Society 36: 40–60. doi:. ISSN 1464-3839..
- Pairman, Eleanor; Pearson, Karl. (1919). «On corrections for the moment-coefficients of limited range frequency distributions when there are finite or infinite ordinates and any slopes at the terminals of the range» Biometrika 12 (3–4): 231–258. doi:. ISSN 0006-3444..
- Langer, Rudolph E.; Brown, Eleanor P.. (1927). «On a Class of Integral Equations with Discontinuous Kernels» Transactions of the American Mathematical Society 29 (4): 683–715. doi:. ISSN 0002-9947..
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s (Gaztelaniaz) «Eleanor Pairman, la matemática que usó su máquina de coser para enseñar geometría a personas ciegas» Cuaderno de Cultura Científica 2022-06-08 (Noiz kontsultatua: 2022-06-14).
- ↑ (Ingelesez) «Eleanor Pairman - Biography» Maths History (Noiz kontsultatua: 2022-06-14).
- ↑ (Ingelesez) Pioneering Women in American Mathematics. 2021-07-05 (Noiz kontsultatua: 2022-06-14).
- ↑ a b "Eleanor Pairman Brown" (PDF). Archived (PDF) from the original on 2016-05-19. .
- ↑ (Ingelesez) «School Leaving Certificate Exams» Genealogy and Family History in Scotland (Noiz kontsultatua: 2022-06-14).
- ↑ Blog, Pat's. (2011-06-08). «Pat'sBlog: On This Day in Math - June 8» Pat'sBlog.
- ↑ a b c «Eleanor Pairman - The Mathematics Genealogy Project» www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu (Noiz kontsultatua: 2022-06-14).
- ↑ (Ingelesez) Langer, Rudolph E.; Brown, Eleanor P.. (1927). «On a class of integral equations with discontinuous kernels» Transactions of the American Mathematical Society 29 (4): 683–715. doi:. ISSN 0002-9947. (Noiz kontsultatua: 2022-06-14).
- ↑ «Eleanor Pairman (1896 - 1973)» mathshistory.st-andrews.ac.uk.
- ↑ «Bancroft Huntington Brown» www.ancestry.com.
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q37724322
