Donemiliaga Kukula
Donemiliaga Kukula[1] (gaztelaniaz eta ofizialki, San Millán de la Cogolla) Errioxako mendebaldeko udalerri bat da, 2005ean 298 biztanle zituena.
| Donemiliaga Kukula | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
municipality of La Rioja (en)  | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Espainia | ||||||||||
| Autonomia |  Errioxa | ||||||||||
| Alkatea | Maria del Pilar Mendoza Martinez (en) | ||||||||||
| Izen ofiziala | San Millán de la Cogolla | ||||||||||
| Posta kodea | 26326 | ||||||||||
| INEk ezarritako kodea | 26130 | ||||||||||
| Herriburua | San Millán de la Cogolla | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°19′45″N 2°51′44″W / 42.329166666667°N 2.8622222222222°W | ||||||||||
 | |||||||||||
_-_Municipality_Map.svg) | |||||||||||
| Azalera | 31.19 km² | ||||||||||
| Altuera | 728 m | ||||||||||
| Mugakideak | Berceo, Estollo, Tobía, Anguiano, Mansilla de la Sierra, Villavelayo, Ezkarai, Pazuengos eta Villar de Torre | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 214 (2023) −2 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 6,86 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||||
| Matrikula | LO | ||||||||||
Nahiz eta Donejakue bidean kokatua ez egon, erromes ugari joaten zen hara, bidearen zatitzat. 1997. urtean UNESCOk Gizateriaren ondare izendatu zituen Susoko eta Yusoko monasterioak.
Geografia aldatu
Demanda mendilerroaren magalean dago, ekialdeko isurialdean, itsas mailatik 728 metro gorago. Cárdenas ibaiaren eskuineko ertzean luzatzen da herria.
Historia aldatu
473 eta 574 artean Millan Deuna eremiten Suso komunitatean bizi izan zen eta hark ematen dio izena herriari.
VI. mendearen amaieran eraiki zuten San Millán de Susoko monasterioa. X. menderarte hainbat aldaketa izan zituen. X. mendekoak dira bertan hasi zen monasterioaren inguruan. IX. mendean "Santurde" auzoa sortu zen monasterioaren inguruna. 1053an Yusoko monasterioa sortu zen haranaren azpialdean eta auzo berria eratuz joan zen, "Barrionuevo" izenekoa. Gaur egun herriaren gehiengoa hartzen du. Beranduago sorturiko auzoak dira "Prestiño", Yusoko monasterioaren iparraldean eta "Lugar del Río", ibaian gora herritik bi kilometrotako distantziara.
Donemiliagako glosak aldatu
Aipagarriak dira Donemiliagako glosak deiturikoak, X. mendean prediku-liburu baten ertzetan idatzitako glosa edo iruzkinak, alegia. Glosa hauek erromantzez idatziak ziren, baina banaka batzuk euskaraz ere bazeuden. Izan ere, garai hartan Errioxaraino ere heltzen zen euskara. Hitz solte hauek euskararen idatzizko aztarnarik zaharrenetarikoak dira.
Biztanleriaren bilakaera aldatu
Ekonomia aldatu
Nekazaritzan oinarrituriko ekonomia dauka Donemiliaga Kukulak; zekaleak, patata, erremolatxa... Abeltzaintza eta basogintza ere jarduera ekonomiko garrantzitsuak dira. Monasterioen harira turismoa ere garrantzzia hartzen hasi da, ostatuak eta jatetxeak ugari baitira.
Kultura aldatu
Ekaineko hirugarren larunbatean Santuaren leizera erromeria egiten da. 1604an hasitako ohitura da, eta haraneko emakumezkoek izan zuten gaixotasun bat kentzeko eskatu zitzaion orduan.
Irailaren 26an Millan deunaren hondarren garraioa ospatzen da, Susoko monasteriotik Yusoko monasteriora eraman izana ospatzen da.
Ondasun nabarmenak aldatu
Ikus, gainera aldatu
Erreferentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q842220
Multimedia: San Millán de la Cogolla / Q842220
