Diyarbakır[1]turkieraz— edo Amed[1]kurdueraz— (antzinako grezieraz: Άμιδα; asirieraz: ܐܡܝܕAmid; armenieraz: Տիգրանակերտtranslit.: Tigranakert) Turkiako hego-ekialdean dagoen hiririk populatuena da, baita izen bereko probintziaren hiri nagusia eta Kurdistango hiriburu ez ofiziala ere. Izan ere, hiritar gehienak kurduak dira, eta azken udal hauteskundeetan Gizarte Demokratikoaren Alderdia (DTP) garailea izan zen, nazionalismo kurduaren ordezkaria izanik.

Diyarbakır
Diyarbakır
Amed
metropolitan municipality in Turkey (en) Itzuli
Administrazioa
Estatu burujabe Turkia
Turkiako probintziaDiyarbakir probintzia
Izen ofizialaDiyarbakır
Jatorrizko izenaDiyarbakır
Amed
Geografia
Koordenatuak37°54′39″N 40°14′12″E / 37.9108°N 40.2367°E / 37.9108; 40.2367
Map
Altuera675 m
Demografia
Biztanleria1.732.396 (2018)
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+03:00
Matrikula21
diyarbakir.bel.tr

675 metroko altueran dago itsas mailatik gora eta 2007an ia 600.000 biztanle zituen, 1930eko hamarkadan 30.000, 1956an 65.000 eta 1970ean 140.000 ingurutik haziz.

Izena aldatu

Antzina Amida zuen izena; gero, musulmanak etortzean, «Bakir-en egoitza» (hau da, Diyarbakir arabieraz) bihurtu zen eskualde hori.

Klima aldatu

      Datu klimatikoak (Diyarbakır)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 6.6 9.1 14.5 20.3 26.5 33.7 38.5 38.1 33.2 25.1 15.9 9.0 22.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -2.3 -1.1 2.4 6.8 11.0 16.8 21.6 20.8 15.7 10.0 3.5 -0.3 8.7
Pilatutako prezipitazioa (mm) 63.4 68.2 67.8 64.3 38.7 9.3 0.9 0.8 6.0 32.6 53.2 69.7 474.9
Euri egunak (≥ 1 mm) 12 12 11 11 9 3 0 0 1 6 9 11 85
Eguzki orduak 120.9 134.4 173.6 207.0 300.7 366.0 387.5 362.7 297.0 229.4 162.0 117.8 2859
Hezetasuna (%) 75 72 67 65 59 43 31 31 35 51 69 75 56.1
Iturria (1): Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü [1]
Iturria (2): Weatherbase [2]

Ondarea aldatu

 
Mendebaldeko harresiak.

Ikustekoak dira hainbat Erdi Aroko eraikin eta monumentu, hiriko harresiekin batera. Besteak beste, aipatzekoak dira Ulu Camii, Fatihpaşa Camii, İskender Paşa Camii, Beharampaşa Camii eta Melek Ahmet Camii izeneko meskitak, bai eta Meryemana kilisesi izeneko eliza ortodoxo siriarra ere.

Harresiei dagokienez, 5,5 kilometro inguruko luzera, lau ate eta 82 dorre dauzkate, eta Erromatar Inperioan berriztatu eta luzatu zituzten IV. mendean, zaharragoak baitira.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu