Colpbol

Colpbola Juanjo Bendicho Gorputz Hezkuntzako irakasleak sortutako kirol-modalitate berri bat da, inbasiozko talde kirola, hain zuzen, non 7 jokalariko bi talde misto elkarren aurka aritzen diren. Jokoaren helburua eskuekin kolpeak emanez baloia aurkariaren ate barruan sartzea da.

Era berean, colpbola kirol alternatibotzat har daiteke, "goalball"-a bezala, izan ere, bere garapenean jokalariek erakusten dituzten balioei garrantzi handia ematen zaielako. Horren arrazoia bere sorkuntzan garrantzi handia eman zitzaiolako printzipio pedagogikoei izan zen, helburu nagusia, ikasle guztiek praktikatu ahal izatea izan baitzen.

Sustatzen dituen balioen artean honako hauek nabarmentzen dira: lankidetza, jokalariei pilota birritan ukitzeko aukerarik ez emanez lantzen da, honela pilota ahalik eta parte-hartzaile gehienetatik igarotzea sustatuz. Integrazioa, talde bakoitzeko kideen arteko lankidetzaren bidez garatzen dena; aurretik deskribatutako arauak gizarte-bazterketako arriskuan dauden ikasleek parte-hartze handiagoa izatea errazten du. Eta hezkidetza, taldekatze mistoen bidez ematen dena. Gainera, kirola sortu berria delako ez dago "estereotipatuta" eta horrek erraztu egiten du haurrek kirola baldintza berdinetan egitea.

Historia

Colpbol jaio berri den kirol bat da, Juanjo Bendicho heziketa fisikoko irakasleak 1997an sortua nor azken 20 urteetan kirol-erreferente berri, berritzaile eta integratzaile gisa finkatu den, eta hezkuntza-ahalmen handiak ditu. Colpbola ikerketa/ekintza prozesu baten bidez sortu zen, Gorputz Hezkuntzako klaseen eguneroko praktikan. Bere sorreraren zergatia kirol tradizionalen hezkuntza mugak gaindituko dituen talde kirol bat bilatzea izan zen, hau da, jokalari guztien ahalik eta parte-hartze handiena sustatuko duen joko kolektiboa, haien maila fisikomotorra eta baldintzak edozein direla ere; banakako desberdintasunak ahalik eta gehien murriztuko dituena eta ezinbesteko lankidetza eta komunikazio kolektiboa eskatuko dituena, jokoaren azken helburua, gola, lortzeko; hau da, benetako talde jolas bat bilatu nahi izan zen.

Honen aurrean, denbora gutxian, Copbolaren jakin-mina piztu zen inguruko maisu/maistra eta gorputz hezkuntzako profesionalen artean. Honela, kirol berri hau eskola-lanaren bidezko kirol-modalitate berri gisa finkatu zen, Gorputz Hezkuntzako Lehen eta Bigarren Hezkuntzako eduki berri gisa. Dinamika hori, ondoren, beste kirol-eremu batzuetara ere hedatzen da, tokian tokiko eta eskualdeko lehen lehiaketekin eta haurren eta helduen aisialdirako soilik diren alderdiekin batik bat.

Gaur egun, colpbola Valentziako Erkidegoko hainbat ikastetxetan sartu da gorputz-hezkuntzaren eduki berri gisa eta kirol honen parte hartzaile kopuruak gorantz egiten jarraitzen du. Euskal Herrian ez du oihartzun handirik, baina eskoletan pixkanaka presentzia hartzen ari da, irakaslearentzat tresna oso egokia baita.

Jokoaren arauak

Colpbolaren oinarrizko trebetasuna kolpatzea da, hori da jokoaren oinarria. Pilota eskuekin, besoekin edo gorputzaren goiko aldearekin joz bakarrik joka daiteke. Gainera (jokoaren oinarrizko araua), jokalari batek ere ezin duela pilota bi aldiz jarraian jo da.

Debekatuta:

• Ukitu bikoitza egitea
• Hankekin edo oinekin nahita ukitzea
• Ukabila itxita baloia jotzea
• Baloia esku batekin edo biekin atxikitzea, heltzea edo jaurtitzea
• Kontrakoa bultzatu edo hartzea
• Sakeetan distantziak ez errespetatzea

Arau-hauste horiek guztiak faltarekin ebazten dira: falta guztiak banda-lerrotik egindako sake batekin exekutatzen dira, arau-haustea gertatu den lekutik gertuen dagoenetik.

Jokalari bakar batek ere ezin du pilota oinarekin jo, atezainak izan ezik, bere helmuga-eremuan (erregelamendu bidez 9 metroko area gisa definitua) eta soilik defentsa-egoeran (baloia azken batean kontrako jokalari batek bultzatzen duenean).

Oinekin ukitu edo ukitu bikoitzaren intentzionalitateari dagokionez, arau espezifiko bat dago:

"7:2. Epaileak erabakiko du hanketako eta oinetako ukituak nahita egiten diren ala ez, eta erabakiko du falta den ala ez. Nahitako ukitua bada, bandan falta-sakea eginez konponduko da; falta ez bada, "Errebotea, jarraitu egingo dugu" esaldia oihukatuko du, eta eskuekin keinu bat egingo du, jokoak jarrai dezala adierazteko. "

Sakeak:

• Hutsegitea: banda-lerrotik egiten da beti
• Banda-lerrotik kanpo: bandako sakea
• Hondoko lerrotik kanpo: kornerra, edo "puntet" lerroaren barrutik atera (atezaina eta jaurtitzailea bakarrik egon daitezke barruan)
• Atera erditik: gol baten ondoren.
• Arbitroaren sakea: partida hastean eta gelditutako jokoaren ondoren.

Sake guztiak baloiari emandako kolpe batekin egiten dira, eta beste jokalariak, 3 metrora.

Ez dago penaltirik. Area barruan falta da eta beste edozein falta bezala exekutatzen da.

Zelaia: 20 mx40 metrokoa, 2 metroko altuera eta 3 metroko zabalera duten atariekin.

Baloia: plastikozko baloi esferikokoa, gomaz edo material sintetikoz eta bote dinamikoz egina da. Erabilitako baloiak 65 eta 72 cm arteko zirkunferentzia izango du.

Jokalari kopurua: 7 jokalari (6 eta atezaina) zelaian. Ekipo bat gehienez ere 12koa izango da. Ekipo mistoak, nahitaez.

Norgehiagokaren iraupena: 18 urtetik gorako taldeentzat, partidak 25 minutuko bi denbora eta 10 minutuko atsedenaldia izango ditu. 18 urtetik beherako taldeentzako norgehiagokaren iraupena 2x20 minutukoa da 18 eta 13 urte bitartekoen kasuan, eta 2x12 minutukoa 8 eta 12 urte bitartekoen kasuan, bi kasu horietan 5 minutuko atsedenaldiarekin.

Alderdi teknikoak

Esan bezala, alderdi tekniko nagusia eskuarekin jotzea da. Ez dago kopiatu beharreko eredu zorrotzik, eta ez dago nahi ez den eredurik. Edozein erantzun da baliagarria agertzen diren mugimen-egoeretarako.

Era askotako keinu eta ekintza teknikoak ahalbidetzen ditu, kolpatzean oinarrituta. Aireak eta zoruak baloiari eragin diezaiokete. Batez ere eskuekin egiten da, baina beste gorputz-atal batzuk ere erabil daitezke, hala nola besoak, burua, enborra eta gorputzaren goiko aldea.

Kirol honetan erabiltzen diren teknika askok Valentziako pilotarekin lotura teknikoa dute, bereziki raspall modalitatearekin; honekin, keinu tekniko eta kolpe bereizgarri ugari partekatzen dituzte:

• Bolea
• Esku-ahurrarekin jotzea
• Arraspatua
• Errematea
• Pasea

Jokoaren oinarriak

Colpbolaren oinarriak jolasaren ezaugarri bereziak dira, berritzaile eta ezberdin bihurtzen dutenak eta bere izaera eta izaera propioa ematen diotenak. Helburua kirol dinamikoa, hezkidetzailea, integratzailea eta solidarioa eta aldi berean dibertigarria eta motibatzailea sortzea izan zen. Colpbolaren funtsezko bi zutabeak, bere esentzia definitzen dutenak, potentzia goreneko lankidetza dira, lehen ukituko jokoa da nahitaez, eta hezkidetza, beti joko mistoa delako. Hauek dira colpbolaren oinarriak:

Espiritu kolektiboa nabarmentzea

Colpbola desberdintasunak areagotzea saihesten duen kirola da, espiritu kolektiboa nabarmenduz; benetako talde-kirola da, guztien partaidetza ahalik eta handiena sustatzen duen kirola da, maila fisikomotorea edozein dela ere, eta lankidetza handiena sustatzen du, kategoria bereko beste kirol batzuen indibidualismo-karga handia leunduz. Oinarrizko helburu horretatik sortzen da colpbolaren araurik egiazkoena eta funtsezkoena, eta inbasio-kiroletatik bereizten duena: pilota ezin da harrapatu edo atxiki, jo baino ezin da egin, eta, batez ere, jokalari batek ezin du inoiz pilota bi aldiz jarraian jo; baloia jo ahal izango du taldekide batek, ahal izanez gero, edo beste batek aurretik jo duen unean. Horrekin, indibidualismoa erabat deuseztatzen da, talde-joko osoa eginez. Jokalari batek ezin du inoiz bere kabuz jokoa sortu, eta taldekideen laguntza behar du beti, eta ez batena bakarrik; izan ere, esferikoaren mugikortasun handiak eta hura geldiarazteko ezintasunak taldeko kide guztiak garrantzitsu bihurtzen ditu.

Dinamika horrek benetako lankidetza, talde eta lan komunaren zentzua sorrarazten du, eta elkartutako onura sozioafektibo asko dituen eragile sozializatzaile bihurtzen da. Horiek guztiek inplikazio-maila handia dute taldearen helburuetan, sakrifizio eta uko egite indibidualetan taldeari laguntzeagatik, bai eta autoestimu-maila handia ere, guztiak baliagarriak eta beharrezkoak sentitzen baitira kolektiboaren barruan. Talde-espiritua sustatzen du, eta, gainera, parte-hartzaile guztiek jokoan ekimen pertsonala pixkanaka areagotzea sustatzen du.

Hezkidetza eta genero-berdintasuna. Integrazioa. Guztiontzako kirola

Bestalde, colpbolak ez du bereizketarik egiten, batez ere nesken eta mutilen arteko dikotomian. Hezkidetza colpbolaren funtsezko oinarrietako bat da. Jokalarien baterako partaidetza hori modu naturalean bizitzen dute parte-hartzaileek, jokoa horrela sortu zelako, haien espiritu integratzailearen ondorioz eta horiek gauzatzeko gaitasun fisikoak erabakigarriak ez direlako; izan ere, antzeko baldintzetan jardun dezakete jokalariek zein jokalariek, arrakasta-aukera berberak izan baititzakete. Colpbolak hautsi egiten du mutilen eta nesken kirolaren arteko dikotomia iraunkor eta murriztailea: gizonezkoen eskubaloia-emakumezkoen eskubaloia, gizonezkoen saskibaloia-emakumezkoen saskibaloia eta mutilen kirolak (errugbia, futbola) eta nesken kirolak (aerobika, gimnasia, dantza, bolea) bereizten dituzten irizpide sexistak. Colpbola guztiontzat da eta elkarrekin jokatzen dute. Eta gauza normal gisa ikusten eta hautematen dute, beren ezaugarrietako bat delako.

Eta asmo integratzaile hori ez da soilik ikuspegi sexualera mugatzen, baizik eta ideia global batetik; helburua guztiontzako kirol bat finkatzea da, inolako bazterketarik gabe, bereizkeriarik egiten ez duena, trebeenak diren eta gaitasun gutxien dutenen edo fisikoki gaitasun handiagoa edo txikiagoa dutenen arteko bereizketarik egin gabe, hain zuzen. Izaera irekia du, ez bakarrik onenentzat edo hornituenentzat, izan ere, jokoaren praktika errealean denek dute antzeko garrantzia, taldeko kide guztien premia berdina ikusten da, ezin baita inor banaka nabarmendu besteen etengabeko laguntzarik gabe.

Estereotipoak gainditzea

Bestalde, Colpbola estereotipoak gainditzen dituen kirola da, bai teknikoak, bai beste kirol batzuetako portaerakoak. Lehenik eta behin, ez dago nahi ez den eredurik. Errendimendu handiko kirolaren konnotazioak eragin negatiboa du kirol-hastapenean, eredu tekniko okerrak eta, batez ere, nahi ez diren portaera-ereduak kopiatzeagatik (oldarkortasuna, xedeak, tranpak, errespetu-faltak, lehiakortasun sutsua, elkartasunik eza). Hori ez da Colpbolean gertatzen, ez baitago kopiatu beharreko eredurik. Eta horrek, bestalde, jokalarien sormen motorra sustatzen du, etengabe erantzun originalak ematen baitizkiete aurre egin behar dieten egoera motorrei.

Aukeren berdintasuna

Colpbolak, kirol berria den aldetik, parte-hartzaile guztiak hutsetik hastea ahalbidetzen du, ez baitago inoiz aurretik finkatutako ikaskuntzarik. Kirol tradizionalen ikaskuntzan izandako desberdintasuna, parte-hartzaile askoren aurretiko ezagutza eta praktiken ondorioz, bere izaera berri eta berritzaileagatik diluituta geratzen da. Denak hutsetik hasten dira.

Arrakasta eta autoestimua

Jokoak arrakasta motorren ehuneko handia du. Alderdi hori hainbat inguruabarrek ematen dute. Lehenik eta behin, Colpbolaren oinarrizko trebetasunagatik, kolpatzea; trebetasun natural eta erraz horrek jokalariari arrakastaz gauzatzeko aukera ematen dio. Ez du bakarrik arrakasta baloia jo eta gola egiten duenak, taldekideari pase on bat emanez jotzen duenak, edo kontrako taldearen pase bat eteten duenak, edo jotzen duenak, bere taldearentzat hain arriskutsua ez den gune batera urruntzen badu, hezitzaileak edo entrenatzaileak ekintza horiek gidatzen badaki eta etengabe indartzen baditu, hazi egiten da jokalariaren gaitasun-sentimendua, eta horrek areagotu egiten du bere autokontzeptua eta autoestimua.

Autoestimua handitzeak eta arrakasta txikiak lortzeak jarrera positiboagoa, parte-hartzaileagoa eta aktiboagoa eragiten du kirolean eta, oro har, jarduera fisikoan eta, bereziki, Colpbolean. Bestetik, pasibotasuna eta ekimenik eza ezaugarri dituzten ikasle batzuk Colpbolaren bidez integratzen dira, kirola egiteko azkartasun eta erraztasun handiagoarekin. Gainera, taldearekiko integrazio-sentimenduak, taldean baliagarri eta garrantzitsu sentitzeak, harreman sozialak eta lotura afektiboak sortzen ditu abiapuntu positibo eta kontsolagarri batetik, eta hazkunde pertsonal horretan ere eragiten du.

Azken batean, gizarte- eta jarrera-eremuan onura asko sortzen dira lehen aipatutako hainbat gairen ondorioz: guztion inplikazio-maila handia taldearen helburuetan, sakrifizio eta uko egite indibidualak taldeari laguntzeagatik, autoestimu-maila handia, denak baliagarriak eta beharrezkoak sentitzen baitira kolektiboaren barruan, eta, gainera, jokoan arrakasta motor handiak lortzen dira, horiek guztiak ekinean jartzearen ondorioz, eta, batez ere, joko naturalaren edo joko funtsezkoaren gauzatze errazaren ondorioz.

Dinamismoa

Colpbola oso kirol dinamikoa da, parte hartzaileen gozamen osoa ahalbidetzen du, eta erabateko jarduera fisiko gisa bizi dute. Jokoaren dinamikan, baloiak ezin du eutsi eta ez da inoiz gelditzen, eta horrek areagotu egiten du intentsitate eta plazer maila praktikan. Oso kirol motibagarria da.

Mugimen-aberastasuna

Colpbola oso kirol aberatsa da mugimenduen ikuspegitik. Keinu eta ekintza tekniko ugari egiteko aukera ematen du, kolpatzean oinarrituta, baloiaren gaineko inpaktua bai airetik bai lurraren arrasetik egin daitekeelako. Batez ere eskuekin egiten da, baina beste gorputz-atal batzuk ere erabil daitezke, hala nola, besoak, burua edo enborra, gorputzaren goiko aldea.

Era berean, oinarrizko trebetasunak sartzen dira jardunean, hala nola lasterketa, jauzia, biraketa, hautemate-trebetasunak, etab. Aukera teknikoen sorta horrek guztiak eta ukitu bakarraren oinarrizko arauak Colpbola ekintza ikusgarri eta edertasun plastiko handiko kirol bihurtzen dute. Gainera, Valentziako pilotarekin lotura tekniko eta afektibo-sozial argia du, batez ere "raspall" modalitatearekin, zeinarekin keinu tekniko eta kolpe bereizgarri ugari partekatzen dituen.

Erreztasuna. Aniztasunari arreta

Bestalde, Colpbola oso joko erraza izan zen arauei dagokienez, eta edozein adin eta baldintzatako pertsonekin erabil zitekeen. Arau-sinpletasun horrekin, lehenik eta behin, jokoaren arintasuna erraztu nahi zen, ulermena erraztu, araudi osoaren interpretazioan eta erabilera praktikoan gatazkak eta desadostasunak ahalik eta gehien saihestu, eta colpbola adin txikiagoetan eta egoera ahulean dauden edo desgaitasuna duten kolektiboetan goiz sartzeko aukera bultzatu. Colpbolak etenik gabe joko arin eta jarraituaz gozatzeko aukera ematen du.

Oinarri horiek dira, hain zuzen ere, Colpbolaren funtsa, eta, urte gutxiren buruan izan duen hazkunde progresiboarekin batera, kirol-erreferente berri bat bihurtu dute, alde batetik, haurren hezkuntza integralari laguntzen diona hezkuntzaren esparruan, eta, bestetik, aukera berri eta erakargarri bat eskaintzen du haurrak eta helduak olgetan aritzeko.

Ikus, gainera

• Artzikirol

• Datuak: Q5778013