Brive-la-Gaillarde

Brive-la-Gaillarde; Brive-la-Gaillarde
	Frantziako udalerria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Corrèze
Barruti	Brive-la-Gaillardeko barrutia
Alkatea	Philippe Nauche (en)
Izen ofiziala	Brive-la-Gaillarde
Jatorrizko izena	Brive-la-Gaillarde
Posta kodea	19100
Geografia
Koordenatuak	45°09′32″N 1°31′59″E / 45.1589°N 1.5331°E
Azalera	48.59 km²
Altuera	142 m
Mugakideak	Chasteaux, Cosnac, Jugeals-Nazareth, Lissac-sur-Couze, Noailles, Saint-Pantaléon-de-Larche, Ussac eta Malemort
Demografia
Biztanleria	46.599 (2021eko urtarrilaren 1a); 689 (2020)
Dentsitatea	959,02 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Lauf an der Pegnitz, Joliette (Quebec), Sikasso, Guimarães, Reus, Dunstable (en) eta Melitopol
	brive.fr

Brive-la-Gaillarde (bʁiv la ɡajaʁd ahoskatua; okzitanieraz: Briva la Galharda) Frantziako Corrèze departamenduko hiria da. Departamenduko hiririk handiena den arren, hiriburua Tulle da. Toponimoa galierazkoa da, izan ere, briva hitzak zubi esan nahi du.^[1]

Lemosin, Périgord eta Quercy antzinako probintziak batzen ziren tokian dago, arro emankor batean.^[2] Corrèze ibaiak hiria zeharkatzen du.

Historia aldatu

Lehenengo biztanleak XI. mende inguruan kokatu ziren arren, hiria askoz beranduago hasi zen hazten. V. mendetik aurrera, jatorrizko hiria garatzen hasi zen Saint-Martin-l'Espagnoli eskainitako eliza baten inguruan. XII. mendean zehar hiriaren inguruan harresiak eraiki zituzten, eta Ehun Urteko Gerran bigarren harresi bat eraiki zuten. Gotorleku hauek jada ez dira existitzen eta bulebarrak ordezkatu ditu.

1919ra arte udalerriak Brive izena zuen, urte hartan "Brive-la-Gaillarde" izena hartu zuelarik. "Gaillarde" hitzak (gaur egungo frantsesez oraindik ere erabilia) hiriaren izenean ausardia edo indarra esan nahi du, baina hiriko harresiak ere aipa ditzake. Brive bere jatorrizko mugetatik kanpo Malemort eta Ussacera hedatu zen.

Bigarren Mundu Gerran, Brive-la-Gaillarde Erresistentziako hiriburu izan zen, hainbat informazio sare klandestino eta erresistentzia mugimendu nagusien egoitza, tartean Armée secrète (euskaraz: «ezkutuko armada») eta Mouvements Unis de la Résistance (euskaraz: «Erresistentziako Mugimendu Batuak»).

Brive-la-Gaillarde 1944ko abuztuaren 15ean bere buruari askatu zuen Frantziako lehen hiria izan zen. Horregatik, hiriak 1939-1945 "Croix de guerre" domina jaso zuen.

Erdigunea merkataritza-gune bat da, batez ere, txikizkari dendak eta hainbat kafetegi dituena. Gainera, udaletxea, polizia-etxe nagusia eta Labenche museoa ditu. Kardinal zubia, Parisetik Tolosa Okzitaniara bidaiarientzako pasabidea zen zubia, nabarmena ere baita ere.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (Brive-la-Gaillarde (1987–2010 bataz bestekoak, 1987–egun muturrekoak))
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	18.8	24.4	26.7	30.0	32.9	39.6	42.1	40.7	35.9	30.9	25.6	19.3	42.1
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	9.7	11.6	15.2	17.4	22.1	25.3	27.4	27.5	23.5	19.1	12.8	9.8	18.5
Batez besteko tenperatura (ºC)	5.3	6.2	9.1	11.3	15.6	18.7	20.7	20.7	16.9	13.7	8.3	5.5	12.7
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	0.9	0.8	2.9	5.3	9.1	12.1	14.0	13.8	10.3	8.2	3.8	1.2	6.9
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-11.8	-16.4	-12.6	-5.4	-1.7	2.1	5.2	3.6	0.6	-5.6	-10.2	-13.4	-16.4
Pilatutako prezipitazioa (mm)	69.9	61.3	63.3	92.3	86.9	76.6	69.0	71.1	80.1	86.8	85.0	72.1	914.4
Prezipitazio egunak (≥ 1.0 mm)	10.8	9.3	9.4	12.6	10.6	9.3	7.8	8.4	8.9	10.9	11.5	10.7	120.2
Eguzki orduak	91.1	113.3	169.6	177.5	215.1	241.1	256.3	241.3	200.3	137.4	85.2	79.5	2007.6
Iturria: Météo France^[3]

Demografia aldatu

1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
Biztanleriaren bilakaera
5 847	5 762	7 608	6 801	8 031	8 843	8 350	8 382	8 889


1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
9 384	9 854	10 389	10 765	11 920	14 182	15 707	16 803	18 111


1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
19 496	20 636	21 486	21 711	24 049	26 718	29 074	33 501	36 088


1962	1968	1975	1982	1990	1999	2009	2014	2020
40 175	46 561	51 828	51 511	49 765	49 141	-	-	-

Alkateak aldatu

1966-1995: Jean Charbonnel
1995-2008: Bernard Murat
2008 - egun: Philippe Nauche

Brivetar ezagunak aldatu

Guillaume Dubois (1656–1723), kardinala
Pierre André Latreille (1762–1833), entomologoa
Guillaume Marie Anne Brune (1763–1815), politikaria

Hiri eta herri senidetuak aldatu

Galeria aldatu

Udaletxea
Toulzac kalea
Turismo bulegoa

Erreferentziak aldatu

↑ (Frantsesez) Delamarre, Xavier. (2001). Dictionnaire de la langue gauloise. Paris: éditions Errance, 89-90 or. ISBN 978-2-87772-198-1..
↑ (Frantsesez) Mouret, Georges. «Esquisse géologique des environs de Brive» Bulletin de la Société scientifique, historique et archéologique de la Corrèze 1: 167-190..
↑ (Frantsesez) Météo France. Brive (19). in: Fiche Climatologique: Statistiques 1981–2010 et records..

Kanpo estekak aldatu

(Frantsesez) Webgune ofiziala

Datuak: Q6393
Multimedia: Brive-la-Gaillarde / Q6393

[1] (Frantsesez) Delamarre, Xavier. (2001). Dictionnaire de la langue gauloise. Paris: éditions Errance, 89-90 or. ISBN 978-2-87772-198-1..

[2] (Frantsesez) Mouret, Georges. «Esquisse géologique des environs de Brive» Bulletin de la Société scientifique, historique et archéologique de la Corrèze 1: 167-190..

[3] (Frantsesez) Météo France. Brive (19). in: Fiche Climatologique: Statistiques 1981–2010 et records..

[1]

[2]

[3]