Bepsaera
Bepsaera (berezko izena vepsän kelʹ, vepsän keli edo vepsä duena) Errusiako hizkuntza bat da, bepsen herriko hizkuntza; uraldar hizkuntzen sendikoa. Bepsaeraren hizkuntza hurbilenak eta antzekoenak finlandiera, kareliera, estoniera eta beste batzuk dira.
| Bepsaera | |
|---|---|
| vepsän kel' | |
| Datu orokorrak | |
| Hiztunak | 1.640 (2010) |
| UNESCO sailkapena | 4: arrisku larrian |
| Araugilea | government of the Republic of Karelia (en)  |
| Hizkuntza sailkapena | |
| giza hizkuntza uraldar hizkuntzak Ugrofinlandiar hizkuntzak Fino-permiar hizkuntzak Fino-volgaitar hizkuntzak hizkuntza fino-samiak hizkuntza baltiar-finlandiarrak | |
| Alfabetoa | latindar alfabetoa eta Veps writing (en) |
| Hizkuntza kodeak | |
| ISO 639-3 | vep |
| Ethnologue | vep |
| Glottolog | veps1250 |
| Wikipedia | vep |
| UNESCO | 420 |
| IETF | vep |
| Endangered Languages Project | 3002 |
Morfologiari dagokionez, hizkuntza eranskaria da, hau da, euskararen antzekoa. Lau denbora ditu, ez du ez artikulurik ez generorik; azterketa ezberdinen arabera, hizkuntzak 10-24 kasu ditu.
Hipotesi batek dioenez, bepsaera oso hizkuntza gaztea da karelieratik XVII. mendearen hasieran eratorri baitzen.
Hizkuntza hau nagusiki Kareliako Errepublikan mintzatzen da, baita Leningrad eta Vologda oblastetan ere. 2010an Errusian 3613 hiztun zeuden eta gaur egun hizkuntza arrisku larrian dago hiztun gehienak zaharrak direlako eta haurrek hizkuntza ia ez dutelako ikasten.
Denbora luzez ez zuen idazketarik izan eta idazketa bakarrik 1990 urteen hasieran lortu zuen; gaur egun Latindar alfabetoaren aldaeraz idazten da.
Bepsaerazko egunkari bakarrari «Kodima» («Sorterria») deritzo eta Petrozavodsk hirian argitaratzen da.
Izena aldatu
Hizkuntzaren izena bepsen berezko izenatik eratorri zen; herri horren berezko izena vepsläižed da (singularreko forma vepsläine da). Bepsaeraren idazketa sortu aurretik hori herriaren izen bakarra zen; veps hitza (vepsad pluralean) errusieratik mailegatuta dago.
Veps hitzaren jatorria ez dago argi; agian, Mezhozerye-ko (Межозерье — Onega eta Ladoga aintziren arteko lurraldea) bepsen aurreko biztanleriarekin lotuta dago.
Idazketa aldatu
Gaur egun hizkuntza latindar alfabetoaren aldaeraz idazten da:
|
|
|
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q32747
Multimedia: Veps language / Q32747
