Atlas (hezurra)

Atlas (hezurra)
	Irudi gehiago
Xehetasunak
Honen parte	Orno zerbikala
Konponenteak	lateral mass of atlas (en) ; anterior arch of atlas (en) ; posterior arch of atlas (en)
Artikulazioa	Garondo-hezurra ; Axisa
Identifikadoreak
Latinez	atlas
MeSH	A02.835.232.834.151.500
TA	A02.2.02.101
FMA	12519
	Terminologia anatomikoa

Atlas hezurra bizkar-hezurreko lehenengo hezurra da, lehen ornoa C1. Orno honek burua eusten du hezur okzipitalarekin lotzerakoan. Izena mitologia grekotik datorkio, Atlas titanarekin alderatua izanik Lurra eustera zigortua izan zena eta animalia ornodun guztiek dute.

Ezaugarriak aldatu

Aurretik hezurraren arku laburrena dago eta albo-masen goi aurpegian tradizionalki oinzola itxura bezlako gainzazala deskribatu da, hobi glenoide bezala ezagutzen direnak. Atlasean ondorengo atalak bereiz ditzakegu: aurre eta atze arkuak, bi albo masa, aurre eta atze tuberkuluak eta zeharkako apofisiak.

Aurre arkua aldatu

Aurreko arkua bere bi sustraien bidez (eskuin eta ezkerrekoa) albo masen aurre aurpegiekin lotzen da. Goi ertz bat du zeina hezur okzipitalera lotzen den aurre mintz atlanto-okzipital bidez, beheko ertza axisera lotzen da aurre mintz atlanto-axial bidez. Arku honek aurre aurpegi bat du non erdi lerro prominente bat aurkitzen dugun: atlasaren aurre tuberkula, bertan gune aurre-bertebraleko hainbat muskuluen lotuneak aurkitzen dira. Arkuaren atze aurpegia guztiz ahurra da, erdi-lerroan itsura obaladun depresio bat dago eta bere ertz nagusia norabide bertikalean duelarik, hono hobitxo odontoideoa deritzo eta izenak berak dioen bezala bertan axisaren apofisi odontoideoa lotzen da (zehatzago apofisi horren aurre aurpegia), honela erdiko atlanto-axial giltzaduran parte hartuz.

Atze arkua aldatu

Atze arkua aurrekoa baino luzeagoa da, albo masen atze aurpegian txertatzen da bere bi sustraien bidez. Honen goi ertza atze mintz atlanto-okzipitalaren lotunea da eta azpi ertzean atze mintz atlanto-axiala lotzen da, zeina bizkar hezurreko lotailu-horiko lehenengo mintz bezala kontsideratzen den.

Atze arkuaren aurre aurpegia ahurra da, orno foramenaren atze pareta osatzen du maila honetan, bestalde aurre arkuak ez du osatzen orno foramenaren aurre pareta, izan ere axisaren prozesu odontoidea eta atlasaren zeharkako lotailuarengatik orno-muinaren aurre aurpegia erdiko giltzadura atlanto-axialarekin kontaktuan dago. Aurrekoa oso garrantzitsua da giltzadura horren mailako haustura bat emanez gero axisaren "hortza"k hobi errakideoan protusioa eragiten du eta justu ibilbide horretan orno-muinak trantsizioa egiten du muin oblongatuarekin, minduta gerta daitekeena eta bihotz eta arnas zentruak daudenez bat-bateko heriotza gertatu daiteke. Atze aurpegiak erdi lerroan atze tuberkulua aurkezten du zeina bifidoa izan daitekeen ala ez, honetan gune okzipitaleko hainbat muskuluren lotuneak aurkitzen dira: adibidez atze muskulu zuzen txikia.

Albo masak aldatu

Albo masek kubo baten itxura dute hein batean, horregatik 6 aurpegi ikasten dira. Aurre aurpegian aurre arkua txertatzen da. Atze aurpegian atze arkua txertatzen da. Erdi aurpegiak orno foramenaren albo pareta osatzen du, honen aurre herenean tuberkulu bat aurkitzen dugu, bertan atlasaren zeharkako lotailua txertatzen da. Goi aurpegiak oinzola edo kakaues itsura du, hobi glenoideoa da, gorantz eta medialki zuzentzen da, ahurra zentzu guztietan, eta dagokion kondilo okzipitala jasoko du. Beheko aurpegia beheruntz begira dago, eta medialki axisaren apofisi artikularrarekin giltzatzen da.

Alboko aurpegiak zeharkako apofisi bat aurkezten du, dituen bi sustraien bidez (aurre eta atzekoak) albo masetara lotzen da, apofisi horiek zeharkako hobia aurkezten dute zeinetatik orno arteria pasatzen den eta tuberkulu batean amaitzen direnak. Goiko arkua alboko masarekin elkartzen den gune gainean orno arteriaren muxarradura dago. Orno arteria zeharkako zuloa igaro ondoren biratu eta muxarradura horretan kokatzen da, atzeko mintz atlanto-okzipitala zulatu eta honela hodi errakideoan sartzeko.

Irudi gehigarriak aldatu

Atlasaren atalak
Lotailu atlanto-okzipitala eta atlanto-axiala osatzen duten mintzak.

Erreferentziak aldatu

↑ Saltar a: ^a ^b ^c KRIVOY, A. Anatomía Dinámica del Atlas (en español). RFM. [online]. jul. 2000, vol.23, no.2 [citado 9 de enero de 2010], p.85-92. ISSN 0798-0469

Kanpo estekak aldatu

Gray's anatomy

Datuak: Q655357
Multimedia: Atlas (anatomy) / Q655357