Andre Maria eliza (Valtierra)
Andre Maria eliza Valtierrako parroki eliza da, XVI. mendean eraikia herriko meskita zaharraren hondakinen gainean eraikia. Bertako erretaula nagusiak balio handia du, besteak beste Juan Antxeta eta Lope Larreakoak landua.
| Andre Maria eliza | |
|---|---|
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Probintzia |  Nafarroa Garaia |
| Udalerria | Valtierra |
| Koordenatuak | 42°11′51″N 1°38′07″W / 42.1975°N 1.63528°W |
 | |
| Historia eta erabilera | |
| Izenaren jatorria | Mariaren Jasokunde |
| Elizbarrutia | Iruñea eta Tuterako artxidiozesia |
| Arkitektura | |
| Estiloa | pizkundetar arkitektura |
Elizak bi deitura ditu: Andre Mariaren Jasokundea eta San Ireneo apezpiku eta martiria.
1999eko ekainaren 7an, Nafarroako Gobernuak Sailkatutako Kultura Ondasun izendatu zuen erretaula nagusia.
Ezaugarriak aldatu
Oinplanoa latindar gurutze itxurakoa da, luzerako hiru nabek eta transeptuak osatua, bost zatiko burualdearekin. Alboko nabeak kaperatan banatuak daude. Ganga gotiko-pizkundetarrek nerbio konplexuak dituzte, ebaketa biribileko zutabeetan batzen direnak. Euste arkuak (toralak, formeroak eta zeharkakoak) zorrotzen eta erdi puntukoen artekoak dira. Barneko paramentu eta ganga betegarriak zuriz zarpeatuak daude.
Adreilu aparejuak, Nafarroako Erriberan ohikoa erlijio eraikinetan, kanpoalde soila eta apaindura gutxikoa eratzen du. Lan artistiko bakarra fatxada nagusian dago, mendebalderantz. Honek tenplu klasiko itxura du, toskanar ordenako lau pilastra prismatikoz, taulamenduz eta frontoi okuludunez osatua. Sarrea ateburuduna da eta gainean leiho bat du erlaitz eta frontoi erdizirkularrekoa.
Dorrea, esker aldean atxikia, igo ahala zabalera txikituz doazen bost gorputz prismatikoz osatua, erlaitzek banatua. Beheko lauak oinplanoa laukia dute eta goikoak oktogonala, okulu eta arku itsuz hornitua.
Erretaula nagusia aldatu
Elizako elementu interesgarriena erretaula nagusia da, XVI. mende amaieran eraikia, aurretik zegoen erretaula gotiko bat ordezkatzeko. Pizkundetar estilokoa da, behealdea platereskoa zaharragoa baita, eta goialdean manierista. Bi azpi-estiloak harmonian daude, oreka handiko artelana osatuz.
Agirien arabera, Juan Martínez de Salamanca maisuak 1577an hasi zuen, baina 1580an hil eta beste hainbat maisuk hartu zuten parte, hala nola Juan Antxeta azpeitiarrak, Blas Arbizuk eta Lope Larrea aguraindarrak. Erretaula 1598an amaitu zen eta Valtierrako biztanleek ordaindu zuten guztiz.
Erretaula oso urreztatua eta polikromatua dago. Lau gorputzez, hiru gorputzartez eta bederatzi kalez osatua dago, hiruko taldetan. Behealdean pradela du eta goialdean frontoiz osatutako atikoa, alboetan daudenak zatituak. Antolaketa konplexu honetan programa ikonografiko aberatsa dago garatua, santu, Elizaren doktore eta ebanjelioko pasarte ugari agertzen direla. Honela banatzen dira: 3 eskultura multzo, 16 taila handi, 2 taila txiki, 20 erliebe handi eta 22 erliebe txiki, horietatik lau soingain. Kale nagusian hiru eskultura multzo nagusiak daude.
Galeria aldatu
-
Burualdea -
Erretaula nagusiaren xehetasuna
Kanpo estekak aldatu
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa |
Datuak: Q9007510
Multimedia: Church of Santa María, Valtierra / Q9007510
