Amatasun kutxa (finlandieraz: äitiyspakkaus) Finlandiako Gizarte Segurantzaren parte den Kela erakundeak  emandako kit bat da, Finlandian bizi diren edo bertako Gizarte Segurantzak babesten dituen guraso izango direnentzat . Kutxak haurrentzako arropa eta beharrezkoak diren beste elementuak ditu, hala nola, pixoihalak, ahozapiak, gasazko eskuoihalak eta seme-alabak zaintzeko produktuak. Lehenengoz 1938an  errenta baxuko gurasoei eman zitzaien, eta manta bat, maindireak, pixoihalak, eta haurrarentzat arropa egiteko oihala jaso zuten.

Finlandiar bikote bat amatasun kutxa irekitzen

1949 urteaz geroztik ama izango ziren guztiei banatzen hasi zen, baldin eta mediku edo amatasun klinika batera joan baziren bere haurdunaldiaren laugarren hilabetea baino lehen, eta haurdunaldiak, gutxienez, 154 egun irauten bazuen. Kutxaren edukia, gutxi gorabehera, urtero eguneratzen da[1][2].

Kutxa aldatu

1949an, kutxa, haurdunaldiaren laugarren hilabetea baino lehen medikura joaten ziren ama guztiei banatzen zitzaien, Amatasun Laguntzen Finlandiar Legearen arabera. Biberoi bat ere gehitu zen une batean baina, gerora, kendu egin zen edoskitze naturala sustatzeko. Kutxa jasotzeko ezarritako baldintza, alegia, medikura joatea, garaiko emakumeek haurdunaldian mediku laguntza egokia jaso zezaten ezarri zen[3].

Jasotzen den kutxa bera, sehaskatxo moduan ere erabili daiteke. Ama batek, gaur egun, bi aukera ditu, kutxa edo 140 euroko dirulaguntza jaso; %95ak kutxa jasotzen du, balio handiagoa bait du. Amatasun kutxa online eskatu ahal da, Kela web orrian edo imprimaki bat bidaliz[4].

Gaur egungo kutxaren edukiak honako hauek ditu: umeentzako gorputz osorako jantziak, lo zakua, kanpoaldean ibiltzeko arropa beroak, umeen bainurako produktuak, kremak, pixoihalak, oherako oihalak eta koltxoi txiki bat (kutxara egokitua, hau sehaska bihurtzeko), txanodun eskuoihal bat, norberaren zainketarako gailuak (azazkaletarako guraizeak, ilerako eta hortzetarako eskuilak, edoskitzeko diskoak eta kondoiak...) lerde-zapiak, muselinazko zapiak, marrazkidun liburu bat, hortzaldirako jostailua eta abar[5].

Kelak ez du amatasun kutxa saltzen, ez baita merkataritza produktu bat.

Ondorioak aldatu

Haurdun zeuden emakumeek jasotzen zuten mediku arreta asko hobetu zen eta haur heriotza-tasa jaitsi programa honen ondorioz. Gaur egun, programa hau Finlandiar kulturaren parte da[6].

Mundura hedakuntza aldatu

Programa hau munduko beste herrialdetara zabaldu da, leku bakoitzaren beharretara egokituz; Afrikan, kutxak kartoizkoak izan ordez plastikozkoak dira, haurra bainatu ahal izateko, Indian, eltxoengandik babesteko sare batekin dator. Mexikon medikura joateko baldintza mantendu dute, bertako emakumeek haurdunaldiko mediku arreta jaso dezaten[6].

Ikus gainera aldatu

Kela

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) Kela, historia. (Noiz kontsultatua: 2014/11/14).
  2. (Ingelesez) «Por qué los bebés de Finlandia duermen en cajas de cartón» BBC 2013/06/04 (Noiz kontsultatua: 2017/11/14).
  3. Sarasola, Ainhoa. (2013/07/07). «Erronka irautea denekoa» Berria (Noiz kontsultatua: 2017/11/14).[Betiko hautsitako esteka]
  4. (Ingelesez) kela. (Noiz kontsultatua: 2017/11/14).
  5. Alkorta Elezgarai, Nahia. (2013/08/16). Finlandia eredu. (Noiz kontsultatua: 2017/11/14).
  6. a b «Kartoizko kutxak, haurren heriotza tasa murrizteko» Berria 2016/09/22 (Noiz kontsultatua: 2017/11/14).

Kanpo estekak aldatu