Allen Ginsberg

Allen Ginsberg (Paterson, New Jersey, 1926ko ekainaren 3, - New York, 1997ko apirilaren 5). Estatu Batuetako poeta, idazlea, irakaslea, ikonoklasta, mugimendu alternatiboen partaide ospetsu eta puskatzailea.

Allen Ginsberg
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Irwin Allen Ginsberg
Jaiotza	Newark eta Paterson (New Jersey), 1926ko ekainaren 3a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Paterson (New Jersey) East Village
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	East Village eta New York, 1997ko apirilaren 5a (70 urte)
Hobiratze lekua	BNai Israel Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: gibeleko minbizia
Familia
Aita	Louis Ginsberg
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Bikotekidea(k)	ikusi Peter Orlovsky
Hezkuntza
Heziketa	Montclair State University (en) Columbia Unibertsitatea Eastside High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	antzerkigilea, poeta, idazlea, autobiografialaria, gidoilaria, musikaria, irakaslea, argazkilaria eta eguneroko-idazlea
Enplegatzailea(k)	Brooklyn College (en)
Lan nabarmenak	ikusi Howl (en)
Jasotako sariak	ikusi John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka National Book Award War Resisters League Peace Award National Book Award for Poetry  (1974) : The Fall of America: Poems of These States (en) Robert Frost Medal  (1986) Golden Wreath  (1986)
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Mugimendua	Beat belaunaldia Poesia konfesionala
Genero artistikoa	hitz esana
Diskoetxea	Transatlantic Records
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	budismoa
allenginsberg.org

Allen Ginsberg (ezkerrean) eta Peter Orlowski, haren bikotekidea, 1978an

Biografia

Columbiako Unibertsitatean ikasketak egin ondoren, Hego Amerikan, Ipar Afrikan, Europan eta Indian izan zen. William Carlos Williams-en babespean, lehen poemak argitaratzen hasi zen: Howl and Other Poems, 1956; Kaddish and Other Poems, 1961; Reality Sandwiches and Later Poems, 1963; Baby Poems, 1968. Beat belaunaldia deiturikoan, poeta ezagunen artekoa da Ginsberg, Jack Kerouac, William Burroughs eta Carl Salomonekin batera. Jazza, droga eta oro har baztertuen mundua agertzen du bere lanetan, Estatu Batuetako gizartearekiko kritika zorrotzarekin batera. Zen filosofiarekiko lilura berezia zuen. Hauek ditu azken lanak: Cosmopolitan Greetings: Poems 1986-1992 (1994), Journals 1954-1958 (1995). Hil zen arte, Literatura kritikako irakasle izan zen Columbiako Unibertsitatean (Nueva York).

Ginsberg Bob Dylanekin, Elsa Dorfmannen argazkian.

Obra

• Howl and Other Poems (1956) ISBN 978-0-87286-017-9
• Kaddish and Other Poems (1961) ISBN 978-0-87286-019-3
• Empty Mirror: Early Poems (1961) ISBN 978-0-87091-030-2
• Reality Sandwiches (1963) ISBN 978-0-87286-021-6
• The Yage Letters (1963) – William Burroughsekin batera
• Planet News (1968) ISBN 978-0-87286-020-9
• First Blues: Rags, Ballads & Harmonium Songs 1971 - 1974 (1975), ISBN 0-916190-05-6
• The Gates of Wrath: Rhymed Poems 1948–1951 (1972) ISBN 978-0-912516-01-1
• The Fall of America: Poems of These States (1973) ISBN 978-0-87286-063-6
• Iron Horse (1972)
• Sad Dust Glories: poems during work summer in woods (1975)
• Mind Breaths (1978) ISBN 978-0-87286-092-6
• Plutonian Ode: Poems 1977–1980 (1981) ISBN 978-0-87286-125-1
• Collected Poems 1947–1980 (1984) ISBN 978-0-06-015341-0. Berrargitaratuta beste izenburuz: Collected Poems 1947-1997, New York, Harper Collins, 2006
• White Shroud Poems: 1980–1985 (1986)
• Cosmopolitan Greetings Poems: 1986–1993 (1994)
• Howl Annotated (1995)
• Illuminated Poems]] (1996)
• Selected Poems: 1947–1995]] (1996)
• Death and Fame: Poems]] 1993–1997 (1999)
• Deliberate Prose]] 1952–1995 (2000)
• Howl & Other Poems 50th Anniversary Edition (2006) ISBN 978-0-06-113745-7
• The Book of Martyrdom and Artifice: First Journals and Poems 1937-1952]] (Da Capo Press, 2006)
• The Selected Letters of Allen Ginsberg and Gary Snyder]] (Counterpoint, 2009)
• I Greet You At The Beginning of a Great Career - Lawrence Ferlinghetti eta Allen Ginsbergrren arteko korrespondentzia aukeratua, 1955-1997 (CityLights, 2015)

"Ulua" I eta II

Bere poema epiko "Howl" ziur aski bere lan ezagunena izan daiteke. Hasierako lerroa, "Nire belaunaldiko buru argienak ikusi ditut suntsituta / eromenez" askotan errepikatua izan da. Testuaren bitartez olerkariak kapitalismoaren indar txikitzailea eta gizartearen konformismoa horren aurrean salatu nahi zuen. Poemaren lehenengo partea, Carl Solomoni eskainita, 1955eko urrian San Franciscoko arte areto batean Allen Ginsberg eta Jack Kerouacek antolatutako poesia errezitalean irakurri zuen Ginsbergek. Arrakasta erabatekoa izan zen eta hurrengo urtean, 1956an, City Ligths Books-eko editorea zen Lawrence Ferlinghettik Howl and Other Poems poema liburuan argitaratu zuen. Liburuak hasieran ez zuen bide luzea egin: lizuna zela eta, bahitua izan zen. Horri esker adierazpen askatasunaren aldeko kanpaina handi bat antolatu zen eta, azkenik, Clayton W. Horn epailak gizarte intereseko poema deklaratu zuen, debekua altxatuz. Ordurako "Ulua" Beat belaunaldiaren ikurra bilakatua zen.

"Ulua"ren bigarren atala Ginsbergek peiote drogaren eraginpean idatzi zuen. Horretan idazlearen grina esperimentala ikus daiteke eta zen drogen eraginez idatzi zuen azken aldia izan; esaterako LSDz ere esperimentatu zuen.

"Ulua" poema Harkaitz Canok euskaratu zuen (Susa, 2005).

Kanpo estekak

• "Howl" (Ulua) poema Harkaitz Canok euskaratuta Entzuteko bertsioa
• (Ingelesez) Allen Ginsberg web orria

• Datuak: Q6711
• Multimedia: Allen Ginsberg / Q6711