All-Ireland Senior Football Championship

All-Ireland Senior Football Championship, irlanderaz Craobh Shinsear Peile na hÉireann (euskaraz Irlanda Osoko Futbol Gaeliko Senior Txapelketa) Irlandako futbol gaeliko kanporaketa bidezko txapelketa nagusia da. Udaldeko hilabeteetan zehar Gaelic Athletic Association erakundeak antolatutako txapelketa da, urtero irailaren hirugarren edo laugarren igandean Dublingo Croke Park zelai mitikoan ospatu ohi den All-Ireland Football Final finalak amaiera ematen diolarik. Azken hau Irlanda osoan biziki jarraitua eta zaletu ugari dituen ekitaldia delarik. Txapelketa honetako eta finalaren irabazlea Sam Maguire Kopa kopa bereganatu ohi du. Txapelketaren babesleak SuperValu, Ulster Bank eta Vodafone dira.

All-Ireland Senior Football Championship
Craobh Shinsear Peile na hÉireann
Irlanda Osoko Futbol Gaeliko Senior Txapelketa
KirolaFutbol gaelikoa
EskualdeaIrlanda
Sorrera urtea1887
AntolatzaileaElkarte Atletiko Gaeliko
GaraikurraSam Maguire Kopa
Partehartzaileak33
Aurtengo irabazleaDublin GAA
(2018: 28. aldia)
www.gaa.ie

Formatua aldatu

Irlanda konderri bakoitza bere probintziako txapelketan lehiatu ohi da. Probintzietako lau txapelketak Munster, Leinster, Ulster eta Connacht probintzietakoak dira (azken horretan Londres eta New York hirietako taldeek ere parte hartzen dutelarik). Probintzia mailako txapelketa hauek partidu bakarreko kanporaketa zuzenaren bidez funtzionatzen dute, eta maiatza, ekaina eta uztaileko hilabeteetan zehar jokatu ohi dira. Probintzia Txapelketa bakoitzeko irabazleek All-Ireland Series delakoetan bere lekua lortzen dute, All-Ireland Series direlako hauek, All-Ireland Football Championship txapelketako kanporaketa fase finala osatzen dute eta abuztua eta irailean jokatu ohi dira.

 
Kerry GAA eta Cork GAA taldeetako jarraitzaile eta zaletuak Croke Park zelaiko armailetan.

Aurreko aldiko Probintzia Txapelketetan porrot egin duten 28 taldeei All-Ireland Series edo fase finalera iragateko bigarren aukera bat ematen zaie, hau sailkapen serien bidez burutzen da. Sailkapen serie hauek ekaina eta uztaila bitartean jokatu ohi dira, gisa honetara:

  • 1. Txanda: Probintzia finalerdietan egon izandu ez diren 16 taldeek partidu bakarreko kanporaketa bat jokatu ohi dute. 8 galtzaileak behin betiko kalean gelditzen dira. Aldiz, 8 irabazleak 2. Txandara igarotzen dira.
  • 2. Txanda: 1. Txandako 8 irabazleak probintzia finalerdietako 8 galtzaileen aurka partida bakarrera jokatu ohi dute.
  • 3. Txanda: 2. Txandako 8 irabazleak euren artean partida bakarreko kanporaketa bat jokatu ohi dute.
  • 4. Txanda: 3. Txandako 4 irabazleak probintzia finaletako 4 galtzaileen aurka jokatu ohi dute.

All-Ireland Series:

  • Final laurdenak: Sailkapeneko 4. Txandako 4 irabazleak Probintzia Txapelketetako irabazleen aurka partida bakarreko kanporaketan lehiatu ohi dira.
  • Finalerdiak: Final laurdenetako irabazleak euren artean partida bakarrera lehiatu ohi dira.
  • All-Ireland Final: Iraileko 3. Igandean finalerdietako 2 talde irabazleak euren artean lehiatu, eta ondoren urte horretako All-Ireland Champion ("Irlanda Osoko Txapelduna") koroatzen da. Dublin hiriko Croke Park zelai mitikoan jokatu ohi da.

Estadio nagusiak aldatu

Dublin Thurles Limerick Killarney
Croke Park Semple Stadium Gaelic Grounds Fitzgerald Stadium
53°21′38.70″N 6°15′4.80″W / 53.3607500°N 6.2513333°W / 53.3607500; -6.2513333 52°40′55.91″N 7°49′30.40″W / 52.6821972°N 7.8251111°W / 52.6821972; -7.8251111 52°40′12.50″N 8°39′15.10″W / 52.6701389°N 8.6541944°W / 52.6701389; -8.6541944 52°3′58.75″N 9°30′28.56″W / 52.0663194°N 9.5079333°W / 52.0663194; -9.5079333
Edukiera: 82.300 Edukiera: 53.500 Edukiera: 49.866 Edukiera: 43.180
     
Castlebar Clones
MacHale Park St Tiernach's Park
53°51′13.92″N 9°17′3.93″W / 53.8538667°N 9.2844250°W / 53.8538667; -9.2844250 54°11′8.04″N 7°13′57.86″W / 54.1855667°N 7.2327389°W / 54.1855667; -7.2327389
Edukiera: 42.000 Edukiera: 36.000
 
Galway Cork Belfast Cavan
53°15′47.92″N 9°5′2.98″W / 53.2633111°N 9.0841611°W / 53.2633111; -9.0841611 51°53′59.10″N 8°26′6.15″W / 51.8997500°N 8.4350417°W / 51.8997500; -8.4350417 54°34′23.90″N 5°59′2.35″W / 54.5733056°N 5.9839861°W / 54.5733056; -5.9839861 53°58′54.54″N 7°21′33.38″W / 53.9818167°N 7.3592722°W / 53.9818167; -7.3592722
Pearse Stadium Páirc Uí Chaoimh Casement Park Breffni Park
Edukiera: 26.197 Edukiera: 45.000 Edukiera: 32.500 Edukiera: 32.000
   

Irabazleak urtez-urte aldatu

Urtea Txapelduna Tantoak Txapeldunordea Tantoak
1887 Limerick 1-4 Louth 0-3
1888 Ez zen ospatu
1889 Tipperary 3-6 Laois 0-0
1890 Cork 2-4 Wexford 0-1
1891 Dublin 2-1 Cork 1-9
1892 Dublin 1-4 Roscommon 1-0
1893 Wexford 1-1 Cork 0-1
1894 Dublin 0-5 Cork 1-2
1895 Tipperary 0-4 Meath 0-3
1896 Limerick 1-5 Dublin 0-7
1897 Dublin 2-6 Cork 0-2
1898 Dublin 2-8 Waterford 0-4
1899 Dublin 1-10 Cork 0-6
1900 Tipperary 3-7 London 0-2
1901 Dublin 0-14 London 0-2
1902 Dublin 2-8 London 0-4
1903 Kerry 0-11 London 0-3
1904 Kerry 0-5 Dublin 0-2
1905 Kildare 1-7 Kerry 0-5
1906 Dublin 0-5 Cork 0-4
1907 Dublin 0-6 Cork 0-2
1908 Dublin 1-10 London 0-4
1909 Kerry 1-9 Louth 0-6
1910 Louth - Kerry -
1911 Cork 6-6 Antrim 1-2
1912 Louth 1-7 Antrim 1-2
1913 Kerry 2-2 Wexford 0-3
1914 Kerry 2-3 Wexford 0-6
1915 Wexford 2-4 Kerry 2-1
1916 Wexford 3-4 Mayo 1-2
1917 Wexford 0-9 Clare 0-5
1918 Wexford 0-5 Tipperary 0-4
1919 Kildare 2-5 Galway 0-1
1920 Tipperary 1-6 Dublin 1-2
1921 Dublin 1-9 Mayo 0-2
1922 Dublin 0-6 Galway 0-4
1923 Dublin 1-5 Kerry 1-3
1924 Kerry 0-4 Dublin 0-3
1925 Galway 3-2 Cavan 1-2
1926 Kerry 1-4 Kildare 0-4
1927 Kildare 0-5 Kerry 0-3
1928 Kildare 2-6 Cavan 2-5
1929 Kerry 1-8 Kildare 1-5
1930 Kerry 3-11 Monaghan 0-2
1931 Kerry 1-11 Kildare 0-8
1932 Kerry 2-7 Mayo 2-4
1933 Cavan 2-5 Galway 1-4
1934 Galway 3-5 Dublin 1-9
1935 Cavan 3-6 Kildare 2-5
1936 Mayo 4-11 Laois 0-5
1937 Kerry 4-4 Cavan 1-7
1938 Galway 2-4 Kerry 0-7
1939 Kerry 2-5 Meath 2-3
1940 Kerry 0-7 Galway 1-3
1941 Kerry 1-8 Galway 0-7
1942 Dublin 1-10 Galway 1-8
1943 Roscommon 2-7 Cavan 2-2
1944 Roscommon 1-9 Kerry 2-4
1945 Cork 2-5 Cavan 0-7
1946 Kerry 2-8 Roscommon 0-10
1947 Cavan 2-11 Kerry 2-7
1948 Cavan 4-5 Mayo 4-4
1949 Meath 1-10 Cavan 1-6
1950 Mayo 2-5 Louth 1-6
1951 Mayo 2-8 Meath 0-9
1952 Cavan 0-9 Meath 0-5
1953 Kerry 0-13 Armagh 1-6
1954 Meath 1-13 Kerry 1-7
1955 Kerry 0-12 Dublin 1-6
1956 Galway 2-13 Cork 3-7
1957 Louth 1-9 Cork 1-7
1958 Dublin 2-12 Derry 1-9
1959 Kerry 3-7 Galway 1-4


Urtea Txapelduna Tantoak Txapeldunordea Tantoak
1960 Down 2-10 Kerry 0-8
1961 Down 3-6 Offaly 2-8
1962 Kerry 1-12 Roscommon 1-6
1963 Dublin 1-9 Galway 0-10
1964 Galway 0-15 Kerry 0-10
1965 Galway 0-12 Kerry 0-9
1966 Galway 1-10 Meath 0-7
1967 Meath 1-9 Cork 0-9
1968 Down 2-12 Kerry 1-13
1969 Kerry 0-10 Offaly 0-7
1970 Kerry 2-19 Meath 0-18
1971 Offaly 1-14 Galway 2-8
1972 Offaly 1-19 Kerry 0-13
1973 Cork 3-17 Galway 2-13
1974 Dublin 0-14 Galway 1-6
1975 Kerry 2-12 Dublin 0-11
1976 Dublin 3-8 Kerry 0-10
1977 Dublin 5-12 Armagh 3-6
1978 Kerry 5-11 Dublin 0-9
1979 Kerry 3-13 Dublin 1-8
1980 Kerry 1-9 Roscommon 1-6
1981 Kerry 1-12 Offaly 0-8
1982 Offaly 1-15 Kerry 0-17
1983 Dublin 1-10 Galway 1-8
1984 Kerry 0-14 Dublin 1-6
1985 Kerry 2-12 Dublin 2-8
1986 Kerry 2-15 Tyrone 1-10
1987 Meath 1-14 Cork 0-11
1988 Meath 0-13 Cork 0-9
1989 Cork 0-17 Mayo 1-11
1990 Cork 0-11 Meath 0-9
1991 Down 1-16 Meath 1-14
1992 Donegal 0-18 Dublin 0-14
1993 Derry 1-14 Cork 2-8
1994 Down 1-12 Dublin 0-13
1995 Dublin 1-10 Tyrone 0-12
1996 Meath 2-9 Mayo 1-11
1997 Kerry 0-13 Mayo 1-7
1998 Galway 1-14 Kildare 1-10
1999 Meath 1-11 Cork 1-8
2000 Kerry 0-17 Galway 1-10
2001 Galway 0-17 Meath 0-8
2002 Armagh 1-12 Kerry 0-14
2003 Tyrone 0-12 Armagh 0-9
2004 Kerry 1-20 Mayo 2-9
2005 Tyrone 1-16 Kerry 2-10
2006 Kerry 4-15 Mayo 3-5
2007 Kerry 3-13 Cork 1-9
2008 Tyrone 1-15 Kerry 0-14
2009 Kerry 0-16 Cork 1-9
2010 Cork 0-16 Down 0-15
2011 Dublin 1-12 Kerry 1-11
2012 Donegal 2-11 Mayo 0-13
2013 Dublin 2-12 Mayo 1-14
2014 Kerry 2-9 Donegal 0-12
2015 Dublin 0-12 Kerry 0-9
2016 Dublin 2-19 Westmeath 0-10
2017 Dublin 1-17 Mayo 1-16
2018 Dublin 2-17 Tyrone 1-14
2019 Dublin 1-18 Kerry 0-15
2020 Dublin 2–14 Mayo 0–15
2021 Tyrone 2-14 Mayo 0–15

Taldeak lortutako txapelketen arabera aldatu

Taldea Irabazitako finalak Azkeneko garaipena Galdutako finalak Azkeneko final galdua
1 Kerry 37 2014 20 2019
2 Dublin 29 2019 13 1994
3 Galway 9 2001 13 2000
4 Cork 7 2010 16 2009
4 Meath 7 1999 9 2001
6 Cavan 5 1952 6 1949
7 Wexford 5 1918 3 1914
8 Down 5 1994 1 2010
9 Kildare 4 1928 5 1998
10 Tipperary 4 1920 1 1918
11 Mayo 3 1951 10 2017
12 Offaly 3 1982 3 1981
13 Louth 3 1957 3 1950
14 Tyrone 3 2008 3 2018
15 Roscommon 2 1944 4 1980
16 Limerick 2 1896 0
17 Donegal 2 2012 0
18 Armagh 1 2002 3 2003
19 Derry 1 1993 1 1958

Ikus gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu