Alins
Alins edo Alins de Vallferrera Kataluniako iparraldeko udalerri mugakidea da, Pallars Sobirà eskualdean eta Lleidako probintzian kokatua, Andorra eta Okzitaniarekiko mugan. 2008ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera, 265 biztanle zituen. 183,19 km²-ko azalera du.
| Alins | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kataluniako udalerria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Espainia | ||||||||||
| Autonomia |  Katalunia | ||||||||||
| Probintzia | Lleidako probintzia | ||||||||||
| Eskualdea | Pallars Sobirà | ||||||||||
| Alkatea | Manel Pérez Cantalosella (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Alins | ||||||||||
| Posta kodea | 25574 | ||||||||||
| INEk ezarritako kodea | 25017 | ||||||||||
| Herriburua | vila d'Alins (en) | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°33′02″N 1°19′11″E / 42.550555555556°N 1.3197222222222°E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 183.2 km² | ||||||||||
| Altuera | 1.048 m | ||||||||||
| Mugakideak | Esterri de Cardós, Lladorre, Tírvia, Vall de Cardós, Les Valls de Valira, Farrera, Auzat eta La Massana | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 282 (2023) −3 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 1,54 bizt/km² | ||||||||||
| Etxebizitzak | 52 | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||||
| Matrikula | L | ||||||||||
| Hizkuntza ofiziala | katalan | ||||||||||
| alins.ddl.net | |||||||||||
Ohiko abiapuntua da Pica d'Estats mendira igotzeko.
Herriak aldatu
- Ainet de Besan.
- Araós.
- Àreu.
- Besan.
- Norís.
- Buiro eta Virós (biztanlerik gabe).
Geografia aldatu
Ingurune naturala aldatu
Ekialdeko Pirinioetako ingurune naturalean kokatuta dago, Alt Pirineuko Parke Naturalaren esparruaren barruan. Aipatzekoak dira Circ de Baborte, Circ de Baiau, Pla de Boet, Vall principal de la Noguera de Vallferrera eta Vall de la Noguera de Tor izeneko zirku eta ibarrak.
Halaber, udalerriak borda eta aterpetxe hauek ditu: Cabana de Basello, Cabana de Boet, Refugi del Cinquantenari, Refugi del Gall Fer, Refugi Josep Maria Montfort eta Refugi de Vall Ferrera.
Mugakideak aldatu
Pallars Sobirà eskualde bereko udalerri mugakideak honako hauek ditu: Hegoaldean Farrera, mendebaldean Esterri de Cardós, Vall de Cardós eta Tírvia eta ipar-mendebaldean Lladorre. Bestela, ipar-ekialdean Ausat (Ariège), ekialdean Andorrako printzerria eta hego-ekialdean Les Valls de Valira (Alt Urgell) ditu.
Demografia aldatu
| 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2009 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 242 | 213 | 225 | 820 | 791 | 692 | 576 | 391 | 313 | 307 | 272 | 265 |
Ondare arkitektonikoa aldatu
Erlijiosoa aldatu
Arte erromanikoaren adibide ugari topatu daiteke Alinsen, guztiz edo partzialki mota honetakoak diren 19 eliza hauetan:
- Sant Julià d'Ainet de Besan
- Sant Martí d'Alins
- Sant Quirze d'Alins
- Sant Vicenç d'Alins
- Sant Esteve d'Araós
- Sant Francesc d'Araós
- Sant Joan d'Àreu
- Santa Maria de Besan
- Sant Miquel de Besan
- Santa Maria de Buiro
- Mare de Déu de Montserrat de Casa Coix
- Sant Ramon de Casa Ramonet
- Sant Feliu de la Força d'Àreu
- Sant Pere de la Força (de Tor)
- Sant Serni de Norís
- Sant Ambròs de Tor
- Sant Pere de Tor
- Santa Maria de la Torre
- Sant Lliser de Virós
Azkenik, Creu de terme d'Alins izeneko gurutzea ere nabarmentzekoa da.
Zibila aldatu
Erdi Aroko bataila eta gorabehera ugariren lekuko dira gaur egun arte iritsi diren osorik edo zatika ondorengo gaztelu eta eraikinak: Força d'Alins, Força d'Araós, Força d'Àreu, Castell de Tor eta Colomar de la Torre de les Bruixes.
Halaber, aipatzekoak dira Serradora i Molí Fariner d'Àreu zerrategi eta errota.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
- (Katalanez) Alinsko udalaren webgunea.
