Abdulrazak Gurnah

idazle britainiarra

Abdulrazak Gurmah (Zanzibar, 1948ko abenduaren 20a) tanzaniar eleberrigilea da. 2021eko Literaturako Nobel saria jaso zuen.[1] Kontinente honetako bosgarren idazlea horrelako sari handia irabazten, Soyinka, Gordimer, Coetzee eta Lessing ostean.

Abdulrazak Gurnah

Booker Prize judge (en) Itzuli

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakAbdulrazak Gurnah
JaiotzaZanzibar1948ko abenduaren 20a (75 urte)
Herrialdea Erresuma Batua
 Tanzania
Hezkuntza
HeziketaKenteko Unibertsitatea Doktoretza
Londresko Unibertsitatea
Hizkuntzakingelesa
swahilia
Jarduerak
Jarduerakeleberrigilea, unibertsitateko irakaslea, prosalaria, editore-laguntzailea eta idazlea
Enplegatzailea(k)Kenteko Unibertsitatea
Bayero University Kano (en) Itzuli  (1980 -  1982)
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaErrege Literatura Elkartea
Genero artistikoaProsa

Bizitza aldatu

Abdulrazak Gurmah Zanzibarko Sultanerrian jaio zen 1948ko abenduaren 20an. Zanzibarko Iraultzaren ondoren, Ingalaterrara alde egin zuen, sorterrian bizi zuen jazarpenetik ihesi.[1] Canterburyko Christ Church Unibertsitatean ikasi ondoren, 1968an doktoregoa lortu zuen Kenteko Unibertsitatean Criteria in the Criticism of West African Fiction tesiarekin.

1980tik 1983ra, irakasle izan zen Kanoko Unibertsitatean, Nigerian. Ondoren, Kenteko Unibertsitatean (Ingalaterra) irakatsi zuen, 2017an erretiroa hartu zuen arte. Literatura poskoloniala izan zen haren ikerketa esparrua.[1]

Ama hizkuntza swahilia duen arren, ingelesez idatzi eta eman ditu argitara bere eleberriak; hala ere, ingelesezko, swahilizko eta alemanezko esamoldeak sartu ohi ditu bere lanetan. Erbestea, kide izatea, kolonialismoa eta estatuak promesak ez betetzea dira haren eleberrien ardatzak. Aipagarriak dira Paradise (1994), Desertion (2005) eta By the Sea (2001). Horrez gainera, afrikar literaturari buruzko hainbat saiakera eman ditu argitara eta, besteak beste, V. S. Naipaul, Salman Rushdie eta Zoë Wicomb idazleei buruzko artikuluak ere.[1]

2021eko Literaturako Nobel saria jaso zuen. Kolonialismoa lantzeko duen ikuspegia laudatu zuen epaimahaiak, eta baita errefuxiatuen patua deskribatzeko bere modua ere, "kulturen eta kontinenteen arteko amildegian". "Kolonialismoaren eraginetan murgiltzeko duen modu tolesgabea" nabarmendu zioten. Haren begirada "etsia eta soila" dela ere azaldu zuten, eta etengabe egiten diola aurre konponketa errazak espero dituen irakurleari.[1]

Lanak aldatu

Eleberriak aldatu

Istorio laburrak aldatu

  • "Cages" (1984), in African Short Stories. Ed. by Chinua Achebe and Catherine Lynette Innes. Heinemann Educational Books. ISBN 9780435902704
  • "Bossy" (1994), in African Rhapsody: Short Stories of the Contemporary African Experience. Ed. by Nadežda Obradović. Anchor Books. ISBN 9780385468169
  • "Escort" (1996), in Wasafiri, vol. 11, no. 23, 44–48. doi:10.1080/02690059608589487
  • "The Photograph of the Prince" (2012), in Road Stories: New Writing Inspired by Exhibition Road. Ed. by Mary Morris. Royal Borough of Kensington & Chelsea, London. ISBN 9780954984847
  • "My Mother Lived on a Farm in Africa" (2006)
  • "The Arriver's Tale", Refugee Tales (2016)
  • "The Stateless Person’s Tale", Refugee Tales III (2019)

Saiakerak, kritikak eta ez-fikziozkoak aldatu

  • "Matigari: A Tract of Resistance." In: Research in African Literatures, vol. 22, no. 4, Indiana University Press, 1991, pp. 169–72. JSTOR 3820366.
  • "Imagining the Postcolonial Writer." In: Reading the 'New' Literatures in a Postcolonial Era. Ed. by Susheila Nasta. D. S. Brewer, Cambridge 2000. ISBN 9780859916011.
  • "The Wood of the Moon." In: Transition, no. 88, Indiana University Press, Hutchins Center for African and African American Research at Harvard University, 2001, pp. 88–113. JSTOR 3137495.
  • "Themes and Structures in Midnight’s Children." In: The Cambridge Companion to Salman Rushdie. Ed. by Abdulrazak Gurnah. University Press, Cambridge 2007. ISBN 9780521609951.
  • "Mid Morning Moon". In: Wasafiri, vol. 26, no. 2, pp. 25–29 doi:10.1080/02690055.2011.557532.Abdulrazak Gurnah (July 2011).
  • "The Urge to Nowhere: Wicomb and Cosmopolitanism". Safundi. 12 (3–4): 261–275. doi:10.1080/17533171.2011.586828. ISSN 1543-1304. Wikidata Q108824246.
  • "Learning to Read." In: Matatu, no. 46, 2015, pp. 23–32, 268.

Argitaratzailea aldatu

  • Essays on African Writing (Pearson Education Limited, 1995)
  • A Companion to Salman Rushdie (Cambridge University Press, 2007)

Ikus, gainera aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. a b c d e Astiz, Iñigo. (2021-10-7). «Abdulrazak Gurnah eleberrigileak irabazi du Literaturako Nobel Saria» Berria CC BY-SA 4.0 (Noiz kontsultatua: 2021-10-12).
  2. Astiz, Iñigo. «Literatur bidaia bat Tanzaniara» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-05).
  3. Berria. (2023-10-16). «Maialen Berasategi Catalanek eta Joxemari Berasategi Zurutuzak irabazi dute Itzulpengintzako Euskadi saria» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-10-16).

Kanpo estekak aldatu