AC Milan
Associazione Calcio Milan Milango futbol taldea da, munduko arrakastatsuenetarikoa. Txapeldunen Liga-a 7 aldiz, Kontinente arteko Futbol Kopa 3, FIFAren Kluben arteko Munduko Kopa 1, Serie A (Italiako liga) 19 eta Italiako Kopa 5. Etxeko partiduak San Siro estadioan jokatu ohi ditu.
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ezizena(k) | Rossoneri (gorri-beltzak) Il Diavolo (deabrua) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sorrera | 1899 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Futbol zelaia | San Siro edukiera: 80.018 [1] lagun inaugurazioa: 1926 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Presidentea |  Paolo Scaroni | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Entrenatzailea | Stefano Pioli | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Liga | Serie A | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2022-23 | 4.a | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Webgunea | Webgune ofiziala | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia aldatu
Sorrera eta hasierako urteak aldatu
Alfred Edwards britaniarrak fundatu zuen kluba 1899an. Haren jatorria zela eta, ingelesezko izena eman zion, Milan, italierazko Milano jarri ordez. Taldearen goitizena rossoneri (gorribeltzak) da, elastikoko koloreak horiexek baitira.
Hasiera hartan Milan Cricket and Football Club izena zuen eta futbolaz gain Kriketean ere aritzen zen izan ere garai hartan aberatsek gogokoago baitzuten kriketa futbola baino. 1900an lehenengo titulua eskuratu zuen, Medaglia del Re (Erregearen domina), Juventus FC-ri 2-0 irabaziz eta hamarkada honetan Italiako hiru liga irabazi zituen, 1901, 1906 eta 1907an. Urte haietan jokalari ingelesen eta milandarren artean sorturiko taldea zen baina 1908an beraien artean istiluak izan ziren eta 43 bazkidek taldea utzi eta berria sortu zuten, Internazionale Football Club izena eman ziotena. Hiriko aberatsen taldea bihurtu zen Inter.
1916an Kopa Federala lortu zuen, txapelketa ez ofiziala baina Lehen Mundu Gerraren garaian Italiako Liga ordezkatu zuen.
Gerra arteko garai apala aldatu
1919an taldeak izena aldatu eta Milan Football Club ezarri zuen. Gerra bien arteko hiru hamarkadetan ez zuen titulurik eskuratu eta taldearen denboraldi apalena da. 1938an Italiar faxistek ez zituzten ingelesak gogoko eta hauen presioarengati taldeak berriz ere izena aldatu zuen, gaur egun daukan Associazione Calcio Milano.
Taldearen berpiztea aldatu
1949an hiru jokalari suediar fitxatu zituen Gunnar Nordahl (Il pompierone), Gunnar Gren (Il professore) eta Nils Liedholm (La stella venuta dal nord). Gre-No-Li ezizena hartu zuen hirukoteak. 1955ean Andrea Rizzoli presidente bihurtu eta garaipenak lortuz jarraitu zuen Milanek. 50eko hamarkadan Italiako lau liga eskuratu zituen eta nazioarte mailan bi Latindar Kopa lortu zituen, 1956koa Bilboko Athletic Kluba 2-1 gaindituz. 1958an Europako Kopako finala ere jokatu zuen, Real Madrilekin 3-2 galdu zuena.
Milandarren nagusitasuna aldatu
60ko hamarkada milandarren hamarkada izan zen izan ere hiriko bi taldeen artean Europako lau kopa lortu baitzituzten (AC Milanek 2 eta Interrek 2) eta Kontinente arteko hiru kopa (interrek 2 eta Milanek 1).
1961 urtean Nereo Rocco entrenatzailea iritsi zen eta 1963an Europako Kopa irabazi zuen SL Benfica 2-1 garaituz. Urte hartan Rccok taldea utzi eta Nils Liedholm jokalari ohia fitxatu zuen entrenatzaile kargurako. Hurrengo urteetan ordea Helenio Herreraren Interren itzalean egotea egokitu zitzaion. 1967an Liedholmek dimisioa aurkeztu eta Nereo Rocco itzuli zen. Honen eskutik 1968an Europako Errekopa eta 1969an Europako eta Kontinente arteko Futbol Kopak irabazi zituen.
70eko eta 80ko hamarkada apalak aldatu
Trantsizio urteak izan ziren eta Italiako hiru kopa irabzi bazituen ere Liga bakarraz jabetu zen eta Europa mailan ez zuen aurreko mailarik erakutsi. 1979ko Liga irabazi ondoren 1979-80an Felice Colombo presidentea futboleko ustelkeria kasuan (Totonero izenaz ezagutu zena) sarturik zegoela ikustean bigarren mailara jeitsiarazi zuten taldea. Lehen mailara berehala igo zen baina berriz ere B eriera itzuli zen.
Berlusconiren urrezko aroa aldatu
1986ko martxoaren 24ean Silvio Berlusconi magnateak erosi zuen kluba. 1988an Arrigo Sacchi fitxatu eta Milango taldearen "urrezko aroa" iritsi zen hasieran Sacchirekin eta 1991etik aurrera Fabio Capellorekin. Taldeko jokalariak mundu mailan ezagun bihurtu ziren: Franco Baresi kapitainarekin batera han ziren Paolo Maldini, Alessandro Costacurta, Mauro Tassotti, Roberto Donadoni, Carlo Ancelotti, eta herbehereetatik ekarritako Marco van Basten eta Ruud Gullit.
Italiako talde nagusia bihurtu zen 90. hamarkadan eta 1989, 1990, 1994ko Europako Kopak lortu zituen, bai eta 1989 eta 1990ko Kontinente artekoak ere.
XXI. mendearen hasiera Ancelottirekin (2001-2009) aldatu
Milanen hurrengo arrakasta Carlo Ancelotti jokalari ohiak lortu zuen. 2001eko azaroan izendatu ondoren, Ancelottik 2003ko Champions Leagueko finalera eraman zuen Milan, non juventus garaitu zuten klubaren seigarren Europako Kopa irabazteko zigorretan. Taldeak, orduan, Scudetto irabazi zuen 2003-04 denboraldian Champions Leagueko finalera iritsi aurretik, non Liverpoolek jipoitu zituen, nahiz eta 3 eta 0 lider izan. Bi urte geroago, bi taldeak berriro elkartu ziren 2007ko Champions Leagueko finalean, Milan 2 - 1 irabaziz titulua zazpigarren aldiz lortzeko. Taldeak FIFAko lehen Munduko Kopa irabazi zuen 2007ko abenduan. 2009an, Milango bigarren gerente luzeena bihurtu eta 420 partidu zuzendu ondoren, Ancelottik kluba utzi zuen Chelseako gerente kargua hartzeko.
Iskanbila ekonomikoa eta gorabeherak (2009-2019) aldatu
Denboraldi hartan, kluba Italian sortu zen eskandaluan murgilduta zegoen, non bost talderi leporatu zitzaien partiduetan tranpa egitea aldeko epaileak hautatuz. Ikerketa polizial batek Milango arduradunek zerikusirik ez zuela aitortu zuen, baina Italiako Futbol Federazioak (FIGC) erabaki zuen froga nahikoa zituela Milan Adriano Galliani presidenteordea botatzeko. Ondorioz, Milani 15 puntu kendu zizkioten ligan, eta 2006-07 denboraldiko UEFA Champions Leaguetik kanporatua izan zen. Apelazio batek zigor hori zortzi puntura murriztu zuen, eta horrek Champions Leagueko bere parte hartzea mantendu zion klubari.
Iskanbila ondoren, Milango Interrek Serie A menderatu zuen, lau Scudetto irabaziz. Hala ere, Zlatan Ibrahimović, Robinho eta Alexandre Pato bezalako jokalariek hamarkada erdiko arrakastetan parte hartu zuten jokalari askok lagunduta, Milanek 2010-2011 denboraldian liga irabaztea ahalbidetu zuen, 2003-04 denboralditik aurrenekoz.
Hala ere, Scudettoren ondoren, klubak kirol-krisi nabarmen batean erori zen. Klubak ez zuen lortu urte askotan Europako lehiaketetara sailkatzea.
2017ko azaroaren 27an, Montella entrenatzailea emaitza eskasengatik kanporatua izan zen, eta Gennaro Gattuso jokalari ohiak ordezkatu zuen.
Gattusoren agintaldiko lehen denboraldian, Milanek itxaropenak gainditu zituen eta kanpainako emaitza asko eman zituen 4. mailan. Azken lau partidak irabazi arren, Milanek huts egin zuen Champions Leaguean puntu 1 lortuz, bosgarren amaituz 68 punturekin. Milanek Champions Leaguerako sailkapena lortu ez ondoren, Gattusok dimisioa eman zuen.
Ibrahimović-en itzulera eta berriro ilusioa (2019-) aldatu
2019ko urrian, Stefano Pioli kontratatu zuten, Milan oso dinamika txarrean sartuta baitzegoen. Kontuak itxura txarra edukitzen jarraitu zuen, eta taldea jada ordezko entrenatzaile baten bila zebilen, Ralf Rangnick kandidatua zelarik. Urtarrilean ordea, Zlatan Ibrahimović itzuli zen, eta orduan dena aldatu zen. COVID-19 -ak eragin zuen geldialdiaren ondoren, taldeak beste itxura bat hartu zuen, eta 10 partidu jarraian eman zituen galdu gabe, hoietako 7 irabaziz, tartean Juventusi.
Gauzak horrela, Pioli-ren kontratua berritu zuten 2 urtez, eta Theo Hernandez, Gianluigi Donnarumma, Franck Kessié eta beste hainbat jokalariren maila onarekin eta Ibrahimović-en maila bikainarekin Europa League-era sailkatu ziren.
Uniformea aldatu
Sorreratik bertatik marra gorri eta beltzdun elastikoa erabili du, galtza zuri eta galtzerdi beltzekin. XXI mendean urte batzuetan galtza beltzak ere jantzi izan ditu. Historian zehar gehien aldatu dena marra gorri eta beltzen lodiera izan da.
Historikoa aldatu
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Azken urteak aldatu
|
|
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Palmaresa aldatu
Italian: 31 aldatu
- Italiako futbol liga (19): 1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022.
- Italiako futbol kopa (5): 1967, 1972, 1973, 1977, 2003.
- Italiako superkopa (7): 1988, 1992, 1993, 1994, 2004, 2011, 2016.
Nazioartean: 20 aldatu
Kontinente arteko Futbol Kopa aldatu
- Txapelduna (3): 1969, 1989, 1990.
- Finalista (4): 1963, 1993, 1994, 2003.
UEFAko Txapeldunen Liga aldatu
- Txapelduna (7): 1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007.
- Finalista (4): 1958, 1993, 1995, 2005.
Europako Errekopa aldatu
- Txapelduna (2): 1968, 1973.
Europako Superkopa aldatu
- Txapelduna (5): 1989, 1990, 1994, 2003, 2007.
Latindar Kopa aldatu
- Txapelduna (2): 1950, 1956.
- Finalista (1): 1953.
Mitropa Kopa aldatu
- Txapelduna (1): 1982.
Silvio Berlusconi trofeoa aldatu
- Txapelduna (1): 2023
Jokaturiko nazioarteko finalak aldatu
| Txapelketa | Urtea | Txapelduna | Emaitza | Finalista | Hiria |
|---|---|---|---|---|---|
| Kontinentearteko Kopa eta FIFA Kluben arteko Kopa |
1963 |  Santos FC |
2-4, 4-2, 1-0 | Milan | |
| 1969 | Milan | 3-0 , 1-2 |  Estudiantes de La Plata
| ||
| 1989 | Milan | 1-0 |  Atlético Nacional
| ||
| 1990 | Milan | 3-0 |  Club Olimpia
| ||
| 1993 | São Paulo |
3-2 | Milan | ||
| 1994 | Vélez Sarsfield |
2-0 | Milan | ||
| 2003 | Boca Juniors |
1-1 (pen 3:1) | Milan | ||
| 2007 | Milan | 4-2 | Boca Juniors
| ||
| Europako Kopa eta Txapeldunen Liga |
1957-58 |  Real Madril |
3-2 | Milan | Brusela |
| 1962-63 | Milan | 2-1 |  SL Benfica |
Londres | |
| 1968-69 | Milan | 4-1 |  Ajax Amsterdam |
Madril | |
| 1988-89 | Milan | 4-0 |  FC Steaua Bucuresti |
Bartzelona | |
| 1989-90 | Milan | 1-0 | SL Benfica |
Viena | |
| 1957-58 |  Olympique de Marseille |
1-0 | Milan | Munich | |
| 1993-94 | Milan | 4-0 |  FC Barcelona |
Atenas | |
| 1994-95 | Ajax Amsterdam |
1-0 | Milan | Viena | |
| 2002-03 | Milan | 0-0 (pen:3-2) | Juventus FC |
Manchester | |
| 2004-05 |  Liverpool FC |
3-3 (pen:3-2) | Milan | Istanbul | |
| 2006-07 | Milan | 2-1 | Liverpool FC |
Atenas | |
| Europako Superkopa | 1973 | Ajax Amsterdam |
6-1 (0-1, 6-0) | Milan | |
| 1989 | Milan | 2-1 (1-1, 1-0) | FC Barcelona
| ||
| 1990 | Milan | 3-1 (1-1, 2-0) | UC Sampdoria
| ||
| 1993 | AC Parma |
2-1 (0-1, 2-0(luz)) | Milan | ||
| 1994 | Milan | 2-0 (0-0, 2-0) | Arsenal FC
| ||
| 2003 | Milan | 1-0 | FC Porto
| ||
| 2007 | Milan | 3-1 | Sevilla FC
| ||
| UEFA Kopa eta Europa League |
Titulurik
ez | ||||
| Europako Errekopa | 1967-68 | Milan | 2-0 |  Hamburger SV
| |
| 1972-73 | Milan | 1-0 | Leeds United
| ||
| 1973-74 |  FC Magdeburg |
2-0 | Milan |
2023/2024 Taldea aldatu
2023ko uztailaren 20an eguneratua.
|
|
Euskal taldeen aurkako partidak aldatu
Hauek dira Europako txapelketa ofizialetan Milanek euskal taldeen aurka jokatu dituen partidak:
| Denboraldia | Txapelketa | Fasea | Etxekoa | Emaitza | Kanpokoa |
|---|---|---|---|---|---|
| 1956 | Latindar Kopa | Finala | Milan | 3-1 | Athletic |
| 1976-77 | UEFA Kopa | Final zortzirenak | Athletic Milan |
4-1 3-1 |
Milan Athletic |
Erreferentziak aldatu
- ↑ Sansiro.net Sartze-data: 2016-8-15.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
- (Italieraz) Milanen izenburua
| 2022-23ko Serie A | 
|
|---|---|
| Atalanta | Bologna | Cremonese | Empoli | Fiorentina | Hellas Verona | Inter Milan | Juventus | Lazio | Lecce Milan | Monza | Napoli | Roma | Salernitana | Sampdoria | Sassuolo | Spezia | Torino | Udinese |