DES: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
132. lerroa:
 
== Deskribapena ==
[[Irudi:DES-main-network.png|right|270px220px|thumb|''1 irudia'' — Feistel-en egitura orokorra DESn]]
 
DES blokekako zifraketaren prototipo algoritmoa da — bit luzera jakin bateko testu garbi bat hartzen du algoritmo honek, eta eragiketa konplexu batzuren bidez luzera berdineko testu zifratuan eraldatzen du. DESren kasuan blokearen tamaina 64 bitekoa da. DESk [[gako kriptografiko]] bat ere erabiltzen du eraldaketa aldatzeko, modu honetan kodeketan erabilitako gakoa ezagutzen dutenek bakarrik egin dezakete deszifraketa. Gakoak 64 biteko luzera du, baina hauetatik bakarrik 56 erabiltzen dira algoritmoan. Gainontzeko 8 bitak [[paritate]]a egiaztatzeko bakarrik erabiltzen dira, eta gero baztertu egiten dira. Beraz, DESren gako luzera eraginkorra 56 bitekoa da, eta horrela zehazten da.
147. lerroa:
 
=== Feistel-en funtzioa (F) ===
[[Irudi:DES-f-function.png|left|thumb|270px|''2 irudia'' — DESren Feistel funtzioa (F-funtzioa)]]
 
F-funtzioak, ''2 irudian'' irudikatzen da, 32 biteko bloke erdi baten gainean egiten du lan eta lau pausoz osatzen da.
[[Irudi:DES-f-function.png|left|thumb|270px|''2 irudia'' — DESren Feistel funtzioa (F-funtzioa)]]
 
# ''Hedapena'' — 32 biteko blokearen erdia 48 bitetara luzatzen da hedapen permutazioaren bidez, diagraman ''E'' deitua, bit batzuk errepikatu egiten dira.
156. lerroa:
# ''Permutazioa'' — azkenik, S-kutxen 32 irteerak permutazio finko batekin berrantolatzen dira; ''P-kutxa''.
 
S-kutxen ordezkapenen txandakatzeak, eta P-kutxaren permutazioaren eta E-hedapenaren txandakatzeak "nahasmena eta zabalkundea" dakartzate. Kontzeptu hau zifratze bat segurua eta praktikoa izateko derrigorrezko baldintza bezala identifikatu zuen [[Claude Shannon]]-ek [[1940ko hamarkadanhamarkada|40ko hamarkadan]].
[[Irudi:DES-key-schedule.png|right|thumb|270px220px|''3 irudia'' — DESren gakoen sorkuntza.]]
 
=== Gako sorkuntza ===
[[Irudi:DES-key-schedule.png|right|thumb|270px|''3 irudia'' — DESren gakoen sorkuntza.]]
 
''3 irudiak'' zifraketarako gako sorkuntza irudikatzen du — azpi-gakoak emateaz arduratzen den algoritmoa. Lehenengo, hasierako gakoaren 64 bitetatik 56 hartzen dira ''Aukeraketa Permutazioa 1en'' bidez (''PC-1'') — beste zortzi bitak alde batera utz daitezke edo bestela paritatea egiaztatzeko erabili. 56 bitak 28 biteko bi zatitan banatzen dira; ondoren zati bakoitza bere aldetik maneiatzen da. Txanda bakoitzean, bi zatiak ezkerrera lekualdatzen dira bit bat edo bi bit (txandaren arabera), eta 48 biteko azpi-gakoa sortzen da ''Aukeraketa Permutazioa 2aren'' bidez (''PC-2'') — 24 bit ezkerreko zatikoa eta 24 bit eskuinekoa. Lekualdaketek (diagraman "<<<" ikurrarekin azaltzen da) azpi-gako bakoitzerako bit multzo ezberdina erabiltzen dela ziurtatzen dute; gutxi gorabehera bit bakoitza 14 aldiz erabiltzen da 16 azpi-gakoetan.