Bakteriofago: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: bg, ca, cs, da, de, el, eo, es, fa, fi, fr, he, hr, is, it, ja, ka, ko, ku, lt, lv, nl, no, pl, pt, ru, simple, sk, sl, sv, tr, uk, zh
No edit summary
1. lerroa:
[[Image:Bacteriophage.jpg|thumb|right|200px|Bakteriofagoak mikroskopio elektronikoan ikusita]]
'''Bakteriofagoak''' edo '''''fagoak''''' (labur esanda) [[bakterio]]ak soilik kutsatzen dituzten [[birus]]ak dira. 1915. urtean lehen aldiz aipatuak, egun ehunka fago ezagutzen dira. Ikerketa genetikoan funtsezko zeregina burutu dute, bakterioengan [[gene]]ak klonatzeko oso erabiliak izan baitira.
 
 
'''Bakteriofagoak''' edo '''fagoak''' (labur esanda) [[bakterio]]ak soilik kutsatzen dituzten [[birus]]ak dira. 1915. urtean lehen aldiz aipatuak, egun ehunka fago ezagutzen dira. Ikerketa genetikoan funtsezko zeregina burutu dute, bakterioengan [[gene]]ak klonatzeko oso erabiliak izan baitira.
 
 
== Egitura ==
 
[[Image:Bacteriophage structure.png|thumb|300px|Bakteriofago baten egitura]]
 
 
Bakteriofagoek egitura konplexua dute, gainontzeko birusekin alderatuta. Gehienetan bi zati bereizten dira: burua eta isatsa.
 
Bakterioefagoen burua [[ikosaedro|ikosaedrikoa]] da, hots, prisma hexagonal baten itxura du. Buru horren barnean azido nukleikoa pilatzen da, oso bildua. Azido nukleikoa [[DNA]] izan ohi da.
 
Isatsa helikoidala da eta muturrean oinaldeko plaka du; plaka honetatik luzakin batzuk ateratzen dira, hankatxoen modura, bakterioei atxikitzeko balio dutenak.
 
 
== Erreplikazioa ==
24 ⟶ 18 lerroa:
 
*harreman litikoa: fagoaren DNAk hasieratik bakterioaren genoma erabiltzen du birus berriak sortzeko. Hauek sortu ondoren bakterioaren suntsiketa edo lisisa gertatzen da, birus berriak kanpora ateratzen direlarik.
 
 
== Bakteriofagoak eta bakterioen genetika ==
33 ⟶ 26 lerroa:
 
Azkenik, biologia molekularrean fagoak bektore gisa erabiltzen dira laborategian DNA zatiak bakterioengan sartzeko.
 
 
== Erabilera terapeutikoa ==
 
Bakterioak suntsitzen dituztenez, aspalditik proposatu zen bakteriofagoen erabilera tresna terapeutiko gisa. Bakterio askok [[antibiotiko]]ekiko erresistentzia handia garatu dute, eta fagoen bidezko terapiak ate berria ireki du infekzioen tratamenduan, [[infekzio]] kronikoen kasuetan batik bat. Hainbat herrialdetan ([[Errusia]]n, batez ere) bakteriofagoen erabilera terapeutikoa aspalditik dago martxanabian.
 
[[Kategoria: Birusak]]