Ulysses (zunda): berrikuspenen arteko aldeak

'''Ulises sonda''' espazialtripulaziorik batgabeko tripulatuzunda gabeaespaziala da. Sonda hauZunda [[eguzkiaEguzkia]] latitude guztietan ikertzeko sortu zenzuen [[NASA]]k. SondaZundaren hau,izenak horrela deitu zutena latinetik itzulitalatinez [[OdiseOdisea]]a esan nahi duelako,du. [[1990]]. urteko [[urriaren 6an6]]an jaurti[[Discovery]] eginanezka zenespazialak Discoveryjaurti transbordador espazialagatikzuen. MisioiMisio hau (STS- 41 misioiamisioa), [[NASA]] eta [[ESA]] -ren arteko misioiamisioa da. SondaZunda hau hainbat instrumentuz hornituta dago zelaiakeremuak, partikulak eta polboahautsa karakterizatzekobereizteko. HorrelaEnergia [[generadorerradioisotopoen radioisotoposorgailu termoelektriko]] baten energiabatetik lortzen du.

Era espazialaren erdialdean, [[eguzkiaEguzkia]]ren ikuspegi guztiak bere regioeskualde ekuatorialean zentratutakzentratuak zeuden. [[Lurra]] eta bertatik jaurtitutakojaurtitako kohete guztiak [[ekliptika]]ko planoan orbitatzen dute, ekuadoreguzki solarraekuatorearekin bat egiten duena. SondaZundaren bat [[ekliptika]]tik beste orbita batera bidaltzeabidaltzeak energi kantitate oso handia dakartzadakar eta ibilgailu oso handia beharko liratekelitateke. Baina 70. hamarkadan, lehenengo asistentzia grabitatorioak aurrera eramaten hasi ziren. Adibidez, horrela espazio- ontzi bat Jupiterrera hurbiltzen[[Jupiter]]rera bazenhurbiltzean, planetaren grabitate indar ikaragarriaikaragarriak bere orbita aldatuko zuen besteEguzkiaren bateanpoloetatik kokatuzpasako eguzkiarenzen poloetatikbeste pasakobatean zenakokatuz. '''O'''ut '''O'''f the '''E'''cliptic ('''OOE''') misioia proposatu zuten.

Hasiera batean, diseinuadiseinuak bi sondazunda zituen, biakbiek Jupiterrera bidaiatuko zuten, baina bata iparraldeko polora desbiatukodesbideratuko zen eta bestea hegoaldeko poloruntzpolorantz, horrela bi poloak batera kontrolatuko lituzketen. Diru falta zela eta, diseinua aldatu egin zen eta sondazunda bakarra disenaitudiseinatu egin zen eta [[Ulysses]]- en izena jarri zitzaion, egin behar zuen rutagatikibilbideagatik.

== Luzatutako misioiamisioa ==

Lurra utzi ondoren, 1992. urteko otsailan [[Jupiter]]rera heldu egin zen egalaldihegalaldi bat egiteko. Honakoa egin ondoren, [[ekliptika]]rekiko 80,2º orbita batean geratu egin zen. [[1994- 95]]1995 eta [[2002000-2001 01]] eguzkiarenEguzkiaren iparraldeko eta hegoaldeko regioeskualde polarrak exploratuesploratu zituen, hainathainbat aurkikuntza eginez, adibidez hegoaldeko poloetako karakteristikakezaugarriak, iparraldekokoakiparraldekoak baino askoz dinamikoagoak eta lokalizaziokokapen finkofinkorik batgabeak gabedirela. [[2003- 04]]2004. urteetan [[Jupiter]]ri buruz behaketa batzuk egin zituen.

1996. urtearen maiatzak 1ean, [[kometa Hyakutake]]-ko kometako buztana zeharkatu egin zuen, horrela ikusiz pentsatzen zen baino handiagoa zela 3,8 [[unitate astronomikoakastronomiko]]ak lortu arte.

== SondaZunda ==

UlissesUlysses misioiamisioa [[2008]]ko martxoraino luzatuta izan zen, eguzkiaren poloetatik pasatzen utziz hirugarren aldiz, [[2007- 08]]an.

Sondaren gorputza kutxa bat da, non 1,65[[m]]-tako antena bat eraikita doa eta generadorea. Gorputzaren barnekaldeanbarnealdean [[hidracina]]ko tanke bat dago. [[Hidracina]] traiektoriako arazoak konpontzeko erabiltzen da eta antena berriz lurrerantz bideratzeko. Hasierako jaurtikiaren pisua 370 [[kg]] -koa izan zen.

Irratizko antenak eta plasma: Gorputzerantz eta ejetarantzardatzerantz luzatutako bi antena. Biak batera, 72m -ko dipoloa osatzen dute. Hirugarren antena bat gorputzetik luzatzen da, 7,5 m -ko luzerako antena monopolarra.

Sondaren gorputzean eraikitako tresnak: sondarenzundaren gorputzean [[elektron]]etako, [[ion]]en, [[gas neutral]]en, autzezkoa eta izpi kosmikoen detektoreakdetektagailuak aurkitzen dira. Gainera irratia beste gauza askotarako erabili dezakete.

Beste tresna: sondazunda beste instrumentu mota batzuk ditu bere karakteristikengatik sondatikzundatik banandutak joan behar dira, beste konpartimentu batzuetan. X izpien detektoredetektagailua bat ditudu baita ere, eguzki deiak ikasteko eta [[Jupiter]]ren aurora ere, GRB detektore bat eta bi magnometromagnetometro desberdin.

== EnlazeakLoturak ==

- [[http://ulysses.jpl.nasa.gov/NASA/JPL|Ulysses en la NASANASAn]]

- [[http://sci.esa.int/ulysses/ESA|Ulysses en la ESAESAn]]