Informatika bioinspiratu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orrialde berria: Sistema bioinspiratuak pertsona, animali edo landareak bezalako '''izaki bizidunek informazioa prozesatu, bilakatu eta arazoak konpondu ahal izateko metodoak nola ikasten dituzten i...
 
Assar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
Sistema'''Informatika bioinspiratuakbioinspiratua''' pertsona, animali edo landareak bezalako '''izaki bizidunek informazioa prozesatu, bilakatu eta arazoak konpondu ahal izateko metodoak nola ikasten dituzten imitatzen saiatzen dira'''da. Arazo hauek gaur egungo sitema informatikoekin nekez konpondu daitezke.
 
Sistema hauek diseinatzeko orduan, sinbolo eta zenbakizko konputazioa earabiliz gain, beste hainbat motatako metodoak erabiltzen dira, besteak beste, [[neurona-sare artifizialak]], [[zehaztugabeko logika]] eta [[konputazio ebolutiboa]].
 
=='''Neurona sare artifizialak'''==
 
Izaki biziduenen garunak konputagailu digitalen aldean, informazioa oso modu desberdinean prozesatzen du. Zientzialariek horretaz jabeturik, neurona-sare artifizialak sortu zituzten. Ginera, garunaren eraginkortasun energetikoa (julio segundutan neurtuta) gaur egungo konputagailu aurreratuak baino 10<sup>10</sup> aldiz ahaltsuagoa da.
9. lerroa:
Neurona-sare artifizialen xedea, ikasi eta jeneralitzatzeko aukera duten sistemak diseinatzea da. Hauek, gaur egungo konputagailu sinbolikoak gai ez diren lan korapilatsuak argitzeko gai izango dira. Sistema hauek izaki bizidunen ezaugarriak edukitzea desiragarria da, adibidez konputazio asinkrono paraleloa, portaera hutsegite-toleratzailea eta denbora errealean jardutea, barne inguru aldakor eta konplexuetan bezala.
 
=='''Zehaztugabeko logica'''logika==
 
Zehaztugabeko logika, guztiz faltsuak baina erabat egiak ez diren adierazpenak erabiltzen dituen logika da, hau da, egia absolutu eta erabateko faltsukeriaren artean dauden kontzeptuei aplikatzen zaien logika. Gizakien garunak zehaztugabeko informazio erabiliz erabaki egokiak hartzen ditu. Horri imitatuz sortu zen zehaztugabeko logika.
 
=='''Konputazio ebolutiboa'''==
 
Konputazio ebolutiboak, natura, optimizazio, azterketa eta bilaketa arazoak konpontzen dituen makina izango balitz bezala interpretatzen du. Arlo honetan [[algoritmo genetikoak]] aipatu behar dira. Algoritmo genetikoak izaki bizidunek arazoak konpontzeko duten moduan daude inspiratuta. Animali eta landareek, inguruko aldaketeten moldatzeko beraien foma edo egitura aldatzeko gaitasunari behatuuz hasi zen konputazio mota hau.
 
=='''Erabilerak'''==
 
Sistema bioinspiratuek erabilera aunitz dituzte:
 
==='''Ikuspen artifiziala'''===
 
Ikuspen artifiziala konputagailuak irudiak interpretzatzeko gai izaten saiatzen da. Ikusteko gailu elektronikoak 1996. urtetik ari dira frogatzen. Gaur egun, teknika hau txipekin eta kamera digitalek erabiltzen dituzten pixelezko sentsoreekin lantzen ari da. Ikuspen artifizialaren helbueruetako bat ezinduei eta itsuei laguntzea da. Hauen artean famatuenetako bat, gaixo batek ordenagailuko kurtsorea desiratuz bakarrik mugitu izana da.
 
==='''Sudur elektronikoak'''===
 
Ikuspen artifiziala bezain aurreratua egon ez arren, sistema bioispiratuak sudur artifizialak eraikitzeko ere aplikatzen dira. Sudur hauek, sentsore kimiko batzuz osatuta daude. Sentsore hauek konposatu gaseosoak detektatzen dituzte eta beraien ezaugarriak aurrez neurtutako usainekin erlazionatzen dituzte. Etapa honetan, usainen analisi estastistikoak hartzen du parte, emisioaren datuen korrelazioarekin eta usain desberdinen bereizketarekin batera.
 
==='''Beste batzuk'''===
 
Erabilgarritasunen artean, konputagailuak usainak igortzeko aukera da internetera konektatuta dauden bitartean. Gainera beste arlo batzuetan ere erabili liteke, gaixotaasunak eragiten dituzten bakteriak detektatzeko, elikagaien industrian egoera txarrean edo kutxatuta elikagaiak detektatzeko. Azkenik, naturaren zaintzan eabili daiteke, substanzia toxikoen jaulkipena kontrolatzeko.
 
=='''Ikus gainera'''==
 
* [[Adimen artifizial]]
39. lerroa:
* [[Bioinformatika]]
 
=='''Kanpo loturak'''==
 
*{{en}}[http://carg.epfl.ch/ Cellular Architectures Research Group]
45. lerroa:
*{{en}}[http://birg.epfl.ch Biologically Inspired Robotics Group ]
 
[[Kategoria:Adimen artifizialartifiziala]]
[[Kategoria:BioinformatikaInformatika]]
 
[[en:Biologically-inspired computing]]