Magma: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orrialde berria: thumb|200px|[[Kilauea sumendiaren laba]] '''Magma''', tenperatura altuko nahasketa faseanitz bat da (bere konposaketaren arabera, 700 ºC baino gu... |
No edit summary |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Aa_large.jpg|thumb|
'''Magma''', [[tenperatura]] altuko nahasketa faseanitz bat da (bere konposaketaren arabera, 700 ºC baino gutxiagotik 1500 ºC baino gehiagoraino), solido (kristalak eta [[arroka]] zatiak), likido (gehienbat silikatoak) eta gasena ([[hidrogeno]], [[oxigeno]], [[karbono]], [[sufre]] eta [[kloro]]an aberatsa), iturri parental baten [[fusio partzial]] edo erabatekoagatik eratua (nagusiki, [[mantu]]aren gainaldea eta [[lurrazal]]aren oinarria). Bere mineral edukiagatik, magma bi talde handitan sailka daiteke: mafikoak eta felsikoak. Oinarrian, magma mafikoek, [[magnesio]] eta [[kaltzio]]an aberatsak diren silikatoak dituzte, felsikoak, [[sodio]] eta [[potasio]]an aberatsak diren bitartean.
5. lerroa:
== Jario magmatikoa ==
Magma, sakonera handian dagoen iturri parental baten fusio partzialetik eratzen da (lurrazalaren oinarria eta mantuaren gainaldea). Fusio partziala bultzatzen duten faktore nagusiak, honako hauek dira: 1) ur edukia, 2) tenperatura, 3) presioa eta 4) iturri parentalen konposaketa. Faktore hauetatik, batzuk beste batzuen gainetik egongo dira, magma eratzen den giro tektonikoaren arabera: Karibe eta [[Japonia]] bezalako [[subdukzio]] guneetan, faktore kritikoa, mantuko ur edukia da. [[Ozeano dortsala|Ozeano dortsal]]etan, [[Dortsal mesoatlantikoa]]n edo East Pacific Rise delakoan kasu, faktore kritikoa, hedapen ardatzean presio gutxitzea da. [[Alpeak]] bezalako talka guneetan, lurrazalaren oinarrian presioaren eta tenperaturaren igotzea da. Itsasoko mendi batzuetan, Hawaii edo [[Islandia]] kasu, behe mantuaren oinarritik datozen anomalia termikoek (luma edo puntu beroak) sortutako tenperatura igotzea da.
== Arroka igneoak ==
13. lerroa:
Hauek, honela banatzen dira:
*Arroka intrusiboak: Magmaren hozte motel baten ondorioz eratu direnak dira, sakonean eta,
*Arroka estrusiboak: Gasa galdu duen magmaren, labaren, hozteagatik eratzen dira, lurreko gainazalean. Mota hauetako arroka batzuk, [[basalto]]a eta [[erriolita]] dira.
| |||
