Fusio nuklear: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Fusio nuklearra izenburua Fusio nuklear(r)en truke aldatu da
No edit summary
1. lerroa:
{{wikitu}}
[[Image:Animated D-T fusion.gif|thumb|[[Deuterio]] eta [[Tritio]] fusioa, [[helio-4]] sortuz, [[neutroi]] bat askatuz eta 3.5 MeV energia igorriz]]
 
Jatorrian, energia nuklearraren erabilera militarra zen bakarrik. Hala eta guztiz ere, energia horren erabilera zibila erabilgarria izan da elektrizitatea sortzeko, eta errendimendu handia izan du.
Erreakzio nuklearrak
Zentzu generikoan, nukleo atomiko bat natura ezberdineko beste nukleo bat sortzeko aldatzen denean sortzen den prozesua erreakzio nuklearra da. Erreakzio nuklear baten eskema orokorra honako hau da:
 
Eskema horretan, X hasierako nukleo atomikoa da; Y, azkeneko nukleoa; a, X nukleoa bonbardatzen duen partikula mota; eta, b, erreakzio horretatik ateratzen den partikula edo partikulak. Erreakzio nuklear baten balantze energetikoa positiboa izan daiteke; kasu horretan, erreakzioak exoenergetiko izena du. Negatiboa denean (hau da, kontsumitzen den energia ateratzen dena baino handiagoa denean), endoenergetiko izena hartzen du.
 
Erreakzio nuklear baten balantze energetikoa positiboa izan daiteke; kasu horretan, erreakzioak exoenergetiko izena du. Negatiboa denean (hau da, kontsumitzen den energia ateratzen dena baino handiagoa denean), endoenergetiko izena hartzen du.
Bide artifizialek sortutako lehenengo erreakzio nuklearrean (1932an egindakoa), 7 masa-zenbakiko litio-atomoak oso protoi energetikoekin bonbardatu ziren, [[alfa partikula]]k sortzeko (4 helioko nukleoak).
 
== Fusio Energia ==
 
Fusioko energia berriz fase esperimentalean aurkitzen da momentuz eta bere zailtasun nagusia materia [[plasma]] egoeran erabili behar dela da.
 
Bi pisu gutxiko nukleo biltzen dira gehiago pisatzen duen nukleo bat osatzeko. Erreakzio mota hori izarren barruan (erreakzio termonuklear izenekoetan) gertatzen da, eta horien sorkuntza eta distira energetikoa ematen dizkie. Lurrako eskalan, fusio nuklearrari buruz egindako esperimentuek lehen mailako arazo handi bat dute: prozesuan erabiltzen diren energia kantitate handiak kontrolatzeko zailtasuna. Hala ere, etorkizuneko energi iturritzat hartua izan da, hondar erradiaktibo arriskutsurik sortzen ez duelako, eta itsas uretako deuterioa ([[hidrogeno]] 2) bezain ekonomikoak diren erregaietatik har daitekeelako.
 
==Ikus, gainera==
*[[Fisio nuklear]]
 
[[Kategoria:Energia nuklearra]]
 
[[ar:اندماج نووي]]
[[zh-min-nan:Hu̍t-chú iông-ha̍p]]
[[bs:Fuzija]]
[[bg:Термоядрен синтез]]
[[ca:Fusió nuclear]]
[[cs:Termonukleární reakce]]
[[da:Fusion]]
[[de:Kernfusion]]
[[en:Nuclear fusion]]
[[et:Tuumafusioon]]
[[el:Πυρηνική σύντηξη]]
[[es:Fusión nuclear]]
[[eo:Fuzio]]
[[fa:همجوشی هسته‌ای]]
[[fr:Fusion nucléaire]]
[[ko:핵융합]]
[[hr:Nuklearna fuzija]]
[[id:Fusi nuklir]]
[[it:Fusione nucleare]]
[[he:היתוך גרעיני]]
[[lt:Branduolių sąlaja]]
[[hu:Magfúzió]]
[[ml:അണുസംയോജനം]]
[[nl:Kernfusie]]
[[ja:原子核融合]]
[[no:Kjernefysisk fusjon]]
[[pl:Reakcja termojądrowa]]
[[pt:Fusão nuclear]]
[[ru:Термоядерная реакция]]
[[scn:Fusioni nucliari]]
[[simple:Nuclear fusion]]
[[sk:Jadrová syntéza]]
[[sl:Jedrsko zlivanje]]
[[sr:Nuklearna fuzija]]
[[fi:Fuusioreaktio]]
[[sv:Fusion]]
[[vi:Phản ứng tổng hợp hạt nhân]]
[[tr:Füzyon]]
[[uk:Ядерний синтез]]
[[zh-yue:原子核融合]]
[[zh:核聚变]]