Espainiako 1931ko Konstituzioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Ksarasola (eztabaida | ekarpenak)
infotaula
No edit summary
 
3. lerroa:
'''Espainiako 1931ko Konstituzioa''' [[1931|urte hartako]] [[abenduaren 9]]an onartu zuten Gorte Konstituziogileek. [[1931ko Espainiako hauteskunde orokorrak|1931ko Espainiako hauteskunde orokorren]] ondorioz, [[Espainiako Bigarren Errepublika|Bigarren Errepublika]] aldarrikatu zuten eta Gorte Konstituziogileek bere [[konstituzio]]a idatzi zuten. 1939an [[Espainiako Gerra Zibila|gerra zibila]] amaitu arte egon zen indarrean. [[Espainiako Bigarren Errepublika erbestealdian|Erbestealdi errepublikanoan]], 1977ra arte indarrean izan zen, hau da, [[Espainiako trantsizioa|Trantsizioaren prozesu politikoak]] hurrengo urtean aldarrikatutako [[Espainiako 1978ko Konstituzioa|Karta Magna demokratiko berri]] bat egitea ahalbidetu zuen arte. 1931ko konstituzioak 10 titulu zituen, 125 artikulu guztira, eta bi xedapen iragankor.
 
Atariko Tituluak zenbait polemika izan zituen: 1. artikuluak "Errepublika demokratiko" gisa definitzen zuen Espainia, baina beste proposamen batzuk ere izan ziren. Atariko Tituluaren beste gai polemikoaarazotsua [[gaztelania]] "Errepublikako hizkuntza ofizialtzat" jotzea izan zen (4. artikulua).
 
I. titulua. "Antolaketa nazionala" 1931ko Konstituzioko bigarren gai polemikoenaz arduratu zen, "erlijiosoaren" atzean: Estatuaren lurralde-antolaketa. Eztabaida honetanhorretan eragin handia izan zuen, ekainaren 14an, [[Lizarra]]n, Hego Euskal Herriko udal gehienen ordezkariek onartutako [[Euskal Herriarentzako Sortaraua]]k, ezkerrak bere izaera klerikal [[Ultramontanismo|ultramontanoa]] zela eta baztertu egin zuena. [[1936ko Euskadiren Autonomia Estatutua|Euskadiko Estatutua]], Gorteek lehen proposamena atzera bota eta gero prozesu luze eta konplexuaren ondoren, 1936ko urriaren 10ean onartu zuten. Hala ere, ezin izan zen aplikatu Araban eta Gipuzkoako eta Bizkaiko eskualde batzuetan, Errepublikaren aurkako bandoaren kontrolpean zeudelako.
 
Gorte Konstituziogileetarako hauteskundeak gizonezkoen [[sufragio unibertsal]]aren bidez egin ziren, eta emakumeak kanpoan geratu ziren, nahiz eta emakumeak hautagai gisa aurkeztuaurkez ahal izan zirenzitezkeen.
 
== Kanpo estekak ==