Kiron: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabitxu (eztabaida | ekarpenak)
 
No edit summary
1. lerroa:
[[Image:Хирон обучает Ахилла игре на лире.jpg|right|thumbnail|Kiron eta [[Akiles]], [[Herkulano]]ko [[fresko]] batean (Museo Archeologico Nazionale, [[Napoli]])]]
[[Irudi:Eugène Ferdinand Victor Delacroix 036.jpg|thumb|''Akilesen heziketa'', [[Eugène Delacroix]]rena ([[Borboi Jauregia|Borboi Jauregi]]ko [[fresko]]a, [[Paris]].]]
[[Greziar mitologia]]n, '''Kiron''' edo '''Keiron''' ([[antzinako greziera]]z Χείρων ''Kheírôn'', ''"eskua"'') [[Kronosgreziar mitologia]]en semeetako "txikiena"),ko [[zentauro]] adimentsu bat da, jakintsua eta izaera onekoa, bere klaseko gehienak ez bezala. [[Kronos]] eta [[Filira]]ren semeaseme gazteena zen, [[Ozeano (mitologia)|Ozeano]]ren alaba bat eta [[Ozirroe]]ren aita [[Kariklo]] lamiarekin. Kiron, [[Pelion]] mendiko leizezulo batetan bizi zen, [[Tesalia]]n, eta hezitzaile handia izan zen [[musika]], [[medikuntza]], [[kirurgia]], [[arte]]a, [[ehiza]] eta [[moral]] arloetan eta [[Akiles]], [[Jason]], [[Asklepio]], [[Teseo]], [[Aristeo]] eta [[Akteon]] heroien tutorea.
 
== Mitologia klasikoan ==
13 ⟶ 14 lerroa:
Heraklesek, istripuz, [[Hidra]]ren odolarekin pozoitutako gezi bat jaurti zion zentauroen aurkako borroka batetan, Kironen bizilekura ihesean zihoazenak. Honek, zauri mingarri eta sendaezin bat jasan zuen, hilezkortasuna [[Prometeo]]ri ematera behartu zuena, honela, hil eta min horretatik ihes egiteko. Zerura igoa izan zen [[Sagitarius]] [[konstelazio]] eran, Zodiakoaren eliptikan aurkitzen dena, eta ipar hemisferiotik ikus daitekeena, edo beste iturri batzuen arabera, [[Zentaurus]].
 
== BeranduagokoGeroagoko erreferentziak ==
Kiron pertsonaia, fikziozko lanetan egokitu da, nabarmenki [[Dante Alighieri]]ren [[Jainkotiar Komedia]]n, non [[Infernu]]ko zazpigarren zirkuluko zaindaria den. [[John Updike]]ren ''ElThe CentauroCentaur'' eleberria, Kironen istorioaren hedapen eta interpretazio bat da, [[XX. mende]]ko estatubatuar herri baten testuinguruan kokatua.
 
Kiron, egungo fantasiazko beste istorio batzuetan ere agertzen da, [[Michael Ende]]ren [[Istorio Amaigabea]]n edo [[Javier Negrete]]ren [[Olinpoko Jaunak]] eleberrietan kasu, [[Goethe]]ren [[Fausto]]z gain.
 
== Kanpo loturak ==
{{commonscat|Chiron}}