17:40, 18 abuztua 2021ko berrikusketa aldatu Koldo Biguri (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 9.643 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		11:12, 12 urtarrila 2023ko berrikusketa aldatu desegin 217.127.111.47 (eztabaida) Pum pum egiten duena Etiketak: Ordezkatuta Lehengoratua Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Banner\|Heart left-highlight jon 01.svg}} [[Fitxategi:Heart far.png\|400px\|thumb\|left\|<center>Bihotzaren kokalekua.]] Pum pum egiten duena. '''Bihotza''' gorputzeko {{Txp\|Organo (biologia)\|organo}} bat da, {{txp\|odol\|odola}} {{txp\|arteria}} eta {{txp\|Zain\|zainetan}} zirkulatzera bultzatzen duena. {{txp\|Zirkulazio-aparatua\|Zirkulazio-aparatuko}} organo nagusia da. Jaiotzen garenetik hiltzen garen arte, bihotza etengabe aritzen da lanean: uzkurtu eta askatu egiten da; horrela, bihotz-taupadak sortzen ditu. Taupada horiei esker bultzatzen du bihotzak odola gorputzera.<br /> ~~== Bihotzaren atalak ==~~ ~~Bihotzak lau barrunbe edo atal ditu: bi {{txp\|aurikula}} eta bi {{txp\|bentrikulu}}.~~ ~~Ezkerraldeko aurikula eta bentrikulua lotuta daude; eskuinaldeko aurikula eta bentrikulua ere bai.~~ ~~Aurikulak eta bentrikuluak balbula batzuen bidez daude lotuta.~~ ~~[[Fitxategi:Bihotza,_odolaren_motorra.webm\|thumb\|250px\|<center>Bihotzari buruzko bideoa]]~~ ~~== Bihotzaren mugimenduak ==~~ ~~{{Ba al dakizu?~~ ~~\|'''Animalien bihotz-taupadak oso desberdinak dira'''</big>~~ * {{txp\|Balea\|Baleak}}: 9 taupada minutuko. * {{txp\|Foka\|Fokak}} : uretan, 10 taupada minutuko; lehorrean, 140 taupada minutuko. * {{txp\|Elefante\|Elefanteak}} : 25 taupada minutuko. * {{txp\|Gizaki\|Gizakiak}} : 60-100 taupada minutuko, atseden-egoeran. * {{txp\|Txolarre\|Txolarreak}} : 500 taupada minutuko. * {{txp\|Satitsu\|Satitsuak}} : 600 taupada minutuko. * {{txp\|Kolibri\|Kolibriak}} : 1.200 taupada minutuko (hegan).}} ~~Bihotzak bi mugimendu egiten ditu odola organismo osora zabaltzeko. Mugimendu horiek bihotz-taupadak dira. Taupada bakoitzean, beraz, bihotzak bi mugimendu egiten ditu:~~ '''Sistolea''': bihotza uzkurtzen denean («txikitu» egiten denean), sistolea gertatzen da; hau da, bentrikuluak uzkurtu egiten dira, eta odola bihotzetik {{Txp\|Arteria\|arterietara}} ateratzen da. '''Diastolea''': bihotza lasaitzen eta zabaltzen denean, berriz, diastolea gertatzen da. Bihotzeko bentrikuluak, une horretan, odolez betetzen dira. ~~Hain zuzen ere, bi mugimendu horiek (sistoleak eta diastoleak) osatzen dute bihotz-taupada.~~ Bihotzaren eskuinaldea handiagoa da ezkerraldea baino. Zergatik? Ba eskuinaldeak gorputz osora bultzatzen duelako odola; ezkerraldeak, aldiz, {{txp\|birika\|biriketara}} soilik bultzatzen du odola, eta, birikak bihotzetik gertu daudenez, bihotzaren ezkerraldeak ez du ahalegin handiegirik egin behar.<br /> ~~== Odolak bihotzean egiten duen ibilbidea ==~~ Odola eskuinaldeko aurikularen bidez sartzen da bihotzean. Hortik eskuinaldeko bentrikulura igarotzen da, eta birika-arteriaren bidez irteten da bihotzetik. Birika-arteriak biriketara eramaten du odola, eta biriketan {{txp\|oxigeno\|oxigenoa}} hartzen du odolak. Oxigenoz gainezka dagoenean, birika-zainaren bidez ezkerraldeko aurikulura joaten da odola, hortik ezkerraldeko bentrikulura igarotzen da, eta aorta arteriatik ateratzen da bihotzetik, odola gorputz osora banatzeko, biriketara izan ezik. ~~Bihotzaren ezkerraldea odola biriketatik gorputzera zabaltzeaz arduratzen da; bihotzaren eskuinaldea, berriz, odola bihotzera itzularazteaz.~~ ~~{{Txikipedia interwiki}}~~ [[Kategoria:Txikipedia]] [[Kategoria:Txikipedia:Zirkulazio-aparatua]]

Txikipedia:Bihotz: berrikuspenen arteko aldeak