Batuketa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Rescuing 0 sources and tagging 2 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
No edit summary |
||
10. lerroa:
Batuketa da haurrek ikasten duten lehenengo eragiketa matematikoa. 4 edo 5 urte bete baino lehen ez da komeni batuketa sistematikoki irakastea <ref>{{es}}[http://web.usal.es/~andogon/Archivos/Matematicas%2001.pdf Los Números, la suma y la resta], Angel Domingo, Universidad de Salamanca. </ref>, nahiz eta lehenago ere batuketa sinpleak egiteko gauza diren. Bestalde, haur txikientzako jolas anitz dago merkatuan batuketak garatu eta ikasteko, [[abako]]ak kasu. Batuketak ikasteko prozesuan ''[[bururako]]'' ez duten batuketak egiten ikasten da lehendabizi (ikus [[Batuketa#Kalkulua|Kalkulua]] orri honetan bertan), ondoren bururakoa eskatzen duten batuketei heltzeko.
== Historia ==
Egiptoarrek zenbaki arruntak eta zatikiak batu zituzten. Babiloniarrek zenbaki arrunten karratuak batu zituzten. Aldiz, txinatarrek eta indiarrek zenbaki negatiboak batu zituzten.
Errenazimenduan, hamartarren batura nagusitu zen. Gainera, logaritmo hamartarren eransketa ere ezagun egin zen, zenbakien biderketa modu eraginkorrean ordezkatzen zuena merkataritzan, finantzetan, astronomian, nabigazioan, etab.
== Kalkulua ==
47 ⟶ 52 lerroa:
[[Jean Piaget]] eta [[Konstruktibismo (pedagogia)|konstruktibismoaren]] printzipioak onartuz, ez da egokitzat jotzen batuketa bere [[algoritmo]]aren bitartez hasieratik ikastea. Haurrak zenbaketa kontzeptua barneratu ondoren, unitateak gaineratzearen ondorioak bere kabuz ikastea da egokiena. Haurrek batez beste lau urte dituztela ikasten dute zenbaketa. Aurretik batuketarekin harremana izan badute ere, zenbaketa +1 motako batuketak egitea besterik ez baita (edo binaka kontatuz gero, +2), une horretatik aurrera hasiko dira batuketa modu trinkoagoan garatzen. Bloke kopuru ezberdinak bateratuz eta antzeko esperientziak erabiliz, barneratuko du batuketa. Aurreko lan hau guztia burutu ondoren, 6 urterekin, Lehen Hezkuntzako lehen mailan hasi ohi da batuketaren algoritmoa ikasten. Batuketarekin jolasteko baliabideen artean [[Cuisenaire zotzak]] dira ezagunak.
==
Batuketa batean, termino guztiak banaka idazten badira, "+" ikurra erabiltzen da.Hau da, 1,3 eta 5 zenbakien batura, <math>1+3+5=9</math> da.
Hala ere, batura luzeetan edo infinituetan beste sinbolo bat erabiltzen da, batukari deiturikoa, letra greko honen bidez adierazten dena, <math>\sum
</math>.
== Kanpo estekak ==
| |||