11:31, 1 iraila 2020ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak ← Aurreko ezberdintasuna		21:00, 19 abendua 2022ko berrikusketa aldatu desegin Inaki Irazabalbeitia (eztabaida \| ekarpenak) 868 edits artikukua berridatzi Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{konposatu kimiko infotaula}} '''Azido salizilikoa''' ([[~~Latin]]ezko~~Konposatu ~~{{lang~~aromatiko\|~~la\|''salix''}},~~konposatu ~~[[sahats~~organiko aromatikoa]] ~~hitzetik ekarria;~~da, C<sub>7</sub>H<sub>6</sub>O<sub>3</sub>) ~~[[bentzeno]]tik~~formula ~~lortzen den~~duena [[azido karboxiliko\|azido karboxilikoen]]a dafamiliakoa. ~~Hauts~~Solido zuri gisa agertzen da, baina kolorea galduz joaten da [[argi]]aren eraginez. ~~Ongi urtzen~~Disolbagarria da [[eter]]retan, [[azetona]]tan, [[alkohol]]etan eta [[bentzeno]]tan, baina nekez uretan. Sukoia da,<ref>{{erreferentzia\|izenburua=Azido ~~eta~~saliziliko\|argitaletxea=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/azido%20saliziliko}}</ref><ref>{{Erreferentzia\|izena=Olivier\|abizena=Boullard\|izenburua=Salicylic ~~haren~~Acid\|argitaletxea=Wiley-VCH ~~hautsa~~Verlag ~~airean~~GmbH ~~nahastuz~~& ~~lehergaiak sortzen dira~~Co. ~~Pozoitsua da~~KGaA\|orrialdeak=a23_477\|hizkuntza=en\|abizena2=Leblanc\|abizena3=Besson\|izena2=Henri\|izena3=Bernard\|data=2000-06-15\|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14356007.a23_477\|aldizkaria=Ullmann's ~~Botika~~Encyclopedia ~~gaiak~~of ~~ekoizteko~~Industrial ~~erabiltzen~~Chemistry\|editore-abizena=Wiley-VCH ~~da,~~Verlag ~~batez~~GmbH ~~ere,~~& ~~aspirina~~Co. ~~egiteko besteren artean~~KGaA\|isbn=978-3-527-30673-2\|doi=10.1002/14356007.a23_477\|sartze-data=2022-12-19}}</ref>. ~~[[Salizilato]]ak, [[erretxina]]k, koloregaiak, [[onddo]] hiltzaileak, analisi erreaktiboak eta antzeko gaiak ekoizteko erabiltzen da, eta [[antiseptiko]] eta kontserbatzaile gisa ere bai.~~ Izena [[latin]]ezko {{lang\|la\|''salix''}}, [[sahats]], hitzari sor dio [[Zuhaitz\|arbola]] horren azaletik eta [[Hosto\|hostoetarik]] erauzi izan baita aintzinatetik. Bestetik, [[fitohormona]] bat da. == <code>Sintesia</code> == <code>Azido salizilikoa [[Sodio fenolato\|sodio fenolatotik]] abiatuz prestatzen da bi urratsetan. Aurrenekoan, presio eta tenperatura handitan, 100 atm eta 115 C hurrenez hurren, [[Karbono dioxido\|karbono(IV) oxidoz]] tratatzen da. Sortzen den ''sodio salizilatoa'' [[Azido sulfuriko\|azido sulfurikoz]] tratatzen da azido lortzeko.</code> [[Fitxategi:Salicylic-Acid_General_Synthesis_V.2.svg\|542x542px]] <code>[[Azido azetilsaliziliko\|Azido azetilsalizilikoaren]] [[Hidrolisi\|hidrolisiaz]] ere erdietsi daiteke.</code> == Erabilera == Azido salizilikoa aintzinatik erabii izan da [[Sendagai\|botika]] gisa. Egun azaleko gaixotasunak tratatzeko usatzen da, hala nola, [[Psoriasi\|psoriasia]], [[Garatxo\|garatxoak]], [[Akne\|aknea]], [[ezkabia]] eta [[Iktiosi\|Iktiosia]]<ref>{{Erreferentzia\|izena=World Health\|abizena=Organization\|izenburua=WHO Model Formulary 2008.\|argitaletxea=World Health Organization\|data=2009\|url=https://www.worldcat.org/oclc/609852935\|isbn=978-92-4-068424-9\|pmc=609852935\|sartze-data=2022-12-19}}</ref> Industrian gehienbat azido azetilsalizilikoa sintetizatzeko erabiltzen da. <chem>C7H6O3 + (CH3CO)2O -> C9H8O4</chem> [[Bakterizida]], [[Elikagaien kontserbazio\|kontsebatzaile]] eta [[antiseptiko]] gisa ere baliatzen da azido saliziliikoa<ref>{{erreferentzia\|izena=Richard P.\|abizena=Greene, Stanley A. & Pohanish\|urtea=2007\|izenburua=Sittig's Handbook of Pesticides and Agricultural Chemicals\|ISBN=978-0-8155-1903-4}}</ref> == Erreferentziak == ~~{{lur\|data=2015-7-11}}~~ {{erreferentzia zerrenda}}

Azido saliziliko: berrikuspenen arteko aldeak