Aries (konstelazioa): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
|||
42. lerroa:
1922an, [[Nazioarteko Astronomia Elkartea]]k bere hiru hizkiko laburdura definitu zuen, "Ari". Arieseko muga ofizialak 1930ean [[Eugène Delporte]]k 12 segmentuko poligono gisa definitu zituen. Igoera zuzena 1h 46,4m eta 3h 29,4m artekoa da, eta deklinazioa 10,36 ° eta 31,22 ° artekoa, ekuatoreetako koordenatu-sisteman.
=== Mendebaldetik kanpoko tradizioak ===
[[Txinako astronomia]] tradizionalean, Ariesen izarrak hainbat konstelaziotan erabiltzen ziren. Izarrik distiratsuenek -Alfa, Beta eta Gamma Arietis- Lou (婁) izeneko konstelazio bat osatzen zuten, "begizta" edo "igitaia" bezalako modu ezberdinetan itzulia, abereen sakrifizio erritualarekin lotzen zena. Izen hau [[Hogeita Sei Etxeak|16. ilargi-etxeak]] partekatu zuen, [[udazkeneko ekinozio]]tik hurbilen zegoen ilargi betearen kokapenak. Konstelazio hori uzta-garaiarekin ere lotu izan da, buruan elikagai-saski bat daraman emakume bat irudika baitezake. Arietis 35, 39 eta 41 konstelazioak Wei (胃) izeneko konstelazio baten parte ziren, abdomen lodi bat irudikatzen zuena eta aletegiak irudikatzen zituen 17. ilargi-etxeari izena ematen ziona. Delta eta Zeta Arietis Tianyin (天陰) konstelazioaren parte ziren, enperadorearen ehizakidea irudikatzen zuela uste zena. Zuogeng (左更), urtegi eta urmaelen ikuskatzaile bat irudikatzen duen konstelazioa, Mu, Nu, Omicron, Pi eta Sigma Arietisek osatzen zuten. ''Yeou-kang'' zuen lagun, larreen banaketaz arduratzen zen funtzionario bat irudikatzen zuen konstelazio bat.
Txineraren antzeko sistema batean, [[indiar astronomia]]ko lehen ilargi-etxea "Aswini" deitzen zen, Beta eta Gamma Arietis, [[Ashvinak|Aswins]] izen tradizionalengatik. Urte berri hindua udaberriko ekinozioarekin hasten zenez, [[Rig Veda]]k urte berriarekin lotutako 50 ereserki baino gehiago ditu bikientzat, eta horrek obrako pertsonaia nabarmenetako bat bihurtzen ditu. Aries bera "Aja" eta "Mesha" bezala ezagutzen zen. [[Hebrear astronomia]]n, Ariesek "Taleh" zuen izena; [[Simeon]] edo [[Gad]] esan nahi zuen, eta normalean "Munduko bildotsa" sinbolizatzen du. Siriarrek "Amru" deitu zioten konstelazioari, eta mugako turkiarrek "Kuzi".
Munduaren beste aldean, [[Marshall Uharteak|Marshall Uharteetan]], Aries izar batzuk [[mazopa]] bat irudikatzen duen konstelazio batean sartu ziren, [[Cassiopeia (konstelazioa)|Cassiopeia]], [[Andromeda (konstelazioa)|Andromeda]] eta [[Triangulum|Triangulumeko]] izarrekin batera. Alfa, Beta eta Gamma Arietisek osatzen zuten mazoparen burua, eta Andromedaren izarrek osatzen zuten gorputza, eta Cassiopeiaren izar distiratsuek buztana. Beste herri polinesiar batzuek Aries konstelaziotzat hartzen zuten. [[Markesak|Markesetako uhartetarrek]] ''Na-pai-ka'' deitzen zioten; [[maori]]ar ''Pipiri'' konstelazioa ere Aries modernoarena izan daiteke<ref>{{Erreferentzia|izena=Maud Worcester|abizena=Makemson|izenburua=The Morning Star Rises: an account of Polynesian Astronomy|data=1941-01-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1941msra.book.....M|sartze-data=2022-10-05}}</ref>. [[Peruko astronomia indigena]]n, Ariesen izar berak zituen konstelazio bat zegoen. "Azokaren Ilargia" eta "Belaunikatutako Terraza" deitzen zitzaion, [[Ayri Huay]] urteko uzta-festaren oroigarri gisa.
== Ezaugarriak ==
| |||