Plasmido: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
Plasmido moten inguruko atala gehitu |
||
7. lerroa:
[[Ingeniaritza genetiko]]an eta [[bioteknologia]]n plasmidoen erabilera oso arrunta da. Plasmidoak tresna oso baliotsua dira [[gene]]ak garraiatzeko eta zelula [[ostalari]] batean gene horiek espresatzeko.
== Plasmido motak ==
Plasmidoek duten informazio genetikoa anitza da oso
=== Plasmido konjugatzaileak edo F faktorea: ===
Plasmido konjugatzaileak edo F faktoreak (ingelesezko ''fertility''-tik, emankortasun edo ugalkortasuna<ref>{{Erreferentzia|izena=Elhuyar|abizena=Fundazioa|izenburua=fertility|hizkuntza=eu|url=https://hiztegiak.elhuyar.eus/en/fertility|aldizkaria=Elhuyar Hiztegia|sartze-data=2022-09-20}}</ref>) bakterioen arteko konjugazioa ahalbidetzen du, plasmido horrek gordetzen duen informazio genetikoarekin [[Pilus|pilusa]] sortuz.
=== Erresistentziako plasmidoak edo R faktorea: ===
Erresistentziako plasmidoak edo R faktoreak (ingelesezko ''resistance''-etik, erresistentzia<ref>{{Erreferentzia|izena=Elhuyar|abizena=Fundazioa|izenburua=resistance|hizkuntza=eu|url=https://hiztegiak.elhuyar.eus/en/resistance|aldizkaria=Elhuyar Hiztegia|sartze-data=2022-09-20}}</ref>) [[antibiotikoekiko erresistentzia]] kodifikatzen du. Honen bidez bakterioek biziraupen luzeagoa lortzen dute.
=== Kol izeneko plasmidoak: ===
Plasmido honen informazio genetikoaren bitartez bakterioek [[Bakterizida|bakterizidak]] sortzeko gaitasuna bereganatzen dute, hau da, beste bakterio batzuk hiltzeko gaitasuna. Modu honetara, plasmido hau duten bakterioek baliabide gehiago lortuko dituzte.
=== Birulentziako plasmidoak: ===
Plasmido mota hauek [[Toxina|toxinak]] sortzeko informazioa dute, eta horrek bakterioen [[patogeno]] izaera areagotzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Biologia 2, Batxilergoa|argitaletxea=Anaya Haritza|data=D.L. 2017|url=https://www.worldcat.org/oclc/1201052310|isbn=9788467832455|pmc=1201052310|sartze-data=2022-09-20}}</ref>
[[Eritasun|Osasun arazo]] larria da bakterioek antibiotikoekiko duten erresistentzia gero eta handiagoa. Plasmidoekin lotuta dago askotan erresistentzia hori, eta plasmidoak trukatzerakoan erraz zabaltzen da bakteriar populazioaren artean.
|