Latitude: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Matematika}}
[[Fitxategi:WorldMapLongLat-eq-circles-tropics-non.png|thumb|350px|[[Lurra]]ren mapa. Latitude lerroak horizontalak dira.]]
'''Latitudea''' [[Lurra]] edo beste planetako [[ekuatore]] eta [[Paralelo (geografia)|paralelo]] baten arteko, [[meridiano]] batean neurtua, distantzia angeluarra da. Latitudea [[Gradu sexagesimal|
Latitudea
[[Ekuatore]]a [[ipar hemisferio]]a eta [[hego hemisferio]]a banatzen duen
[[Klima]]-
== Historia ==
{{sakontzeko|Latitudearen historia}}
[[Antzinako Grezia|Antzinako grezia]]rrek [[Piteas]] esploratzaileak egindako latitude-neurketen emaitzak aztertu zituzten
[[Marino Tirokoa]] greziarra ([[70]]-[[130]]) lehena izan zen bere mapetako leku bakoitzari latitude bat eta longitude bat esleitzen.
[[IX. mende]]aren amaieratik, [[Kamal]] arabiarra ekuatoreko eskualdeetan erabiltzen zen [[Polaris]]en altuera horizontearen gainean neurtzeko. Tresna
Marinel [[astrolabio]]a, Eguzkiaren angelua zeruertzetik eguerdira ematen duena, edo gauean ezagutzen den izar baten angelua, [[XV. mende]]tik [[XVII. mende]]ra arte erabili zen, gutxi gorabehera. Eguzkiaren behaketak, Polarisen ordez, hego hemisferioko latitudea neurtzeko aukera ematen zuen, baina eguzki-deklinazioko taulak erabiltzea eskatzen zuen. Taularik ospetsuenetako bat, baina ez lehena, 1496an [[Abraham Zacuto]] judu gaztelarrak argitaratu zuen, garai hartan [[Portugal]]en erbesteratua<ref>{{Erreferentzia|izena=Jorge Semedo de|abizena=Matos|izenburua=Tábuas Solares na náutica portuguesa dos séculos XV e XVI|url=https://www.academia.edu/23492680/T%C3%A1buas_Solares_na_n%C3%A1utica_portuguesa_dos_s%C3%A9culos_XV_e_XVI|sartze-data=2022-05-30}}</ref>.
Makulua
== Oinarria ==
27 ⟶ 26 lerroa:
Erreferentzia-elipsoide desberdin asko daudenez, azalerako elementu baten latitude zehatza ez da bakarra: ISO arauan azpimarratzen da hori, eta honako hau dio: "Koordenatuen erreferentzia-sistema osorik zehaztu gabe, koordenatuak (hau da, latitudea eta luzera) anbiguoak dira kasurik onenean, eta ez dute zentzurik, txarrenean". Hori oso garrantzitsua da aplikazio zehatzetan, hala nola posizionamendu-sistema global batean ([[GPS]]), baina erabilera arruntean, zehaztasun handirik behar ez den lekuetan, ez da erreferentziazko elipsoidea adierazten.
Testuetan, latitude-angelua, jarraian definitzen dena, [[phi]] letra
== Erreferentziak ==
|