Arre (Nafarroa): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
10. lerroa:
|se=35
}}
'''Arre''' [[Ezkabarte]]ko kontzejua da. [[2006]]ko erroldaren arabera, 934 biztanle ditu. [[Iruñea]]tik 5 km-tara aurkitzen da, [[Ezkaba]] mendiaren iparraldean.
 
==Historia==
 
Bere lurraldean brontzezko bi lamina aurkitu ziren, bertan abegirako bi kontratu agertzen dira, [[57]]. eta [[185]]. urtekoak eta inskripzio bat, erromatar garaikoa ere bai. Hiruren sorkuntza ezezaguna da, hala ere, “''corpus inscriptionum latinarum''”-an gordeta daude.
 
Antzinako jaberik gabeko [[jaurerri]]a, [[Antso VII.a Nafarroakoa|Antso VII.a Indartsuarengatik]] emandakoa, Bidaurreko Jan y Gil-eri (1218), [[Orreaga]]ko Santa Mariarena izan zen gero, [[Karlos III.a Nafarroakoa|Karlos III.ari]] eman ziola ([[1406]]) Valcarlos ordez. Urte berean Nicolas Blanc-ek hartu zuen enkante publiko batean 2000 libra ordainduz. [[1427]]an Juan de Ezpeletak bere erroldak hartzen zituen; garizko 10 kahizetan oinarritzen zen, garagarrezko horrenbeste eta 62 soldata. San Juan de Jerusaleneko Abegitsuek landak eskuratu zituzten (1272). Kontzejuak herriko eliza baztertu zuen ([[1297]]) Orreagako Santa Mariaren alde. [[XV. mendea]]n, jada, erromesentzako ospiteala bazegoen
 
Erregeak, [[1665]]ean, behe eta erdi-jurisdikzioa eman zion José Antonio Camargori, [[Antsoain]]eko jauregien jabea, Arre bera, Ezpeleta, [[Orikain]] eta [[Celigüeta]], 6.000 dukerriengatik; jaurerri bezala mantendu zen jurisdikzio mota honen kentzea eman zen arte [[XIX. mendea]]ren lehenengo herenean. Hau guztiarekin, [[1802]]an jurisdikzio zibila eta ekonomikoaz gozatzen zuen, haraneko diputatuak eta herriaren bidez hautatutako agintariek jarduten zutelarik (jaurerrietan ohikoa zenaren aurka, bere autoritateak jaunaren bidez hautatuak zirelarik), bitartean Villarreako kondeak –herria izen honekin ere ezagutzen zen- jurisdikzio kriminala hartzen zuen eta, beraz, alkatea izentzen zen. Oraindik erromesentzako ospitalea mantentzen zuen, bere [[Eliza Katoliko Erromatarra|elizarekin]], kaperauarekin, abegitsuarekin eta demandantearekin.
 
{{Ezkabarteko herri aurkibidea}}