Numenor: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
 
4. lerroa:
Numenor uhartearen forma, bost puntako [[izar]] baten antzerakoa zen. Erdialdeko zatiak, Mittalmar deitua, 400 kilometro inguru hartzen zituen luzetara zein zabaletara. Bertatik abiatuta, bost eskualde ezberdin eratzen zituzten beste hainbeste penintsula hedatzen ziren: Forostar, Andustar, Hyarnustar, Hyarrostar eta Orrostar. Uhartearen zatirik gehiena, [[labar|amildegiz]] josia zegoen, eta, hegoaldea izan ezik, ez zegoen kostaldedun askoz toki gehiagorik.
 
* Mittalmar: eskualde honek, ez zuen mendi edo muino askorik, eta bertan, zuhaitz gutxidun larre zabalak zeuden, uharteko artzantza gune nagusi bihurtzen zuena, Emerië izeneko hegomendebaldekohego-mendebaldeko zatian batez ere. Mittalmarreko ekialdeko zatia Arandor deitzen zen, quenyaz, "erregearen lurraldea" esan nahi duena. Bertan aurkitzen ziren [[Meneltarma]] mendia, [[Armenelos]] hiria eta Romenna portua. Nunduinë (mendebaldeko ibaia) ibaia, eskualde honetan jaiotzen zen, eta, bere ibilbidean, Nisinen (ur usaintsua) lakuaren urak bustitzen zituen.
* Forostar: uhartearen iparraldeko eskualdea zen. Harritsua, eta, guztien artean, emankortasun gutxien zuena. Iparraldeko lurmuturrerantz altxatzen ziren Sorontileko mendiak (arrano mokoa), arrano askok euren habia egiten zuten amildegi handiak eratzen zituena.
* Andustar: mendebaldeko eskualdea zen. Iparraldea menditsua zen, hegoaldean, baso zabalak zeuden bitartean. Mendebaldean, hiru badia zeuden, eta, horietatik iparralderen zegoena, Anduniëko badia deitzen zen, bertan aurkitzen baitzen [[Andunië]]ko portua. Andustar eta Hyarnustarren artean, Eldannako badia zegoen, Nundunië ibaia itsasoratzen zen tokia zena, Eldalondë portuan (elfoen portua). Bere inguruan, [[Nisimaldar]]rak hazten ziren, [[elfo (Eraztunen Jauna)|Elfoek]] [[Aman]]etik ekarritako zuhaitzak.
* Hyarnustar: hegomendebaldeko eskualdea zen, menditsua hegomendebaldeanhego-mendebaldean eta epela ekialdean. Siril ibaia zen Hyarnustar eta Hyarrostar eskualdeen arteko muga bezala, eta itsasoratzean itsasoratzen zen, [[ihi]]z estalitako [[zingira|istingen]] artean, bere alboetan, ia arrantzale guztiak bizi ziren hondartza zabalak zeudelarik
* Hyarrostar: hegoaldeko eskualdea zen. Bertan, zuhaitz espezie ugari hazten ziren, eta laurinquë (urrez betea) zuhaitz soro handiak zeuden, bere zura, itsasontziak egiteko oso erabilgarria baitzen. Nindamos portua zen eskualde honetako herririk nagusiena.
* Orrostar: ekialdeko eskualdea zen, beroena, penintsularen muturreko mendiek, iparrekialdekoipar-ekialdeko haize hotzetatik babesten baitzuten.
 
== Historia ==
27. lerroa:
 
== Gobernua ==
Numenorreko gobernari nagusiak, beti izan ziren erregeak. Elros izan zen horietako lehena, eta 410 urtez gobernatu zuen, hil zen arte, baina, bere seme Vardamirrengatik hasita, numenortar erregeek, hil aurretik, zetrua, euren oinordekoari emateko ohitura hartu zuten, eta hala mantendu zen Tar-Atanamirren garairartegaraira arte.
 
Erregeek, euren tituluak, [[quenya]] hizkuntzez hartzen zituzten. Baina, Ar-Adûnakhôrrek, [[adunaiko]]z hartu zuten, numenorreko hizkuntzan, erregetza eta Leialak, elkarrengandik are gehiago aldentzea eragin zuena. Urte batzuk beranduago, Tar-Palantirrek, bere titulua berriz quenyaz hartu zuen, aurreko erregeek egin zutenarekin suminduta, Ar-Phârazon berriz adunaikora itzuli zen arren.
 
ZetruaZetroa zen erregetzaren ikur nagusia Numenorren. Hasiera batean, semerik nagusienera pasatzen zen, baina Tar-Aldarionek alaba bat baino ez zuen izan, eta, orduan, zetruazetroa, beti seme-alaba nagusienera pasako zela zioen lege bat aldarrikatu zuen, sexu ezberdintasunik gabe. Honela, Eguzkiaren Bigarren Aroko 1075. urtean, Tar-Aldarionek, zetrua bere alaba Ankalimëri eman zion, eta hau lehen erregina bihurtu zen. Zetrua ezin izan zen salbatu Numenorren hondoratzean, eta uhartearekin batera hondoratu zen.
 
Bazeuden objektu eta altxor batzuk, heredentzianherentzian, Numenorreko erregeengandik pasa zirenak: Aranruth, erregeak erabiltzen zuen ezpata zena, aurretik, [[Doriath]]eko [[Thingol]] erregearena zena eta [[Elwing]]ek bere seme Elrosi eman ziona; [[Barahirren eraztuna]], Numenorren hondoratzetik salbatu zen bakarra izan zena, Tar-Elendilek bere alaba Silmariëni eman baitzion, eta hala, Anduniëko jaunek mantendu ahal izan zuten; Dramborleg, [[Tuor]]ren aizkora handia, eta [[Bregor]]ren arkua.
 
== Beste izen batzuk ==
65. lerroa:
[[Kategoria:Erdialdeko Lurraldeko lekuak]]
[[Kategoria:Fikziozko uharteak]]
 
[[de:Regionen und Orte in Tolkiens Welt#Númenor]]