Gozogintza: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary Etiketak: Ikusizko edizioa Disambiguation links |
|||
34. lerroa:
[[Arto-irin|Arto-irin findua]]: [[Gluten]]<nowiki/>ik ez duen irin findua, [[bizkotxo]]<nowiki/>ak prestatzeko eta [[Krema (gastronomia)|krema]] desberdinei dentsitatea emateko erabiltzen da.
[[Azukre]]: Gozogintzako prestaketa gehienentzako oinarrizko osagaia da. Azukre txuri, azukre panela, [[Azukre beltz|azukre beltza]], [[Azukre hauts|azukre-hautsa]] erabili daiteke. Gaur errezeta askotan, azukre kopuruak gutxitzen ari dira. Marmeladetan azukreak funtzio kontserbagarria betetzen du.
[[Banilla]]: Lurrin ederra duen espezia da, esnetan infusioa egin eta esneki ugari prestatzeko erabiltzen da. Baita ere bestelako prestaketetan [[Tatin tarta]], izozkiak...
[[Bavarois|Bavaroisa]]: Bavaroisen kasuan normalean gelatina batekin egonkortzen diren kremak izaten dira.
91 ⟶ 89 lerroa:
[[Laranja]]: Bai zukua azala edo lorea erabiltzen dira, lehena prestaketa desberdinak bustitzeko. Azala berriz likidoak lurrintzeko do birrinduta prestaketa lehor desberdinei gehitzeko. Xerratuta azukreztatzeko edo laranja garratza [[Marmelada|marmelad]]<nowiki/>ak egiteko.
[[Laranjondo lore ura]]: Esentzia moduan [[Lurrin|lurrina]] emateko erabiltzen da. [[Errege-opil|Errege-opile]]<nowiki/>an edo [[alkohol]]<nowiki/>ik gabeko jarabeetan.
[[Legamia]]: Bai [[Legamia natural|legami]] freskoa, lehorra edo [[Hauts altxagarri|legami kimikoa.]] Opil edo ore desberdinak hartzitzeko edo harrotzeko erabiltzen dira.
126. lerroa:
[[Txokolate]]: Oinarrizko osagaia dugu, modu askotara erabili daiteke. Kakao-hautsa, txokolate estalkia, txokolate fideoak... Bizkotxoak, kremak, pastelak, mousseak, estalkiak egiteko.
== Gozogintzan izen propioa duten prestaketak ==
'''Abaniko''': Hostorearekin eginiko abaniko formako opiltxoa.
[[Aingeru-adats]]: Kuia eta azukrearekin egiten den gozogintzako betegaia.
139 ⟶ 135 lerroa:
[[Almibar]] bainu: Gozogintzako prestaketei argitasuna eman eta kontserbatzeko erabiltzen den estalkia.
'''Ama ore''': Lehenagotik hartzitutako okintzako orea, ogi berriak egiteko erabiltzen dena.
'''Apar''': Zuku edo likido gozo bat edo batzuk nahastu eta sifoi ontzian sartzen dira, eta aire konprimitua gehituz, kanporatzen den aparra. Lagungarri edo edertzeko erabiltzen da. Ez du zertan esne-gainik edo zuringorik izan, izan badezake ere; hartara zapore naturalagoa izango du. Osagai guztiak hotzean nahastu beharko dira eta gelatina gehitzea egon liteke. Zerbitzatzeko momentu berean botatzen da, inoiz ez aurretik. 6 eta 12 g gelatina erabiltzen dira litro likido bakoitzeko.
[[Arroz-pastel|Arroz-pastela]]: [[Bilbo|Bilboko]] [[azkenburuko]] tradizionala da. Osagai nagusia [[gurin]], [[hostore]], [[esne oso]], [[azukre]] eta [[Arrautza (elikagaia)|arrautzak]] ditu.
[[Sableux orea]]: Pastelak, tarten oinarria edo pastak egiteko erabiltzen den ore gozoa.
151 ⟶ 145 lerroa:
[[Arroz-esne|Arroz esne]]: Jeneralean, ale txikiko arroza, esnea, eta zaporea emango dioten elementuekin (kanela, limoi azala, erramua..) su baxuan egosiz eginiko azkenburukoa.
'''Azukre bainua: Errege bainua, merenge arin moduko bat da. Fondanta azukrea glukosarekin bola puntuan eta hotzean landutakoa dugu.'''
'''Arrautza duen gazta tarta''': Gazta tarta Moldea galleta orearekin estaltzen da. Labeko papera lehenik, eta garbantzuekin bete moldea. Egosi labean 5 minutuz; galleta bakarrik. Labetik atera eta arrautza duen gazta kremarekin bete. Labera sartu eta egosi krema eta galleta egin arte. Fruta gelatina batekin estal daiteke.
'''Banda''': Hostore oinarria duen pastel karratu luzea da.
[[Bavarois]]: Gelatinarekin mamitutako azkenburuko krematsuari esaten zaio. Askotan bizkotxo oinarri batekin zerbitzatzen da.
164 ⟶ 162 lerroa:
[[Bizkotxo]]: Iparraldean “bizkotxa” esaten zaiona. Arrautza, azukrea eta irina harrotu eta egositako prestaketa gozoak dira. Bestelako lagungarri zaporetsuak gehitzea ere badago, eta bere horretan jan edo tarta eta pastelen oinarri moduan erabil liteke.
'''Bizkotxo arina''': Pastelak egiteko erabiltzen diren bizkotxo oinarriak dira. Ez dute koiperik, eta beraz, pisu gutxikoak izaten dira. Arrautza, azukrea eta irina dira osagai nagusiak. Bizkotxoetako moldeetan eta labeko plaketan egos dezakegu. Irin zati baten ordez, arto irin findua erabil dezakegu.
'''Bizkotxoko tarta''': Ohikoena bizkotxo arin bat prestatzea izaten da. Bizkotxo hau jarabe edo almibar zaporetsu batekin busti beharra dago; bestela, lehorra geratuko da. Tartean krema, mousse edo betegai gozo bat jarriko da. Horrelakoak, geruza bat, bi, edo hiru egitea badago, betegai berdin edo desberdinekin. Kanpotik estalki batekin amaituta edo zuzenean kremarekin. Jeneralean, edertuta bukatzen da, mahukarekin irudiak eginez eta edertzeko elementuak erabiliz, txokolate hautsa, txokolate txirbila, fruitu lehor txigortuak, glas azukrea.....
[[Brioxa-opil|Briotxa-opil]]: Ogi opil gozoa, beste opil gozoek baino hidratazio gitxiagokoa.
171 ⟶ 173 lerroa:
[[Buding|Budin]]<nowiki/>ak edo [[Budin|Puddin]]<nowiki/>g diplomatikoa
[[Croissant]]: Hostore esne opil orea erabiliz eta croissant formarekin.
'''Cakea''': Ingelesezko hitza da eta pastela, bere adiera zabalean bezala, itzul dezakegu.
[[Chantilly krema|Chantilly]] krema:Tarta edo opil desberdinak betetzeko edo edertzeko erabiltzen den banilla zaporeko esne-gain krema harrotuari esaten zaio.
180 ⟶ 182 lerroa:
[[Crumble pasta]]:Pasta oso lehor bat da, bi behatzekin indar eginez desegiten dena.
[[Fondant txokolate|Coulant:]] Momentuan egosi eta jan behar den postre arin klasikoak ditugu.
[[Ensaimada]]: Opil gozoaren ore moduko batekin, balear uharteetan jatorria duen opilari esaten zaio. Gosari eta askaritan jateko ezaguna egin da. Gurinaz gain, errezeta honek txerri gantza darama.
185 ⟶ 189 lerroa:
[[Errege-opil|Errege-opila]]:Opil gozoaren orearekin eta fruitu azukredunak edo lehorrak erabiliz egiten den opila, Errege Egunean jaten dena.
[[Erroskilla]]: Ore mota ezberdinez egin daitekeen [[gozopil]] frijitu edota labetan egina da.
[[Esne frijitu]]: Azkenburuko gozo bat da, esnea, fekula eta azukrearekin loditu, bexamelaren dentsitatea eman, eta frijitzen dena.
191 ⟶ 195 lerroa:
[[Flan|Flana]]: Budin gozoen eta esnekien atalean sartzen dugun azkenburuko gozoa.
'''''Flora'' pasta''': Tarten oinarriak egiteko gaileta dugu. Espainian du oinarri eta gurina erabili beharrean txerri gantza erabiltzen da. Hala ere, gaur egun, gurina ere erabiltzen da errezeta hau egiteko.
'''Fruta antzigartu edo azukreztatua''': Fruta jarabe batean egosi egiten da minutu batzuetan, ondoren iragazi eta hozten utzi. Pauso hau errepikatu egiten da egunean 4 aldiz eta 2 egunetan. Poliki-poliki fruta, hezetasuna galtzen joango da eta azukrea hezetasuna xurgatzen, azukreztatua geratu arte. Errege-opila, plum-cakea edertzeko edo zaporea emateko, baita txokolatea estaltzeko edo txokolateari zaporea emateko ere erabiltzen dira.
'''Fruta almibarra''': Fruitu zuritua edo ez, osoak, erdibituak edo zatituak, almibar arin batean egositakoak eta bertan kontserbatzen direnak.
[[Fruta-mazedonia|Fruta mazedonia]]: Fruitu desberdinak zatiturik eta nahastuta, almibar edo zuku gozo batekin nahastuak.
'''Gorringo bainu''': Ingeles bainua, gorringo azukre pittin batekin nahastuari esaten zaio. Bainu hau opilei eman eta pittin bat egosi egin behar izaten dira.
'''Italiar merengea''': Zuringoa hari puntuan dagoen almibarrarekin harrotzen da. Pastelen estalki gisa edo betegai moduan erabiltzen da.
[[Jarabe]] Ura eta azukrea elkarrekin irakiten 100ºC, edo 22-24ºBé lortu arte.
'''Jelea edo jalea''': Fruta zuku konzentratu edo loditua. Hau zukua hezetasuna kendu eta murriztuta edo gelatina gehituz lortu daiteke. Laranja jalea, sagar jalea...
'''Galleta oinarri duten tarta:''' Pasta lehorra izaten duten tartak diran. Bi piezako moldetan lehenik galleta ore gozoa zabalduko da. Ondoren kremaz beteko dugu, pastel krema, limoi krema, laranja krema, mousseak.... Jeneralean, gainetik pastelari izena ematen dion osagai nagusia joaten da: sagarra, kiwia, frutak, udareak, gazta krema. Galleta orea batzuetan gordinik sartu behar da labera betegaiarekin, beste batzuetan aldiz, lehenik, egosi egin behar izaten da galleta, krema jarri aurretik; beste batzuetan, berriz, erdi egosi egiten da eta ondoren osagai nagusiarekin egosten da.
[[Genoar bizkotxo]]: Tartan oinarriak egiteko erabiltzen den bizkotxo pisutsua da. Bizkotxo honi gurin urtua gehitzen zaio, irina nahastu ondoren.
'''Gelatina bainu''': Frutazko gelatinak edo gelatina gozoak. Hotzean ematen diren bainuak dira; zaporea eman eta prestaketa kontserbatzeko erabiltzen dira.
'''Gianduja''': Bonboien betegaia dugu, txokolate estalduraren %60 eta pralinearen %40 nahasiz.
Gorringo bainu: Gozogintzako prestaketak estaltzeko bainua. Opilei eman eta pittin bat egosi egin behar izaten dira. Ingeles bainua, gorringo azukre pittin batekin nahastuari esaten zaio. Bainu hau opilei eman eta pittin bat egosi egin behar izaten dira. Erroskilak kanpotik ematen duten ore zuria da.
'''Barquilloak edo Groufretteak''': Gaileta lehor bat da modu askotan aurkezten dena. Zigarrillo forma , bildua, abaniko forman aurkitu daitezke.
[[Gurin krema]]: Bereziki tartak estaltzeko eta mahukarekin edertzeko erabiltzen den krema edo estalkia.
217 ⟶ 231 lerroa:
[[Hostore|Hostorea]]: Hostopilak,milorriak, pastelak eta opiltxo desberdinak egiteko erabiltzen den orea.
'''Hostore esne opila''': Prestaketaren lehen zatia esne opil baten berbera da, baina hori bai beti tenperatura baxuetan, orea hartzitzen hasi gabe. Bigarren zatian, berriz, oreari gurina edo margarina txertatuko diogu hostoreari txertatzen zaion modu berean, eta luzatu ere modu berean egiten da. Ondoren forma desberdina emanez, eta hauek egosiz, opil ugari egin ditzakegu: croissantak, napolitanak, karakolak, edo trentzak egiteko erabiltzen da. Opil horiek ere, nahi izatera, betegaiekin eta estalkiarekin amaitu ditzakegu.
[[Ijito-beso|Ijito-besoa]]: [[Zilindro]] itxuraz kiribildua dagoen eta [[Krema (gastronomia)|krema]], [[esne-gain]] edo [[Marmelada|marmeladaz]] beteriko [[gozopil]] bat da.
[[Praline]]: Karamelu alderantzikatu eta fruitu lehor pikortu eta pittin bat txigortuaz eginiko krema. Bestelako krema desberdinei gehitzeko, izozkiak burutzeko, bonboi betegaiak egiteko.....erabiltzen da.
223 ⟶ 239 lerroa:
[[Infusio]]: Elementu zaporetsu bat edo batzuekin egositako eta iragazitako likido lurrintsua.
'''Italiar merenge''': Pastelen estalki gisa edo betegai moduan erabiltzen da. Zuringoa hari puntuan dagoen almibarrarekin harrotzen da.
'''Izotz-edaria:''' Sorbetearen antzeko prestaketak dira, baina ez dute sorbetearen dentsitatea izaten, baizik eta txikiagoa (8-10 Baumé) eta, bestetik, ez dute inoiz, ez zaie inoiz sorbetearen izozte mailarik ematen. tarta: Bizkotxo eta izozkiekin eginiko tarta izoztuak.
[[Jarabe|Jarabe:]] Ura, azukrea eta ongailuak elkarrekin egosita lortzen den infusioa.
233 ⟶ 247 lerroa:
[[Kafe espres|Kafe espreso]] edo Italiarra: Presiopean prestatutako kafe kontzentratu moduan defini dezakegu.
'''Kafe krema''': Kafe zaporeko krema, pastel krema bati kafe kikara bat edo kafe-hauts disolbagarria gehituz prestatzen da. Tartak edo opilak betetzeko erabiltzen da.
'''Karamelu krema''': Gozogintzako krema bat dugu. Pastel kremari karamelua gehitu beharko zaio, prestaketa desberdinen betegai moduan erabiltzeko.
Karamelu gorri: Ura eta azukrea elkarrekin irakiten eduki; batera egosi 128-135ºc lortu arte.
'''Katu mingain:''' Pasta lehorrak dira, normalean, gorringoa baino zuringo gehiago izaten dutelako.
[[Kausera]] edo [[haize kausera]]: Ur, gatz, gurin, irin eta arrautzarekin eginiko orea, frijitu eta bete ondoren lortutako opiltxoa.
245 ⟶ 259 lerroa:
[[Krema frijitu]]: Gozogintzako azkenburukoa da. Pastelgintzako esne frijitu moduko bat da, desberdintasun bakarra da krema frijituaren oreak arrautza duela.
[[Krepe]]: Jatorri frantsesa duen azkenburuko talo modukoa dugu. Galizian filloak deitzen direnak oso antzekoak dira.Jatorri frantsesa duen azkenburuko talo modukoa dugu. Galizian filloak deitzen direnak oso antzekoak dira. Arrautza, irina, gatza, esnea eta gurin urtua ditu osagai nagusiak, eta azukre pittin bat gehitzea badago. Osagai horiekin ore likido bat lortuko dugu. Koipez igurtzitako eta beroa dagoen zartagin batean, ore likido geruza fin bat zabaldu eta minutu batean bi aldeetatik taloen moduan egosiko dugu. Ondoren, zenbait elementu gozorekin bete daitezke: txokolatea, marmelada, konfitura, pureak, pastel krema, chantilly krema..... Saltsaren batekin estal daiteke.
[[Konpota]]: Fruta bat edo desberdina osoa edo zatitua, azukrearekin egosiak. Marmelada baino azukre gutxiagorekin, hezetasun handiagoz eta denbora gutxiagoan egosiak izaten dira. Gabonetako konpota, sagar konpota.....
'''La frangipane edo frantxipan bizkotxoa''': Krema egiteko erabiltzen diren osagai berdinekin ( Gurina, azukrea, arrautza eta arbendola) egiten den bizkotxo pisutsuari esaten zaio. Gaur egun mazapana gehitzen zaio errezeta honi.
'''La frangipane edo frantxipan krema''': Gozogintzan erabiltzen den almendra edo arbendol krema bati esaten zaio.
'''Laranja krema''': Gozogintzako krema. Limoi kremaren oso antzekoa, baina laranja zukua erabiliz burutzen dena, fruta duten tartak edo tartaletak betetzeko erabiltzen da.
'''Lazo''': Hostore opiltxoak. Tira txirikordatu egosiak, lazo formarekin. Azukrearekin edo gabe.
[[Limoi krema]]: Gozogintzako krema bat da. Fruta duten tartak, opil eta tartaletak betetzeko erabiltzen da.
[[Madalena (opila)|Madalena]]: Gosaritako gehien erabiltzen diren bizkotxoa. Bizkotxo pisutsua da.
Merengea:Zuringo eta azukrearekin egiten den gozogintzako krema edo estalkia.
[[Mazapan|Mazapana]]: [[Arbendol]] ehotu, [[zuringo]] eta [[Azukre|azukrez]] egindako gozo bat da. Bereziki pieza txikitan prestatzen da.
Meloia oportorekin
270 ⟶ 290 lerroa:
[[Mousse]]: Frantsesez "mousse"-k bitsa esan nahi du. Prestaketa gozo arinei esaten zaie
[[Napolitana]]: '''Napolitana''' ([[Hego Euskal Herria|Hego Euskal Herrian]]) edo '''Xokolatina''' ([[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herrian]]) gaur egun asko saltzen den opila da . [[Txokolate]] edota [[Pastel-krema|pastel-kremaz]] beteriko [[hostore]] zilindriko batez osatua dago.
[[Arrautzesne|Natilla]] finak: Natillak loditzeko gorringoa bakarrik (fekularik gabe) erabiltzen den prestaketa.
[[Opil|Opil gozo]]: Gozogintzako opilak dira. Gantz ugariko ogi-ore hartzitu eta gozo bezala definitu ditzakegu.
282 ⟶ 302 lerroa:
[[Panettone]] : Jatorri italiarra duen ogi gozo eta oso harrotua. Pasak, fruitu azukreztatuak edo likoreak izan ditzake nahastuta.
'''Pastel erdi hotzak''': Bi aldetatik irekiak diren moldetan egiten diren prestaketak ditugu. Bizkotxo bustiak eta mousseak edo bavaroisak tartekatzen dira. Zapore desberdinetako mousseak izan daitezke, baita bizkotxoak ere. Moldeak, borobilak edo karratuak, handiagoak edo txikiagoak izan daitezke. Moldean jarriko dira prestaketak, eta hoztutakoan, moldea kendu eta moztu egingo da.
'''Pasta lehorrak''': Ore lehorrak eta gorputz handikoak izaten dira; arrabolarekin luzatu eta moztu daitezke.
[[Pastel-krema|Pastel krema:]] Tarta, opil edo prestaketa desberdinak betetzeko esneki krema oso tradizionala dugu.
'''Pastel''': Gozoak diren prestaketa ugariri esaten zaio
'''Plum-cake''': Bizkotxo pisutsu bata da, fruitu lehorrak eta fruitu azukreztatuak hornigai moduan moduan ematen dituena.
[[Polboroi|Polboroi:]] Gabonetako goxo tipiko [[Andaluziar|andaluziarra]] da. [[Espainia|Espainian]] bereziki [[Eguberriak|Eguberrietan]] jaten dira. [[Estepa (Sevilla)|Estepa]] eta [[Tordesillas|Tordesillasko]] polboroiak dira ospetsuenak.
[[Tarta]]: Ez dago batere argi tarta eta pastelaren arteko desberdintasuna. Ondorio batzuk
296 ⟶ 318 lerroa:
[[Profiterol]]: Txuz edo Choux orearekin eginiko opiltxo luzeak.
'''Sable orea''': Sukaldaritzan pasta hau gazia erabil daiteke, bereziki tartaletak edo Quicheak egiteko; azken kasu horretan, gozogintzarako azukrearekin onduta erabiltzen da.
'''Z''abaione''''' edo Sabayona: [[Italiar]] jatorrkio azkenburuko krema da, [[Arrautzesne|natila]] eta [[mousse]] baten arteko testura duena.
'''Sagar errea''': Labean erretako sagarrra. Sagarrari bihotza kendu eta azalari bere zirkunferentzian mozketa bat egin. Labeko erretilu batean, kanela, limoi zukua, ura, azukre eta ardoarekin jarri. Sartu labera 180ºC-tan eta egosi edo erre sagarra bigundu arte. Labetik atera, eta epela edo hotza jan.
'''Sagar tarta''': Moldea galleta orearekin estaltzen da. Pastel kremarekin bete. Sagar erdi xerra finekin tartaren gaineko geruza estaltzen da Ondoren, egosi egiten da. Amaitzeko gelatina batekin estaltzen da.
'''Saint Honoré edo chiboust krema''': [[Pastel-krema|Pastel krema]]<nowiki/>ri [[Merenge (gozogintza)|merenge]] suitzarra batuta lortzen den krema da. Krema hau Choux orearekin egindako Sain Honoré pastela egiteko erabiltzen da. Saint Honoré pastela egiten da galleta-oinarri borobil baten alboetan, choux pasteltxoak bata bestearen ondoan, eta gainean jarriz. Karamelua erabiltzen da opiltxoak bata bestearekin itsasteko. Pastelari kono forma edo saski forma emanez.
'''Saint Honoré pastela''': Bata bestearen gainean jarritako txutxoak erabiliz egiten den pastela.
[[Sobao]] : Gurin ugariko opila da; bizkotxo txiki karratuak dira. Rona izan dezake.
318 ⟶ 340 lerroa:
[[Sorbete]]: Almibar bat oinarri duen izozkia. Sorbetearen kasuan, oinarria almibar bat izango da, hau da ura eta azukre irakina. Kasu honetan, almibarra izozkiarena baino zerbait dentsoagoa erabiliko dugu. 18-22ºBé edo hari puntu ahulean.
'''Suitzar merengea''': Kasu honetan zuringoa azukre zuriarekin harrotzen da. Mila-orriak edo bizkotxoak betetzeko erabiltzen da.
'''Muselina''': Momentuan egosi eta jan behar den postre arin klasikoak ditugu.
[[Tatin tarta]]: Frantziako sagar tarta ezagun bat dugu. Oinarrian hostorea izaten du.
'''Teila''': Gozogintzako pasta xafla fin eta hauskor ondulatua. Normalean, almendra oinarri duen orea da.
[[Tiramisu]]: '''Tiramisua''' ([[Italiera|italieraz]]: ''tiramisù'') geruzatan muntatzen den gazta eta bizkotxo [[pastel]] hotza da.
[[Torrada|Torrada edo ogi galdua]]: Jeneralean, bezperan sobratutako ogiak aprobetxatuz egiten den azkenburukoa.
344 ⟶ 364 lerroa:
Txokolate krema: Pastel krema bati 40g txokolate estalki gehituz lortuko dugu. Prestaketa mota desberdinak betetzeko.
[[Txurro]]<nowiki/>a: I[[Irin|rinez]] eta urez eginiko ore frijitua da.
[[Petit chou|''Petit choux edo'' txutxoa]]: Txuz orearekin eginiko opiltxo beteak.
'''Udareak ardotan''': Ardotan egositako udarari esaten zaio. Udare zuritua, osoa edo erdibitua, ura, ardoa, kanela eta azukrea duen likido batean egosten edukiko dugu. Udarea egosirik dugunean, erretiratu eta likidoa berriz, guk nahi dugun dentsitatea arte murrizten utziko dugu. Ondoren, saltsa horrekin udarea estali.
San markos pastela
| |||