Hizkuntzalaritza historiko: berrikuspenen arteko aldeak

'''Hizkuntzalaritza historikoa''', baita ere '''Hiskuntzalaritzahizkuntzalaritza [[diakroniko]]a''' eta, batzutan ere, '''Hizkuntzalaritza gonbaratua''', hizkuntzen aldaketak denboran aztertzen duen hizkuntzalaritzaren adar bat da. Haren interesgune nagusia hizkuntza aldaketaren prozesua da. Hizkuntzalaritza historikoak garrantzi handia du, beraz, hizkuntzen garapen diakronikoaren eta hizkuntzen arteko gertutasuna aztertzeko garaian. Hizkuntzalaritza historikoaren emaitzak beste disziplinendiziplinen emaitzekin kontrastatu behar dira, besteak beste, [[historia]], [[arkeologia]] eta [[genetika]]. Ikerketa interdisziplinarioak ohikoak dira herrien arteko kontaktuen kronologia eraikitzeko, zabaltze prozesuak eta ibilbideak ezagutzeko eta haien arteko kultura-eraginak ziurtatzeko. Testuinguru horretan, hizkuntzalaritza edo gramatika gonbaratuakonparatua antzinako hizkuntzen historia [[sinkronia|sinkronikoa]] ezagutzeko teknika zehatza izango litzateke.<ref>{{erreferentzia|url=https://books.google.co.in/books?id=A-dB-7CYMwcC&lpg=PR9&ots=EZ57pNc7Xe&dq=Historical%20linguistics&lr&pg=PA1#v=onepage&q=Historical%20linguistics&f=false|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>

[[Fitxategi:Franz Bopp - Imagines philologorum.jpg|thumb|Franz Bopp hizkuntzalari alemanarraalemaniarra.]]

Orokorrean, [[1816]] urtea aipatzen da Hizkuntzalaritza historikoaren sorrera data bezala. Urte horretan [[Franz Bopp]] hizkuntzalari alemaniarrak ''Über das Conjugationssystem der Sanskritsprache in Vergleichung mit jenem der griechischen, lateinischen, persischen und germanischen Sprache'' liburua plazaratu zuen,<ref>{{erreferentzia|url=https://www.worldcat.org/identities/lccn-n85116998/|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref> hau da, "Sanskrito hizkuntzaren konjugazio sistema, greziera, latinera, persiera eta alemanarekin konparatuta". Ikusten denez izenburu berak ondo asko adierazten du erabilitako ikerketa metodologia, hau da, hizkuntzen konparaketa, gramatika gonbaratuakonparatua alegia. Ondoren, metodologia bera beste ikerlariek erabiliko zuten: von Schlegel, J.L.C. Grimm, A. Schleicher eta R. Rask. Konparatibismo horren ideia nagusietarikoa hau izan zen: indoeuropar hizkuntzen artean dauden loturak ez da antzekotasun gai bat bakarrik, guztiak ama hizkuntza bera izan dutela baizik eta hizkuntza hori indoeuroparra izan zen.

* [[Hizkuntzalaritza konparatibokonparatu]]a

[[Kategoria:Hizkuntzalaritza historikoa| ]]