Galaziarrei Gutuna: berrikuspenen arteko aldeak

'''EpistolaGalaziarrei galaziarreigutuna'''<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi terminologikoa] [2005]</ref> [[Biblia]]ko Itun Berriko liburu bat da. [[Paulo Tarsokoa|Paulo Tartsokoak]]k [[Anatolia|Asia Txikiko]] [[Galazia]]ko erromatar probintziako kristauei idatzitako gutun bat da.

== InguruneTestuinguru historikoa ==

Galaziak[[Galazia]]k Asia Txikiko (gaurko [[Turkia]]ko) iparraldea hartzen zuen. Bizilagunak jatorriz zeltak[[zelta]]k ziren, [[Galia]]ko (Frantziako) leinuen ahaideak. K.o. 45. urtea eta 48. urtea bitartean, lehenengo ibilaldi apostolikoan, Asia Txikiaren hegoaldeko hirietan ([[Konya|Ikonion]], Derben, Listran, [[Pisidia]]ko [[Antiokia]]n) ebanjelioa zabaldu zuen Paulok; bigarren ibilaldian, K.o. 50. urtea eta 52. urtea bitartean, berriz, Galaziako hirietan (Eg 16,6), ondoren [[Grezia]]n sartzeko.

K.o. 55. urte aldera Efeson zelarik, Galaziako elkarteak nahasiak zebiltzala jakin zuen Paulok. Palestinako elkarte judu-kristauetatik iritsitako predikari batzuek eraman zuten nahasmendua Galaziara ere. Paulok irakatsi zien ebanjelioa ez zela jatorra eta egiazkoa, eta Paulo bera gezurrezko apostolua zela zioten. Juduzale haien esanetan, [[Moises]]enMoisesen legea]] onartu beharrik –[[erdainkuntza]] egin beharrik, batik bat– ez zela zioen ebanjelioa faltsua zen, ez zetorren [[Jerusalem]]go apostoluengandik. Horregatik, ez zuen baliorik Paulok hots egindakoak.

Arazo hau Galaziako elkarteetan ez ezik, beste elkarte askotan ere agertua zen. Horri buruz eztabaidatzeko eta erabakitzeko bildu zen, hain zuzen, [[Jerusalemgo biltzarrakontzilioa]] 50. urte inguruan (Eg {{Biblia|Eginak|15,|1-|29}}). [[Efeso]]tik edo [[Mazedonia (argipena)|Mazedoniatik]] 56. edo 57. urtean galaziarrei bidali zien epistola honetan sutsu eta gogor defendatzen zituen Paulok bere apostolu-izatea eta lana, baita berak zabaldutako ebanjelioa ere, bakarra dela eta besterik ez dagoela esanez (1,6-10). Geroxeago, 57. urtetik 58. urtera arteko neguan, [[Erromatarrei (Biblia)|erromatarrei]] idatziko zien gutunean luze eta zabalago landuko zuen zenbait gai garrantzitsu aipatzen du Paulok galaziarrei eginiko honetan. Zerikusi handia dute, beraz, batak bestearekin, bi epistolek.

* Lehenik (1–2 kap.ak), bere apostolu-izatea defendatzen du Paulok, gizakiengandik ez, baizik eta Jesu Kristogandik eta Jainko Aitarengandik hartu duela esanez (1,1-10). Predikatu zuen ebanjelioa ere defendatzen du, gizakien asmaketa ez dela esanez, Jesusek berak adierazia baizik. Paulok Jerusalemgo apostoluei berak predikatutako ebanjelioaren berri eman zien, eta apostoluek ontzat hartu zioten. Nahasmenduak «gezurrezko anaiek» (juduzaleek) sortzen zituztela dio, Kristorengandik lortutako askatasuna oztopatzeko, jentil-jatorriko kristauak [[Moisesen legearenlegea]]ren menpean esklabo bihurtu nahirik. PedroriPetriri berari ere denen aurrean behin gogor egin behar izan ziola aitortzen du Paulok, juduzaleen beldurrez judu ez ziren kristauengandik bereizi zelako. Izan ere, epistolan Paulok garbi adierazten du «Kristorengan sinesteagatik onartzen gaituela Jainkoak eta ez Moisesen legea betetzeagatik» edota erdainkuntza egiteagatik (1,11–2,21).