Errege-erregina Katolikoak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Bandalismo aurreko ediziora itzultzen
Etiketak: Manual revert Ikusizko edizioa
13. lerroa:
 
Fernando II.a Aragoikoa, baita ere ''Fernando Katolikoa'' deitua, ([[1452]]-[[1516]]), [[Napoli]] ([[1504]]-[[1516]]), [[Valentzia]], [[Sardinia]] eta [[Nafarroako Erresuma|Nafarroakoa]] ([[1512]]-[[1516]]) eta [[Bartzelona]]ko Kondea izan zen. [[Joanes II.a Aragoikoa|Joan II.a]] eta bere bigarren emazte [[Joana Enrikez]]en semea. Aragoiko errege 1479 eta 1516 urteen bitartean. Gaztelako errege-ezkontide 1474 eta 1504 bitartean eta Gaztelako Koroako erregeorde 1507 eta 1516, bere alaba [[Joana Gaztelakoa|Joana Eroaren]] gaixotasuna zela eta, [[Filipe Ederra]]ren heriotza eta gero. Siziliako (1468-1516) eta Napoliko (1504-1516) errege. Fernandok beaumondarren babesa lortu zuen Nafarroa konkistatzeko 1512an. 1515 Nafarroako Gorteek Antzinako Erresuma Gaztelako Korora bat zedin adostea lortu zuen, eta erresuma legez Gaztelako zati bihurtu zen ("de facto" hiru urte lehenago konkistatua izan zen arren.
[[Fitxategi:Coat_of_Arms_of_Queen_Isabella_of_Castile_%281492-1504%29.svg|thumb|250px|Errege-erregina Katolikoen armarria [[1492]]tik aurrera:<br />Gaztela eta Leon, Aragoi eta Sizilia eta Granada erresumetako armarriek osatua]]korra sortu zuten; Europako armada eraginkorrenetakoa izatera iritsi zen.
 
== Barne politika ==
Gaztelan [[Gaztelako Ondorengotzaren Gerra|ondorengotza-gerra]] amaitu ondoren, Fernandok eta Elisabetek beren erresumak baketzeari ekin zioten. Horretarako, [[Ermandade Santua]] sortu zuten Gaztelan: polizia-talde bat zen, bidelapurren aurka eta nobleen bidegabekerien aurka borrokatzeko. Justizia ere berrantolatu zuten, eta Kantzelaritza indartu zuten; hau da, epai-erakunde gorena. Errege-erregina Katolikoek beren boterea areagotzea erabaki zuten, hirien botereari aurre egiteko. Horretarako, korrejidoreak izendatu zituzten; hau da, errege-erregina aginpidea Gaztelako udalerri guztietan ezartzeko ardura zuten funtzionarioak. Errege-ogasuna sendotzeko, nobleziari aurreko errege-erreginek emandako pribilegioak eta lurrak kendu zizkioten. Armada profesionala eta iraunkorra sortu zuten; Europako armada eraginkorrenetakoa izatera iritsi zen.
 
== Nafarroako Konkista ==
20 ⟶ 23 lerroa:
[[1512]]an [[Fernando II.a Aragoikoa|Fernando Katolikoaren]] tropek [[Nafarroako Erresuma]] eraso, konkistatu eta Gaztelara batu zuen. Hala ere, [[Nafarroa Garaia]]k ez zuen erresuma titulua galdu 1839ra arte. Urte hartan [[probintzia]] soil bilakatu zen.
 
[[Nafarroa Beherea]]k erresuma independente gisa iraun zuen, [[1589]] urtera arte. kiwiUrte marikagehartan, [[Henrike III.a Nafarroakoa|Henrike III.a]] Nafarroako Erregea ezkontza bitartez [[Frantzia]]ko errege bihurtu zen. Ordutik aurrera Frantziako erregeek "Frantziako eta Nafarroako errege" titulua eraman zuten. Izendaera honek [[Frantziako Iraultza]] arte iraun zuen.
 
== Erlijioa ==
26 ⟶ 29 lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* hudye[[Isabeldar gotiko]]a
* [[Errege-erregina Katolikoen politika eta Euskal Herriko ontzigintza|Errege Katolikoen politika eta Euskal Herriko ontzigintza]]