Lê dinastia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Luistxo (eztabaida | ekarpenak)
Luistxo (eztabaida | ekarpenak)
3. lerroa:
 
== Historia ==
Dinastia 1428an iritsi zen boterera, Lê Lợi erregearen koroatzearekin, zeinak [[Ming dinastia|Ming]] armada txinatarra bota zuen herritik. 1527an, [[Mạc dinastia|Mac dinastiak]] tronua usurpatu zuen, eta Le dinastia 1533an indaberritu zitenean, zatiketa aro bat hasi zen Vietnamen, [[Hegoaldeko eta Vietnamgo iparraldeko dinastiak|Hegoaldeko eta Iparraldeko Dinastien]] aroa izenaz ezagutzen den aldian, zeinean Mactarrak eta Letarrak lehian aritu behar izan zuten. Denboraren poderioz, Mac dinastia eremu txiki batera mugatu zuten Letarrek 1592an, eta, azkenik, 1677an desagertuta geratu zen.
 
Hala ere Lê enperadoreek botere teoriko bateratua erdietsi arren, aginte erreala ez Nguyễn jaunek zeikaten hegoaldean, eta -Trịnh jaunek iparraldean, eta bi taldeen artean borrokak jarraitu zuen. Tây Sơn anaien matxinada nekazariak 1788an amaitu zuen Trinhdarren eta Nguyendarren boterearekin, eta ustez matxinatuen asmoa Le dinastia botere osoaz berrezartzea zen, baina bere ondorioa izan zen errege-lerro zaharraren erorketa definitiboa.
 
Lê Dinastiaren gobernuak Vietnam handitu egin zuen, iparraldeko estatu txiki batetik egungo Vietnameko lurraldeetaraino. Beste eraldaketa inportante bat izan zen aurreko estatu eta gizarte eredu [[Budismo|budista]] sistema [[Konfuzianismo|konfuziar]] batek ordezkatzea. Paradoxikoki, erlijioaren gaian bezala, Lê enperadoreek Ming txintarrak egotzi arren, beste aldaketa asko egin zituzten txinatar sistemaren ereduari jarraituz, [[Administrazio publiko|administrazio publikoan]] eta lege sisteman barne.