Landak: berrikuspenen arteko aldeak

'''Landak''' edo '''Landes'''<ref>{{erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0036.pdf |egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= 36. araua: Frantziako Errepublikako eskualde- departamendu- eta hiriburu-izenak}}</ref> ({{lang-oc|Lanas'' edo ''Lanes}}; ofizialki, {{lang-fr|Landes}}, {{IPA|/lɑ̃d/}} ahoskatua) [[Frantzia]]ko 40. departamendua da, eta [[Akitania Berria]] eskualde administratiboko bosthamabi departamenduetako bat. [[Okzitania]]ko [[Gaskoinia]] eskualde historikoan dago, halaber. Izena "[[Gaskoiniako Landak]]" ({{lang|oc|''las Lanas de Gasconha''}}) eskualde naturaletik hartu zuen baina beren mugek ez dute bat egiten. [[Prefektura]] [[Mont-de-Marsan]] hirian dago; [[Akize]], beste hiri nagusia, azpiprefetura da.

MugakideakMugakide hauek ditu: [[Pirinio Atlantikoak]], [[Gironda]], [[Lot eta Garona]] eta [[Gers]] departamenduak, eta [[Ozeano Atlantikoa]]. [[Frantzia]] metropolitarreko bigarren departamendu handiena da.

[[Landetako basoa]]k milioi bat [[hektarea]] baino gehiagoko azalera du, eta [[Mendebaldeko Europa]]ko basorik handiena da. [[Baso]]a ''[[Itsas pinu|Pinus pinaster]]'' [[pinu]]az osaturik dago nagusiki. Beste baso europar asko ez bezala, Landetako basoa ia bere osotasunean gizakiak sortutasortua da eta xede industrialekin administratuaadministratuta dago. Pinu landaketa masibo haumasiboa [[XVIII. mendea]]n hasi zen [[Pays de Buch]] eskualdean, [[Gironda]]n, higadura geldiarazteko eta lurra garbitzeko.

''Landa'' izenak geografia adiera soila baizik ez zuen izan luzaroan eta 1789. urtean izen horretara bildu zituzten Gaskoinako mendebaleko lurralde asko, Landesko departamendua osatzeko.

* 1857ko ekainaren 1a: [[Espiritu Saindua (Baiona)|Espiritu Saindua]] Landetatik Behe PiriniotaraPirinioetara pasa zen. Egun [[Baiona]] da.

Landetako lurrak guztiz lauak eta hondarrak hartuak dira neurri handi batean. XVIII. mendearen bukaeran hasi ziren bertako lintzurak idortzen eta XIX. mendean [[pinu]] sail handiak landatu zituzten, hondar dunen zabaltzea gerarazteko. [[Aturri]] eta honenharen adarra denadar [[Midouze]] dira Landesko ibai nagusiak dira. Aturri ibaiaren hegoaldean, [[Bearno|Biarnoko]] mugan, daude Landesko departamenduko goi-eremu bakarrak daude. XIX. mendetik aurrera, Frantziako basoalde oparenetakoa bilakatu zen Landes eta garrantzi handia du egun ere bertako zur industriak (Landetako pinua). Gainerakoan, [[nekazaritza|laborantzari]] loturiko lurraldea da Landes, eta garrantzia hartu du azken urteotan bertako kostaldeko [[turismo]]ak garrantzia hartu du.