Togo: berrikuspenen arteko aldeak

Bere mugakideak honakoMugakide hauek diraditu: [[Ghana]], mendebaldean,; [[Benin]], ekialdean; eta [[Burkina Faso]], iparraldean. Hegoaldean, kostako eremu txiki bat du, [[Gineako golkoa]]n.

Togo bost eskualdetan (''régionsrégion'', sing.pluralez, ''régionrégions'') banatuta dago:

[[1918]]ra arte [[alemaniar]]ren kolonia izan zen. [[Lehen Mundu Gerra|LehenengoLehen Mundu Gerraren]] ostean [[Frantzia]]k bereganatu zuen, harik eta [[1960]]ko [[apirilaren 27]]an independentzia lortu zuen arte, [[Sylvanus Olimpyo]] presidentearen buruzagitzapean.

[[1967]]ko [[urtarrilaren 13]]an militarrek estatu kolpea eman zuten, eta [[Gnassingbé Eyadéma]] izendatu zuten presidente [[2005]]era arte. Aro horretan militarren boterea ukaezina izan da, nahiz eta formalki alderdi anitzeko demokraziaren itxura eman. Eyadémak boterea bere semeari utzi nahi izan zion hiltzean, baina barneko eta kanpoko presioen ondorioz hauteskundeak deitu behar izan zituen. Hala ere, bereharen seme [[Faure Gnassingbé]]k irabazi zituen, nahiz eta oposizioak eta atzerriko begiraleek hauteskunde horien garbitasuna zalantzan jarri.

[[2006]]an Togok 5.548.702 biztanle zituen. Horietatik % 99 beltzak ziren, eta gainerakoak [[Europa]]ko jatorrikoa edo europarren ondorengoak. [[Frantses]]a da hizkuntza ofiziala da. Bizi itxaropena 57 urtetakoaurtekoa da. Alfabetizazioari dagokionez, %60a dago60 alfabetatuta dago. Emakumeko haur kopurua 4.,96koa da, eta kalkuloen arabera, populazio osoaren %4a 4 [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESaz]] kutsatuta dago.

40 talde etniko daude Togon,: garrantzitsuenak [[ewe]]ak dira (% 46), iparraldean eta [[kabre]]ak (% 22), hegoaldean dira. HauekHaien biakartean gatazka gogorrak izan ohi dituzte elkarren artean.

[[Nazio Batuen Erakundea]]k kaleratutako [[Giza Garapenaren IndizeanAdierazle]]<nowiki/>an, Togo nahiko atzean ageri da, 139. postuan, 173tik. Indize honekhorrek bizi itxaropena, barne produktu gordina eta eskolaratze tasa neurtzen ditu.

[[Nekazaritza]]n oinarritutako biziraupeneko ekonomia daukadu. Sektore honetanhorretan lan egiten du biztanleriaren %60ak 60k, eta BPGaren %41a 41 osatzen du. [[Kafe]]a, [[kakao arbola|kakaoa]] eta [[kotoi]]a dira produktu garrantzitsuenak; azken hauazkena gehienbat esportatzeko produzitzenekoizten da.

Merkataritza nagusiki [[Lome]] hiriburuan kokatzen da nagusikidago, [[Burkina Faso]], [[Niger]] eta [[Mali]]rako esportazio eta inportazio guztiak bertako portutik egiten baitira. [[Meatzaritza]]n, [[fosfato]]ak oso garrantzitsuak dira, 60 milioi tonako erreserbak baitaude.

Gaur egun kanpo zor garrantzitsua daukadu, [[1970eko hamarkada]]n hasitako industrializazio prozesuaren ondorioz. [[Europar Batasuna|Europako Batasunak]] eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuek]] abiaturiko kanpo zorra barkatzeko programaren eraginaren zain dago.